Ὁ Μητροπολίτης Γκόρι καί Ἀτένι Ἀνδρέας
Δημοσιεύτηκε στο ΑΜΕΝ
Aκολουθεί απάντηση του Σεβ.Μητροπολίτη Γκόρι και Ατένι κ.Ανδρέα σε άρθρο του Μ.Πρωτοπρεσβύτερου π.Γεωργίου Τσέτση με τίτλο: «Γεγονός ή «προβοκάτσια» η απόφαση της Εκκλησίας Γεωργίας;», το οποίο δημοσιεύθηκε στο Amen.gr στις 3 Μαρτίου 2016: Ἀπάντηση στό ἄρθρο τοῦ Μ. Πρωτοπρ. π. Γεωργίου Τσέτση «Γεγονός ἤ ‘προβοκάτσια’ ἡ ἀπόφαση τῆς Ἐκκλησίας Γεωργίας;» Στίς 3 Μαρτίου τοῦ 2016, τό πρακτορεῖο Ἐκκλησιαστικῶν Εἰδήσεων «ΑΜΕΝ.gr» δημοσίευσε ἄρθρο τοῦ Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Τσέτση μέ τίτλο «Γεγονός ἤ ‘προβοκάτσια’ ἡ ἀπόφαση τῆς Ἐκκλησίας Γεωργίας;». Ἐπειδή εἶμαι ἕνας ἀπό τούς «σχολαστικούς» Γεωργιανούς ἀντιπροσώπους, θεωρῶ τόν ἑαυτό μου ὑποχρεωμένο νά κάνω τά παρακάτω σχόλια. Κατ’ ἀρχάς θέλω νά σημειώσω, ὅτι ἡ Ἀντιπροσωπεία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας πήγαινε σέ ὅλες τίς Δημοσίευση: 01 Απρ. 16 (14:53)
Προπαρασκευαστικές Συνεδριάσεις καί ἐλάμβανε μέρος σ’ αὐτές μέ πνεῦμα ἀδελφοσύνης, ἑνότητος καί συνεργασίας μέ ὅλες τίς Ἀδελφές Ἐκκλησίες. Μέ πνεῦμα ὑποστηρίξεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τό ὁποῖο ἐπί δεκαετίες ἐργάσθηκε περισσότερο ἀπ’ ὅλους καί ἐβάστασε τό κύριο βάρος τοῦ ἔργου τῆς προετοιμασίας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Νά ἐπιστρέψουμε ὅμως στό ἄρθρο. Εὐθύς ἐξ ἀρχῆς ὁ π. Γεώργιος δηλώνει, ὅτι οἱ Γεωργιανοί Ἀντιπρόσωποι στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη «τούς ψήσαμε τό ψάρι στά χείλη», ὥσπου νά πετύχουμε τήν συμπερίληψη στό κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» οὐκ ὀλίγων θέσεών μας. Γιά νά σχηματίσουμε καθαρότερη εἰκόνα, πρέπει νά περιγράψουμε πρῶτα τό κλῖμα στό ὁποῖο διεξήγοντο οἱ ἐργασίες τῆς Εἰδικῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς, ἡ ὁποία συγκροτήθηκε τό 2014 μέ ἀπόφασιν τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων. Μάλιστα στό θέμα αὐτό ἀναφέρεται καί ὁ συντάκτης τοῦ ἄρθρου, ὅταν λέει: «εἶναι ἀλήθεια, ὅτι ἡ πείσμων καί σχολαστική συμπεριφορά τῶν Γεωργιανῶν ἀδελφῶν σέ Διορθόδοξες Διασκέψεις καί Ἐπιτροπές ἐρεθίζει καί δημιουργεῖ ἀδιέξοδα». 1. Εἶναι γνωστόν, ὅτι στήν ἐν λόγῳ Ἐπιτροπή εἶχε δοθῆ ἐντολή γιά ἐπεξεργασία τῶν κειμένων τοῦ 1982 καί τοῦ 1986 καί προώθησή τους πρός τήν Ε’ Προσυνοδική Πανορθόδοξο Διάσκεψι γιά ἐπικύρωση. Συγκεκριμένα, ἔπρεπε νά γίνει ἀναθεώρηση τῶν κειμένων: “Ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καί ἡ Οἰκουμενική Κίνησις”, “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον” καί “Ἡ συμβολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τήν προώθησιν τῆς Εἰρήνης, τῆς Δικαιοσύνης, τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Ἀδελφοσύνης καί τῆς Ἀγάπης μεταξύ τῶν λαῶν καί τήν ἐξαφάνισιν τῶν φυλετικῶν καί ἄλλων διακρίσεων”· καί ἐπιμέλεια, ἐφ’ ὅσον χρειάζεται, τῶν κειμένων: “Τό ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου”, “Κωλύματα γάμου” καί “Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καί ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον”. Παρά τήν σαφήνεια τῆς ἐντολῆς, στίς συνεδριάσεις τῆς Εἰδικῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς εἰς τό Σαμπεζύ τῆς Γενεύης, ὁ Σεβασμιώτατος Πρόεδρος, ἐξ ἀφορμῆς τοῦ ὅτι τά ὑπό ἀναθεώρησιν κείμενα εἶχαν υἱοθετηθῆ ὑπό σωμάτων ἀνωτέρων τῆς Ἐπιτροπῆς (δηλαδή ὑπό Προσυνοδικῶν Πανορθοδόξων Διασκέψεων διαφόρων ἐτῶν), δέν ἐπέτρεπε στούς Ἀντιπροσώπους τῶν Ἐκκλησιῶν νά παρέμβουν “δι’ οὐσιαστικάς ἀλλαγάς” – πρᾶγμα, μέ τό ὁποῖο δέν δυνάμεθα νά συμφωνήσουμε, διότι ἡ Εἰδική Ἐπιτροπή εἶχε τήν ἁρμοδιότητα αὐτή. Ἡ ἀνωτέρω στάση τοῦ Προέδρου, πού ἀφοροῦσε ὅλα τα κείμενα, δέν ἄλλαξε παρά τίς ἔντονες ἀντιδράσεις τῶν Ἀντιπροσώπων τῶν διαφόρων Ἐκκλησιῶν. Ὅμως, ἡ ἀπαγόρευση αὐτή, γιά ἄγνωστους λόγους, δέν ἴσχυε γιά ἀλλαγές πού τίς ἐπρότεινε ὁ ἴδιος ἤ συμφωνοῦσε μέ αὐτές. Ἔτσι ἑνώθηκαν τά δύο κείμενα, ἔφυγαν οἱ παράγραφοι πού ἀφοροῦσαν τίς ἀξιολογήσεις τῶν διεξαγομένων διαλόγων μέ τίς διάφορες Ὁμολογίες, καθώς ἐπίσης ἔγιναν καί ἄλλες σημαντικές ἀλλαγές. Ὁπότε, δέν ἔμενε τίποτε ἄλλο στήν ἀντιπροσωπεία μας, παρά νά περιμένουμε τήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη γιά νά πετύχουμε ἐκεῖ τίς ἐπιζητούμενες ἀλλαγές. Ἐξαίρεση ἀποτελοῦσαν μόνο τά κείμενα: “Τό ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου” καί “Κωλύματα γάμου”, περί τῶν ὁποίων ἡ ἀπόλυτη πλειοψηφία τῶν Ἐκκλησιῶν δήλωσε τήν ἀρνητική της στάση, ἡ δέ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας ἀρνήθηκε νά τά ὑπογράψει. Σέ αὐτό μᾶς ἀπήντησε τό προεδρεῖο ὅτι, ἐπειδή τά κείμενα αὐτά ἔχουν ἤδη ἐγκριθῆ ἀπό τήν Γ’ Προσυνοδική Διάσκεψη τό 1982, παραπέμπονται κατ’ εὐθεῖαν στήν Μεγάλη Σύνοδο στήν ἀρχική τους μορφή. