ΒΟΣΤΩΝΗ. Η Μεγάλη Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία ως γνωστόν συνήλθε στο Κολυμπάρι της Κρήτης τον περασμένο Ιούνιο, έχει σημαδέψει την εν τω κόσμω ιστορική πορεία της Εκκλησίας.
Ηταν ένα γεγονός υψίστης εκκλησιαστικής σημασίας, το όραμα του οποίου έχει βάθος χρόνου πολλών δεκαετιών. Η ουσιώδης σημασία του έγκειται στο ότι κατόρθωσε και συγκέντρωσε «επί τω αυτώ» τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, έστω με αυτές τις τέσσερις αποχές και απώλειες. Συγκεκριμένα απουσίασαν τα Πατριαρχεία Αντιοχείας, Βουλγαρίας, Γεωργίας και Μόσχας.
Η ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας πραγματώθηκε οντολογικά και φανερώθηκε ορατά στα Συλλείτουργα, στα οποία συμμετείχαν οι δέκα Προκαθήμενοι και οι αντιπρόσωποι επίσκοποι, ιερείς και λαϊκοί. Συνενώθηκαν και συνυπήρξαν ως αδελφοί ομότροφοι και ομότροποι, με προεστώτα της Ευχαριστιακής Σύναξης τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, στον οποίο έλαχε ο κλήρος, η ιστορική συγκυρία και το προνόμιο να προεδρεύσει της Μεγάλης Συνόδου.
O Οικουμενικός Πατριάρχης, κ. Βαρθολομαίος, κατά τις εργασίες της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου που έγινε στην Κρήτη. Φωτογραφία: © JOHN MINDALA.
Οι τέσσερις απόντες ήταν αναμφίβολα «το ιστορικό άλγος» της Μεγάλης Συνόδου, αλλά πιο πολύ το άλγος και η αισχύνη των Εκκλησιών που αντιπροσωπεύουν, διότι έστω και ανεπίγνωστα υπήχθησαν στην άχαρη κάστα των διασπαστών του Σώματος του Χριστού, δηλαδή της Εκκλησίας.
Τις δε δικαιολογίες που επικαλέσθηκαν άγγιξαν τα όρια της παιδαριωδίας και προκάλεσαν θυμηδία σε κάθε σοβαρό και αντικειμενικό παρατηρητή και αναλυτή. Βέβαια, η Μεγάλη Σύνοδος έγινε και χωρίς αυτούς, οι οποίοι τελικά απεδείχθησαν