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας διαφωνοῦσε κατηγορηματικῶς καί μέ ἐπίσημα Γράμματα ζητοῦσε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἴτε τά δύο αὐτά θέματα νά ἀφαιρεθοῦν ἀπό τήν θεματολογία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου εἴτε νά γίνει περαιτέρω συζήτησή τους. Ἔτσι πετύχαμε, ὥστε στήν Σύναξη τῶν Προκαθημένων τοῦ 2016 τό μέν κείμενο “Τό ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου” νά ἀπαλειφθῆ ἀπό τήν θεματολογία, τό δέ κείμενο “Κωλύματα γάμου” νά ὑποστῆ ἐπεξεργασία. Στό θέμα αὐτό παρόμοια μέ τήν δική μας στάση εἶχαν καί μερικές ἄλλες ἀδελφές Ἐκκλησίες. 2. Μέ τήν λήξη τῶν ἐργασιῶν τῆς Εἰδικῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς, ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας, ἀφοῦ ἐνημερώθηκε ἀπό τούς ἀντιπροσώπους της περί τῶν ἀποτελεσμάτων της, ἀπέστειλε ἐκ μέρους τοῦ Καθολικοῦ Πατριάρχου τῆς Γεωργίας Γράμμα στόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη, στό ὁποῖο μεταξύ ἄλλων ἐξέφραζε τίς παρακάτω σκέψεις καί παρατηρήσεις περί τῶν παραπεμπομένων στήν Ε’ Προσυνοδική πρός ἐπεξεργασία καί ἐπικύρωση κειμένων: α) «Τά προετοιμαζόμενα διά τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον κείμενα πρέπει νά τονίζουν σαφῶς καί ἀναμφιλέκτως, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἶναι ἡ μοναδική Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, εἰς τήν ὁποίαν ὑπάρχουν Ἀποστολική διαδοχή, ἀληθινόν Βάπτισμα, Θεία Εὐχαριστία καί τά λοιπά μυστήρια τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως». β) «Πρέπει νά δηλοῦται εὐκρινέστερον, ὅτι κατά τήν ὀντολογικήν της φύσιν ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀδύνατον νά διασπασθῆ. Διά τοῦτο ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία διεξάγει πάντα διάλογον μετά τῶν διαφόρων Ὁμολογιῶν ἐπί τῷ σκοπῷ τῆς ἐπιστροφῆς των εἰς τούς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας». γ) «Τό κείμενον “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσμον” πρέπει νά περιέχῃ τήν ἀξιολόγησιν τῶν μέχρι σήμερον διεξαγομένων διμερῶν διαλόγων μετά τῶν διαφόρων Χριστιανικῶν Ὁμολογιῶν, διότι ἀκριβῶς εἰς τήν ἁρμοδιότητα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου ἀνήκει ὁ ὁρισμός τῆς ἐφ’ ἑξῆς στρατηγικῆς των».
δ) «Θεωροῦμεν ἀπαράδεκτον τήν ὑποβολήν εἰς τήν Μεγάλην Σύνοδον, εἰς τήν ὑπάρχουσαν μορφήν των, τῶν κειμένων “Τό ζήτημα κοινοῦ ἡμερολογίου” καί “Κωλύματα γάμου”, διότι ταῦτα ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν πρός τήν Κανονικήν Παράδοσιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Ἔλεγε ἐπίσης τό Γράμμα, ὅτι τά κείμενα, τά ὁποῖα ἔχουν ἤδη περάσει ὅλα τά στάδια τῆς προετοιμασίας, πρέπει νά δημοσιευθοῦν, ὥστε νά δοθῆ ἀρκετός χρόνος στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας γιά νά τά μελετήση καί γιά νά ἐκφράση τήν ἄποψή του. 3. Ἔχοντας τέτοιες ὁδηγίες καί μέ ἐποικοδομητική διάθεση γιά ἐργασία πήγαμε οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη. Ὅμως καί ἐκεῖ μᾶς περίμεναν ἐκπλήξεις. Ὅταν ἄρχισαν οἱ ἐργασίες, ὁ Σεβασμιώτατος Πρόεδρος δήλωσε ὅτι, κατά τήν γνώμη του, ἡ Διάσκεψις δέν εἶχε τήν ἁρμοδιότητα νά ἐπιφέρη ἀλλαγές στά κείμενα τῶν Προσυνοδικῶν Διασκέψεων τοῦ 1982 καί τοῦ 1986, ἀλλά μόνο νά ἐπιφέρη ἀλλαγές ἐπί τῶν ἀλλαγῶν (sic) πού κάναμε οἱ ἴδιοι ὡς Εἰδική Διορθοδόξος Ἐπιτροπή! Ὅταν δέ φθάσαμε νά μελετᾶμε τό κείμενο “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσμον”, ἀφηρέθη ἀπό τούς ἀντιπροσώπους τῶν Ἁγιωτάτων Ἐκκλησιῶν Ἀντιοχείας καί Γεωργίας τό ἐξασφαλισμένο ἀπό τόν Καταστατικό Χάρτη δικαίωμα νά ἐκφράζουμε τίς ἀπόψεις μας, μέ τό πρόσχημα ὅτι δέν εἴχαμε ὑποβάλει γραπτές προτάσεις περί τῶν προτεινομένων ἀλλαγῶν τῶν κειμένων. Ἐτέθη σέ ψηφοφορία τῆς ὁλομελείας τῆς Διασκέψεως ἡ ἰσότιμος συμμετοχή τῶν ἀντιπροσώπων τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀντιοχείας καί τῆς Γεωργίας στίς ἐργασίες τῶν συνεδριῶν. Νοιώσαμε πολύ προσβεβλημένοι. Τελικά μᾶς “δόθηκε” τό δικαίωμα αὐτό, ὅμως δέν μπορέσαμε νά τό ἀξιοποιήσουμε γιά τήν ἐπεξεργασία ὁλοκλήρου τοῦ κειμένου. Ἄν αὐτή ἡ στάση μας λέγεται “πείσμων καί σχολαστική συμπεριφορά”, τότε πῶς μπορεῖ νά ὀνομασθῆ ἡ πράξη τοῦ Προέδρου τῆς Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς ὁ ὁποῖος ἐπί ἑπτά ὧρες(!) προσπαθοῦσε “νά πείσει” τούς ἀντιπροσώπους τῶν Ἐκκλησιῶν γιά μία μόνο παράγραφο νά τήν δεχθοῦν ὅπως τήν ἤθελε ὁ ἴδιος; 4. Ἐν ὄψει τῆς προγραμματισμένης συσκέψεως τῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς γιά τήν σύνταξη τοῦ Κανονισμοῦ τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδου (Ἀθήνα, 15-19 Δεκεμβρίου 2015), ὁ ἐπικεφαλῆς τοῦ Τμήματος Ἐξωτερικῶν Σχέσεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας Μητροπολίτης Γεράσιμος περιγράφοντας τά θλιβερά γεγονότα πού συνέβησαν στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη, ἔγραφε στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο: “Παρά ταῦτα οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς ἡμετέρας Ἐκκλησίας κινούμενοι ἀπό πνεῦμα συνεργασίας ὑπέγραψαν τά περισσότερα ἔγγραφα. Ὅμως ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας δέν ἔχει ἀκόμη συνοδικῶς ἀποφανθῆ διά τά κείμενα τῆς Ἡμερησίας Διατάξεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, διότι ἀναμένομεν νά λάβουν αὐτά τήν τελικήν των μορφήν. Ἴσως καί αἱ ἄλλαι Ἐκκλησίαι νά εὑρίσκωνται εἰς τήν ἰδίαν θέσιν. Διά τοῦτο, ὁ Κανονισμός λειτουργίας καί διεξαγωγῆς τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου πρέπει ὁπωσδήποτε νά προβλέπη τήν δυνατότητα ἐξετάσεως καί ἐγκρίσεως τῶν κειμένων κατά παράγραφον”. Ὁ Μητροπολίτης, ἐκφράζοντας τήν στάση τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τόν ὑποχρεωτικό χαρακτῆρα τῶν ἀποφάσεων τῆς μελλούσης Συνόδου τόνισε στό γράμμα του γιά μία ἀκόμη φορά τήν ἀναγκαιότητα τῆς δημοσιεύσεως τῶν συμφωνηθέντων κειμένων καί ἐπιπλέον ἔλεγε ὅτι: “διά τήν ὑποχρεωτικότητα τῶν ἀποφάσεων ἀκόμη καί τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἦσαν ἀπαραίτητοι ἡ πλήρης συμφωνία των πρός τήν διδασκαλίαν τῶν Ἁγίων Πατέρων καί ἡ ἀποδοχή των ἀπό τό Πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας”. 5. Στό τέλος τοῦ ἄρθρου του ὁ π. Γεώργιος Τσέτσης δηλώνει, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας “εἶναι αἰχμάλωτη θεμελιοκρατικῶν κύκλων” καί προσκαλεῖ τίς Ἐκκλησίες “πού ἀσκοῦν κάποια ἐπιρροή στόν χῶρο τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης (καί τίς ὁποῖες ἀκολουθοῦσαν κατά πόδας οἱ ἀδελφοί Γεωργιανοί καθ’ ὅλη τή διάρκεια τῆς προπαρασκευῆς τῆς Μεγάλης Συνόδου)”, νά τήν ἐπηρεάσουν ὥστε νά ἀλλάξη τήν στάση της. Εἶναι εὐνόητο νά νοιώθη ἐνοχλημένος ἕνας ἱερέας προχωρημένης ἡλικίας, πού ἔχει ἀφιερώσει τό μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς του στήν προετοιμασία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου καί στούς διαλόγους. Ὅπως ἐπίσης καί ἄλλοι, πού ἔχουν ὑπερβολικά κοπιάσει σέ αὐτούς. Γι’αὐτό θά προσπαθήσουμε νά ἀντιμετωπίσουμε τίς προσβολές μέ ὑπομονή καί νά τίς ἀναιρέσουμε μέ στοιχεῖα. Πρῶτα-πρῶτα νά ποῦμε ὅτι τά κριτήριά μας εἶναι θεολογικά. Οὔτε «στήν αἰχμαλωσία τῶν θεμελιοκρατικῶν κύκλων» βρισκόμαστε, οὔτε κάποιες Ἐκκλησίες ἀσκοῦν ἐπιρροή ἐπί τῆς δικῆς μας. Ἔτσι, γιά δογματικούς λόγους ὁ Πατριάρχης μας δέν ὑπέγραψε τό κείμενο “Τό Μυστήριον τοῦ γάμου καί τά κωλύματα αὐτοῦ”. Ὡς γνωστόν τό κείμενο δέν ὑπογράφθηκε οὔτε καί ἀπό τήν Ἀντιοχειανή ἀντιπροσωπεία. Ἐδῶ πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι τό κείμενο “Κωλύματα γάμου” (ὅπως καί “Τό ζήτημα κοινοῦ ἡμερολογίου”) ἔχει ἀπορριφθῆ ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας ἤδη ἀπό τίς 8 Ὀκτωβρίου τοῦ 1998. Στήν Σύναξη τῶν Προκαθημένων στήν Γενεύη (21-28 Ἰανουαρίου 2016) ὑπογράψαμε τό ἀπορριφθέν ἀπό ἐμᾶς στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη κείμενο “Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῷ Συγχρόνῳ Κόσμῳ”, μόνο ἀφοῦ ἐλήφθησαν ὑπ’ ὄψιν οἱ δογματικές παρατηρήσεις πού εἴχαμε προτείνει (τό ἴδιο ἔπραξε καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, ἡ ὁποία εἶχε τίς δικές της προτάσεις). Στήν τελευταία Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας, ὅπου συζητήθηκαν τά κείμενα τῆς ἡμερησίας διατάξεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, τό κείμενο “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσμον” δέχθηκε ὁμόθυμη αὐστηρή κριτική. Ὑπενθυμίζουμε ὅτι στήν τελευταία συνάντηση στό Σαμπεζύ, ὁ Πατριάρχης τῆς Γεωργίας εἶπε ξεκάθαρα στόν λόγο του, ὅτι «οἱ ἀποφάσεις πού σήμερα ἐλάβαμε ἐδῶ θά τεθοῦν ὑπό τήν κρίση τῆς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας μας». Ὄχι μόνο ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας ἀλλά καί οἱ Ἐκκλησίες Ρωσίας, Κύπρου καί Ἑλλάδος, ὅπως εἶναι γνωστόν, ἔθεσαν πρός συζήτηση καί ἀξιολόγηση τά προτεινόμενα γιά τήν Μεγάλη Σύνοδο κείμενα μετά τήν τελευταία Σύναξη τῶν Προκαθημένων. 6. Τήν ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μας τήν δημοσιεύσαμε ἐπισήμως στά γεωργιανά καί ἡ περαιτέρω κυκλοφόρησή της δέν εἶναι δική μας εὐθύνη. 7. Ὁ π. Γεώργιος ἐκφράζει τήν ἔντονη δυσαρέσκειά του γιά τήν λήψη τῶν ἀποφάσεων μέ τήν ἀρχή τῆς ὁμοφωνίας. Ὅμως ἡ ἀρχή αὐτή ἐπί δεκαετίες ἰσχύει στό προπαρασκευαστικό στάδιο τῆς Μεγάλης Συνόδου, οἱ δέ Σεπτοί Προκαθήμενοι μέ τήν ἀπόφασή τους τό 2014 τήν ἐπεξέτειναν καί στήν ἴδια τήν Σύνοδο. Τίθεται καί ἡ ἀπόφασή τους ὑπό ἀμφισβήτηση; 8. Ἡ προσάρτηση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, στό ὁποῖο συμμετεῖχαν τότε ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἀποτελοῦσε γιά τήν ἐποχή ἐκείνη σχεδόν μοναδική εὐκαιρία γιά τήν Ἐκκλησία, πού βρισκόταν πίσω ἀπό τό Σιδηροῦν Παραπέτασμα, νά ἐπικοινωνῆ μέ τίς ἀδελφές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καί τόν ἔξω Κόσμο. Βεβαίως ὁ νῦν Πατριάρχης Γεωργίας Ἠλίας Β’ τό 1979 ἐξελέγη γιά πέντε χρόνια Πρόεδρος τοῦ Π.Σ.Ε. Ὅπως εἶναι γνωστόν αὐτός ὁ Ὀργανισμός ἔχει ὀκτώ Προέδρους, ἐνῶ καθοριστικό ρόλο στήν διοίκηση καί τίς κατευθύνσεις του παίζει ὁ Γενικός Γραμματέας. Ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀποχώρηση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας ἀπό τό Π.Σ.Ε., στό ἴδιο ἀπόσπασμα τοῦ Γράμματος τοῦ Πατριάρχου Ἠλία Β’, στό ὁποῖο ἀναφέρεται ὁ π. Γεώργιος, φαίνεται ξεκάθαρα ὁ δογματικός λόγος: «Δοθέντος ὅτι συχνά τά συμφέροντα τῶν Ὀρθοδόξων δέν λαμβάνονται ὑπ’ ὄψιν, καί ἐφ’ ὅσον τελευταίως παρατηρήθηκε μία τάση προσδόσεως σ’αὐτό κάποιου ἐκκλησιολογικοῦ χαρακτῆρος, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας θεώρησε σκόπιμο νά ἀποχωρήσει ἀπό τό ΠΣΕ».
9. Στόν κόσμο αὐτό δέν θά λείψουν τά προβλήματα ἀπό τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Καί σήμερα ὑπάρχουν ἀδελφές Ἐκκλησίες πού ζοῦν σέ ἐχθρικό περιβάλλον. Μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ ὅμως, στήν ἱστορία τῆς σύγχρονης Γεωργίας δέν ὑπάρχει γεγονός πολιορκίας τοῦ Πατριαρχικοῦ Οἴκου ἀπό ἔνοπλους ἀντικαθεστωτικούς, Μία τέτοια εἴδηση δέν μπορεῖ νά χαρακτηρισθῆ παρά ὡς παραπλανητική. Δέν θά μποροῦσε νά εἶναι διαφορετικά, διότι ὁ Καθολικός Πατριάρχης Ἠλίας Β’ ἀπολαμβάνει ἀπεριόριστης καί καθολικῆς ἀγάπης καί σεβασμοῦ. 10. Γιά τήν ἀνθρωπιστική βοήθεια, πού ἐλάμβανε ἡ Γεωργία διά μέσου τοῦ Π.Σ.Ε., εἴμαστε ἐξαιρετικά εὐγνώμονες προσωπικά στόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, ὁ ὁποῖος διακρίνεται γιά τήν σοφία καί φιλανθρωπία του, καί σέ ὅλους ἐκείνους τούς ἀνθρώπους πού συμπαραστάθηκαν τόν Γεωργιανό λαό σ’ ἐκεῖνα τά πολύ δύσκολα χρόνια. Εἶναι ὅμως ἄτοπη καί ἐντελῶς ἀκατανόητη ἡ ὑπενθύμηση τῆς παρασχεθείσης ὑποστηρίξεως, καί ἀναρωτιόμαστε: πότε καθιερώθηκε χάριν ὑλικῆς βοηθείας νά ἀπαρνούμεθα ἠθικές ἀρχές; 11. Εἶναι νά λυπᾶται κανείς γιά τό ὅτι, ὅταν ὁ σεβάσμιος πρωτοπρεσβύτερος ὁμιλεῖ γιά τό κίνδυνο ”τορπιλίσεως“ τῆς Συνόδου ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας, δέν ἀναφέρει τό γεγονός, ὅτι ἀκριβῶς γιά νά μήν ἐμποδίσει τήν Σύνοδο, ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας μέ ἀγαθή πρωτοβουλία της δήλωσε στήν τελευταία Σύναξη στήν Γενεύη, ὅτι δέχεται τήν ἐξάλειψη ἀπό τήν ἀτζέντα τῆς Μεγάλης Συνόδου τοῦ μείζονος σημασίας γιά ἐμᾶς θέματος τῶν Διπτύχων καί τήν ἀναβολή τῶν περί τούτου συζητήσεων σέ μετά τήν Σύνοδο χρόνο, γιά τό ὁποῖο δέχτηκε καί κριτική. 12. Ἐπέστη ὁ καιρός –λέγει ὁ π. Γεώργιος– νά παύσει ἡ ἐπωδός, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας εἶναι ἡ μόνη πού ὑπερασπίζει σθεναρῶς τήν Ὀρθόδοξη Πίστη. Ἄν πράγματι ὑπάρχει τέτοια ἐπωδός, ἐμεῖς πρῶτοι ζητοῦμε νά παύση.
Προπαρασκευαστικές Συνεδριάσεις καί ἐλάμβανε μέρος σ’ αὐτές μέ πνεῦμα ἀδελφοσύνης, ἑνότητος καί συνεργασίας μέ ὅλες τίς Ἀδελφές Ἐκκλησίες. Μέ πνεῦμα ὑποστηρίξεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τό ὁποῖο ἐπί δεκαετίες ἐργάσθηκε περισσότερο ἀπ’ ὅλους καί ἐβάστασε τό κύριο βάρος τοῦ ἔργου τῆς προετοιμασίας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Νά ἐπιστρέψουμε ὅμως στό ἄρθρο. Εὐθύς ἐξ ἀρχῆς ὁ π. Γεώργιος δηλώνει, ὅτι οἱ Γεωργιανοί Ἀντιπρόσωποι στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη «τούς ψήσαμε τό ψάρι στά χείλη», ὥσπου νά πετύχουμε τήν συμπερίληψη στό κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» οὐκ ὀλίγων θέσεών μας. Γιά νά σχηματίσουμε καθαρότερη εἰκόνα, πρέπει νά περιγράψουμε πρῶτα τό κλῖμα στό ὁποῖο διεξήγοντο οἱ ἐργασίες τῆς Εἰδικῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς, ἡ ὁποία συγκροτήθηκε τό 2014 μέ ἀπόφασιν τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων. Μάλιστα στό θέμα αὐτό ἀναφέρεται καί ὁ συντάκτης τοῦ ἄρθρου, ὅταν λέει: «εἶναι ἀλήθεια, ὅτι ἡ πείσμων καί σχολαστική συμπεριφορά τῶν Γεωργιανῶν ἀδελφῶν σέ Διορθόδοξες Διασκέψεις καί Ἐπιτροπές ἐρεθίζει καί δημιουργεῖ ἀδιέξοδα». 1. Εἶναι γνωστόν, ὅτι στήν ἐν λόγῳ Ἐπιτροπή εἶχε δοθῆ ἐντολή γιά ἐπεξεργασία τῶν κειμένων τοῦ 1982 καί τοῦ 1986 καί προώθησή τους πρός τήν Ε’ Προσυνοδική Πανορθόδοξο Διάσκεψι γιά ἐπικύρωση. Συγκεκριμένα, ἔπρεπε νά γίνει ἀναθεώρηση τῶν κειμένων: “Ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καί ἡ Οἰκουμενική Κίνησις”, “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον” καί “Ἡ συμβολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τήν προώθησιν τῆς Εἰρήνης, τῆς Δικαιοσύνης, τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Ἀδελφοσύνης καί τῆς Ἀγάπης μεταξύ τῶν λαῶν καί τήν ἐξαφάνισιν τῶν φυλετικῶν καί ἄλλων διακρίσεων”· καί ἐπιμέλεια, ἐφ’ ὅσον χρειάζεται, τῶν κειμένων: “Τό ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου”, “Κωλύματα γάμου” καί “Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καί ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον”. Παρά τήν σαφήνεια τῆς ἐντολῆς, στίς συνεδριάσεις τῆς Εἰδικῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς εἰς τό Σαμπεζύ τῆς Γενεύης, ὁ Σεβασμιώτατος Πρόεδρος, ἐξ ἀφορμῆς τοῦ ὅτι τά ὑπό ἀναθεώρησιν κείμενα εἶχαν υἱοθετηθῆ ὑπό σωμάτων ἀνωτέρων τῆς Ἐπιτροπῆς (δηλαδή ὑπό Προσυνοδικῶν Πανορθοδόξων Διασκέψεων διαφόρων ἐτῶν), δέν ἐπέτρεπε στούς Ἀντιπροσώπους τῶν Ἐκκλησιῶν νά παρέμβουν “δι’ οὐσιαστικάς ἀλλαγάς” – πρᾶγμα, μέ τό ὁποῖο δέν δυνάμεθα νά συμφωνήσουμε, διότι ἡ Εἰδική Ἐπιτροπή εἶχε τήν ἁρμοδιότητα αὐτή. Ἡ ἀνωτέρω στάση τοῦ Προέδρου, πού ἀφοροῦσε ὅλα τα κείμενα, δέν ἄλλαξε παρά τίς ἔντονες ἀντιδράσεις τῶν Ἀντιπροσώπων τῶν διαφόρων Ἐκκλησιῶν. Ὅμως, ἡ ἀπαγόρευση αὐτή, γιά ἄγνωστους λόγους, δέν ἴσχυε γιά ἀλλαγές πού τίς ἐπρότεινε ὁ ἴδιος ἤ συμφωνοῦσε μέ αὐτές. Ἔτσι ἑνώθηκαν τά δύο κείμενα, ἔφυγαν οἱ παράγραφοι πού ἀφοροῦσαν τίς ἀξιολογήσεις τῶν διεξαγομένων διαλόγων μέ τίς διάφορες Ὁμολογίες, καθώς ἐπίσης ἔγιναν καί ἄλλες σημαντικές ἀλλαγές. Ὁπότε, δέν ἔμενε τίποτε ἄλλο στήν ἀντιπροσωπεία μας, παρά νά περιμένουμε τήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη γιά νά πετύχουμε ἐκεῖ τίς ἐπιζητούμενες ἀλλαγές. Ἐξαίρεση ἀποτελοῦσαν μόνο τά κείμενα: “Τό ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου” καί “Κωλύματα γάμου”, περί τῶν ὁποίων ἡ ἀπόλυτη πλειοψηφία τῶν Ἐκκλησιῶν δήλωσε τήν ἀρνητική της στάση, ἡ δέ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας ἀρνήθηκε νά τά ὑπογράψει. Σέ αὐτό μᾶς ἀπήντησε τό προεδρεῖο ὅτι, ἐπειδή τά κείμενα αὐτά ἔχουν ἤδη ἐγκριθῆ ἀπό τήν Γ’ Προσυνοδική Διάσκεψη τό 1982, παραπέμπονται κατ’ εὐθεῖαν στήν Μεγάλη Σύνοδο στήν ἀρχική τους μορφή. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας διαφωνοῦσε κατηγορηματικῶς καί μέ ἐπίσημα Γράμματα ζητοῦσε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἴτε τά δύο αὐτά θέματα νά ἀφαιρεθοῦν ἀπό τήν θεματολογία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου εἴτε νά γίνει περαιτέρω συζήτησή τους. Ἔτσι πετύχαμε, ὥστε στήν Σύναξη τῶν Προκαθημένων τοῦ 2016 τό μέν κείμενο “Τό ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου” νά ἀπαλειφθῆ ἀπό τήν θεματολογία, τό δέ κείμενο “Κωλύματα γάμου” νά ὑποστῆ ἐπεξεργασία. Στό θέμα αὐτό παρόμοια μέ τήν δική μας στάση εἶχαν καί μερικές ἄλλες ἀδελφές Ἐκκλησίες. 2. Μέ τήν λήξη τῶν ἐργασιῶν τῆς Εἰδικῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς, ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας, ἀφοῦ ἐνημερώθηκε ἀπό τούς ἀντιπροσώπους της περί τῶν ἀποτελεσμάτων της, ἀπέστειλε ἐκ μέρους τοῦ Καθολικοῦ Πατριάρχου τῆς Γεωργίας Γράμμα στόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη, στό ὁποῖο μεταξύ ἄλλων ἐξέφραζε τίς παρακάτω σκέψεις καί παρατηρήσεις περί τῶν παραπεμπομένων στήν Ε’ Προσυνοδική πρός ἐπεξεργασία καί ἐπικύρωση κειμένων: α) «Τά προετοιμαζόμενα διά τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον κείμενα πρέπει νά τονίζουν σαφῶς καί ἀναμφιλέκτως, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἶναι ἡ μοναδική Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, εἰς τήν ὁποίαν ὑπάρχουν Ἀποστολική διαδοχή, ἀληθινόν Βάπτισμα, Θεία Εὐχαριστία καί τά λοιπά μυστήρια τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως». β) «Πρέπει νά δηλοῦται εὐκρινέστερον, ὅτι κατά τήν ὀντολογικήν της φύσιν ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀδύνατον νά διασπασθῆ. Διά τοῦτο ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία διεξάγει πάντα διάλογον μετά τῶν διαφόρων Ὁμολογιῶν ἐπί τῷ σκοπῷ τῆς ἐπιστροφῆς των εἰς τούς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας». γ) «Τό κείμενον “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσμον” πρέπει νά περιέχῃ τήν ἀξιολόγησιν τῶν μέχρι σήμερον διεξαγομένων διμερῶν διαλόγων μετά τῶν διαφόρων Χριστιανικῶν Ὁμολογιῶν, διότι ἀκριβῶς εἰς τήν ἁρμοδιότητα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου ἀνήκει ὁ ὁρισμός τῆς ἐφ’ ἑξῆς στρατηγικῆς των».
δ) «Θεωροῦμεν ἀπαράδεκτον τήν ὑποβολήν εἰς τήν Μεγάλην Σύνοδον, εἰς τήν ὑπάρχουσαν μορφήν των, τῶν κειμένων “Τό ζήτημα κοινοῦ ἡμερολογίου” καί “Κωλύματα γάμου”, διότι ταῦτα ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν πρός τήν Κανονικήν Παράδοσιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Ἔλεγε ἐπίσης τό Γράμμα, ὅτι τά κείμενα, τά ὁποῖα ἔχουν ἤδη περάσει ὅλα τά στάδια τῆς προετοιμασίας, πρέπει νά δημοσιευθοῦν, ὥστε νά δοθῆ ἀρκετός χρόνος στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας γιά νά τά μελετήση καί γιά νά ἐκφράση τήν ἄποψή του. 3. Ἔχοντας τέτοιες ὁδηγίες καί μέ ἐποικοδομητική διάθεση γιά ἐργασία πήγαμε οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη. Ὅμως καί ἐκεῖ μᾶς περίμεναν ἐκπλήξεις. Ὅταν ἄρχισαν οἱ ἐργασίες, ὁ Σεβασμιώτατος Πρόεδρος δήλωσε ὅτι, κατά τήν γνώμη του, ἡ Διάσκεψις δέν εἶχε τήν ἁρμοδιότητα νά ἐπιφέρη ἀλλαγές στά κείμενα τῶν Προσυνοδικῶν Διασκέψεων τοῦ 1982 καί τοῦ 1986, ἀλλά μόνο νά ἐπιφέρη ἀλλαγές ἐπί τῶν ἀλλαγῶν (sic) πού κάναμε οἱ ἴδιοι ὡς Εἰδική Διορθοδόξος Ἐπιτροπή! Ὅταν δέ φθάσαμε νά μελετᾶμε τό κείμενο “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσμον”, ἀφηρέθη ἀπό τούς ἀντιπροσώπους τῶν Ἁγιωτάτων Ἐκκλησιῶν Ἀντιοχείας καί Γεωργίας τό ἐξασφαλισμένο ἀπό τόν Καταστατικό Χάρτη δικαίωμα νά ἐκφράζουμε τίς ἀπόψεις μας, μέ τό πρόσχημα ὅτι δέν εἴχαμε ὑποβάλει γραπτές προτάσεις περί τῶν προτεινομένων ἀλλαγῶν τῶν κειμένων. Ἐτέθη σέ ψηφοφορία τῆς ὁλομελείας τῆς Διασκέψεως ἡ ἰσότιμος συμμετοχή τῶν ἀντιπροσώπων τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀντιοχείας καί τῆς Γεωργίας στίς ἐργασίες τῶν συνεδριῶν. Νοιώσαμε πολύ προσβεβλημένοι. Τελικά μᾶς “δόθηκε” τό δικαίωμα αὐτό, ὅμως δέν μπορέσαμε νά τό ἀξιοποιήσουμε γιά τήν ἐπεξεργασία ὁλοκλήρου τοῦ κειμένου. Ἄν αὐτή ἡ στάση μας λέγεται “πείσμων καί σχολαστική συμπεριφορά”, τότε πῶς μπορεῖ νά ὀνομασθῆ ἡ πράξη τοῦ Προέδρου τῆς Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς ὁ ὁποῖος ἐπί ἑπτά ὧρες(!) προσπαθοῦσε “νά πείσει” τούς ἀντιπροσώπους τῶν Ἐκκλησιῶν γιά μία μόνο παράγραφο νά τήν δεχθοῦν ὅπως τήν ἤθελε ὁ ἴδιος; 4. Ἐν ὄψει τῆς προγραμματισμένης συσκέψεως τῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς γιά τήν σύνταξη τοῦ Κανονισμοῦ τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδου (Ἀθήνα, 15-19 Δεκεμβρίου 2015), ὁ ἐπικεφαλῆς τοῦ Τμήματος Ἐξωτερικῶν Σχέσεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας Μητροπολίτης Γεράσιμος περιγράφοντας τά θλιβερά γεγονότα πού συνέβησαν στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη, ἔγραφε στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο: “Παρά ταῦτα οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς ἡμετέρας Ἐκκλησίας κινούμενοι ἀπό πνεῦμα συνεργασίας ὑπέγραψαν τά περισσότερα ἔγγραφα. Ὅμως ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας δέν ἔχει ἀκόμη συνοδικῶς ἀποφανθῆ διά τά κείμενα τῆς Ἡμερησίας Διατάξεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, διότι ἀναμένομεν νά λάβουν αὐτά τήν τελικήν των μορφήν. Ἴσως καί αἱ ἄλλαι Ἐκκλησίαι νά εὑρίσκωνται εἰς τήν ἰδίαν θέσιν. Διά τοῦτο, ὁ Κανονισμός λειτουργίας καί διεξαγωγῆς τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου πρέπει ὁπωσδήποτε νά προβλέπη τήν δυνατότητα ἐξετάσεως καί ἐγκρίσεως τῶν κειμένων κατά παράγραφον”. Ὁ Μητροπολίτης, ἐκφράζοντας τήν στάση τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τόν ὑποχρεωτικό χαρακτῆρα τῶν ἀποφάσεων τῆς μελλούσης Συνόδου τόνισε στό γράμμα του γιά μία ἀκόμη φορά τήν ἀναγκαιότητα τῆς δημοσιεύσεως τῶν συμφωνηθέντων κειμένων καί ἐπιπλέον ἔλεγε ὅτι: “διά τήν ὑποχρεωτικότητα τῶν ἀποφάσεων ἀκόμη καί τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἦσαν ἀπαραίτητοι ἡ πλήρης συμφωνία των πρός τήν διδασκαλίαν τῶν Ἁγίων Πατέρων καί ἡ ἀποδοχή των ἀπό τό Πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας”. 5. Στό τέλος τοῦ ἄρθρου του ὁ π. Γεώργιος Τσέτσης δηλώνει, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας “εἶναι αἰχμάλωτη θεμελιοκρατικῶν κύκλων” καί προσκαλεῖ τίς Ἐκκλησίες “πού ἀσκοῦν κάποια ἐπιρροή στόν χῶρο τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης (καί τίς ὁποῖες ἀκολουθοῦσαν κατά πόδας οἱ ἀδελφοί Γεωργιανοί καθ’ ὅλη τή διάρκεια τῆς προπαρασκευῆς τῆς Μεγάλης Συνόδου)”, νά τήν ἐπηρεάσουν ὥστε νά ἀλλάξη τήν στάση της. Εἶναι εὐνόητο νά νοιώθη ἐνοχλημένος ἕνας ἱερέας προχωρημένης ἡλικίας, πού ἔχει ἀφιερώσει τό μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς του στήν προετοιμασία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου καί στούς διαλόγους. Ὅπως ἐπίσης καί ἄλλοι, πού ἔχουν ὑπερβολικά κοπιάσει σέ αὐτούς. Γι’αὐτό θά προσπαθήσουμε νά ἀντιμετωπίσουμε τίς προσβολές μέ ὑπομονή καί νά τίς ἀναιρέσουμε μέ στοιχεῖα. Πρῶτα-πρῶτα νά ποῦμε ὅτι τά κριτήριά μας εἶναι θεολογικά. Οὔτε «στήν αἰχμαλωσία τῶν θεμελιοκρατικῶν κύκλων» βρισκόμαστε, οὔτε κάποιες Ἐκκλησίες ἀσκοῦν ἐπιρροή ἐπί τῆς δικῆς μας. Ἔτσι, γιά δογματικούς λόγους ὁ Πατριάρχης μας δέν ὑπέγραψε τό κείμενο “Τό Μυστήριον τοῦ γάμου καί τά κωλύματα αὐτοῦ”. Ὡς γνωστόν τό κείμενο δέν ὑπογράφθηκε οὔτε καί ἀπό τήν Ἀντιοχειανή ἀντιπροσωπεία. Ἐδῶ πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι τό κείμενο “Κωλύματα γάμου” (ὅπως καί “Τό ζήτημα κοινοῦ ἡμερολογίου”) ἔχει ἀπορριφθῆ ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας ἤδη ἀπό τίς 8 Ὀκτωβρίου τοῦ 1998. Στήν Σύναξη τῶν Προκαθημένων στήν Γενεύη (21-28 Ἰανουαρίου 2016) ὑπογράψαμε τό ἀπορριφθέν ἀπό ἐμᾶς στήν Ε’ Προσυνοδική Διάσκεψη κείμενο “Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῷ Συγχρόνῳ Κόσμῳ”, μόνο ἀφοῦ ἐλήφθησαν ὑπ’ ὄψιν οἱ δογματικές παρατηρήσεις πού εἴχαμε προτείνει (τό ἴδιο ἔπραξε καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, ἡ ὁποία εἶχε τίς δικές της προτάσεις). Στήν τελευταία Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας, ὅπου συζητήθηκαν τά κείμενα τῆς ἡμερησίας διατάξεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, τό κείμενο “Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσμον” δέχθηκε ὁμόθυμη αὐστηρή κριτική. Ὑπενθυμίζουμε ὅτι στήν τελευταία συνάντηση στό Σαμπεζύ, ὁ Πατριάρχης τῆς Γεωργίας εἶπε ξεκάθαρα στόν λόγο του, ὅτι «οἱ ἀποφάσεις πού σήμερα ἐλάβαμε ἐδῶ θά τεθοῦν ὑπό τήν κρίση τῆς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας μας». Ὄχι μόνο ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας ἀλλά καί οἱ Ἐκκλησίες Ρωσίας, Κύπρου καί Ἑλλάδος, ὅπως εἶναι γνωστόν, ἔθεσαν πρός συζήτηση καί ἀξιολόγηση τά προτεινόμενα γιά τήν Μεγάλη Σύνοδο κείμενα μετά τήν τελευταία Σύναξη τῶν Προκαθημένων. 6. Τήν ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μας τήν δημοσιεύσαμε ἐπισήμως στά γεωργιανά καί ἡ περαιτέρω κυκλοφόρησή της δέν εἶναι δική μας εὐθύνη. 7. Ὁ π. Γεώργιος ἐκφράζει τήν ἔντονη δυσαρέσκειά του γιά τήν λήψη τῶν ἀποφάσεων μέ τήν ἀρχή τῆς ὁμοφωνίας. Ὅμως ἡ ἀρχή αὐτή ἐπί δεκαετίες ἰσχύει στό προπαρασκευαστικό στάδιο τῆς Μεγάλης Συνόδου, οἱ δέ Σεπτοί Προκαθήμενοι μέ τήν ἀπόφασή τους τό 2014 τήν ἐπεξέτειναν καί στήν ἴδια τήν Σύνοδο. Τίθεται καί ἡ ἀπόφασή τους ὑπό ἀμφισβήτηση; 8. Ἡ προσάρτηση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, στό ὁποῖο συμμετεῖχαν τότε ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἀποτελοῦσε γιά τήν ἐποχή ἐκείνη σχεδόν μοναδική εὐκαιρία γιά τήν Ἐκκλησία, πού βρισκόταν πίσω ἀπό τό Σιδηροῦν Παραπέτασμα, νά ἐπικοινωνῆ μέ τίς ἀδελφές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καί τόν ἔξω Κόσμο. Βεβαίως ὁ νῦν Πατριάρχης Γεωργίας Ἠλίας Β’ τό 1979 ἐξελέγη γιά πέντε χρόνια Πρόεδρος τοῦ Π.Σ.Ε. Ὅπως εἶναι γνωστόν αὐτός ὁ Ὀργανισμός ἔχει ὀκτώ Προέδρους, ἐνῶ καθοριστικό ρόλο στήν διοίκηση καί τίς κατευθύνσεις του παίζει ὁ Γενικός Γραμματέας. Ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀποχώρηση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας ἀπό τό Π.Σ.Ε., στό ἴδιο ἀπόσπασμα τοῦ Γράμματος τοῦ Πατριάρχου Ἠλία Β’, στό ὁποῖο ἀναφέρεται ὁ π. Γεώργιος, φαίνεται ξεκάθαρα ὁ δογματικός λόγος: «Δοθέντος ὅτι συχνά τά συμφέροντα τῶν Ὀρθοδόξων δέν λαμβάνονται ὑπ’ ὄψιν, καί ἐφ’ ὅσον τελευταίως παρατηρήθηκε μία τάση προσδόσεως σ’αὐτό κάποιου ἐκκλησιολογικοῦ χαρακτῆρος, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας θεώρησε σκόπιμο νά ἀποχωρήσει ἀπό τό ΠΣΕ».
9. Στόν κόσμο αὐτό δέν θά λείψουν τά προβλήματα ἀπό τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Καί σήμερα ὑπάρχουν ἀδελφές Ἐκκλησίες πού ζοῦν σέ ἐχθρικό περιβάλλον. Μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ ὅμως, στήν ἱστορία τῆς σύγχρονης Γεωργίας δέν ὑπάρχει γεγονός πολιορκίας τοῦ Πατριαρχικοῦ Οἴκου ἀπό ἔνοπλους ἀντικαθεστωτικούς, Μία τέτοια εἴδηση δέν μπορεῖ νά χαρακτηρισθῆ παρά ὡς παραπλανητική. Δέν θά μποροῦσε νά εἶναι διαφορετικά, διότι ὁ Καθολικός Πατριάρχης Ἠλίας Β’ ἀπολαμβάνει ἀπεριόριστης καί καθολικῆς ἀγάπης καί σεβασμοῦ. 10. Γιά τήν ἀνθρωπιστική βοήθεια, πού ἐλάμβανε ἡ Γεωργία διά μέσου τοῦ Π.Σ.Ε., εἴμαστε ἐξαιρετικά εὐγνώμονες προσωπικά στόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, ὁ ὁποῖος διακρίνεται γιά τήν σοφία καί φιλανθρωπία του, καί σέ ὅλους ἐκείνους τούς ἀνθρώπους πού συμπαραστάθηκαν τόν Γεωργιανό λαό σ’ ἐκεῖνα τά πολύ δύσκολα χρόνια. Εἶναι ὅμως ἄτοπη καί ἐντελῶς ἀκατανόητη ἡ ὑπενθύμηση τῆς παρασχεθείσης ὑποστηρίξεως, καί ἀναρωτιόμαστε: πότε καθιερώθηκε χάριν ὑλικῆς βοηθείας νά ἀπαρνούμεθα ἠθικές ἀρχές; 11. Εἶναι νά λυπᾶται κανείς γιά τό ὅτι, ὅταν ὁ σεβάσμιος πρωτοπρεσβύτερος ὁμιλεῖ γιά τό κίνδυνο ”τορπιλίσεως“ τῆς Συνόδου ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας, δέν ἀναφέρει τό γεγονός, ὅτι ἀκριβῶς γιά νά μήν ἐμποδίσει τήν Σύνοδο, ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας μέ ἀγαθή πρωτοβουλία της δήλωσε στήν τελευταία Σύναξη στήν Γενεύη, ὅτι δέχεται τήν ἐξάλειψη ἀπό τήν ἀτζέντα τῆς Μεγάλης Συνόδου τοῦ μείζονος σημασίας γιά ἐμᾶς θέματος τῶν Διπτύχων καί τήν ἀναβολή τῶν περί τούτου συζητήσεων σέ μετά τήν Σύνοδο χρόνο, γιά τό ὁποῖο δέχτηκε καί κριτική. 12. Ἐπέστη ὁ καιρός –λέγει ὁ π. Γεώργιος– νά παύσει ἡ ἐπωδός, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας εἶναι ἡ μόνη πού ὑπερασπίζει σθεναρῶς τήν Ὀρθόδοξη Πίστη. Ἄν πράγματι ὑπάρχει τέτοια ἐπωδός, ἐμεῖς πρῶτοι ζητοῦμε νά παύση.
* * *
Τήν στιγμή πού γράφονται αὐτές οἱ γραμμές ἡ Ἐκκλησία τῆς Γεωργίας ἑτοιμάζεται γιά τήν Κρήτη, γιά νά λάβει μέρος στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, καί εἶναι ἀπολύτως φυσικό νά γίνεται εἰς βάθος διερεύνηση τῶν κειμένων, νά λαμβάνωνται ὑπ’ ὄψιν δικαιολογημένες παρατηρήσεις ὀρθοδόξων θεολόγων καί τοῦ θεοφιλοῦς ποιμνίου τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος, γιά τόν ὁποῖο ζητούσαμε τήν ἔγκαιρη δημοσίευση τῶν κειμένων, καθώς καί τήν συμμετοχή στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο Ὀρθοδόξων Κληρικῶν, Μοναχῶν καί Θεολόγων μέ δικαίωμα λόγου. Πιστεύουμε ἀκράδαντα, ὅτι ὅλες οἱ ὑπάρχουσες ἀτέλειες θά διορθωθοῦν. Κινούμενοι ἀπό τόν Ἅγιον Πνεῦμα οἱσυμμετέχοντες στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, ὡς ἐκφραστές τῆς ἑνιαίας φωνῆς ὅλων των μελῶν τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἀκόμη μία φορά μεγαλοφώνως θά ὁμολογήσουν τίς αἰώνιες ἀλήθειες, στίς ὁποῖες ἡ Ἐκκλησία εἶναι πιστή ἀπό τήν ἡμέρα τῆς ἱδρύσεώς Της. Ἀμήν!
Ὁ Μητροπολίτης Γκόρι καί Ἀτένι Ἀνδρέας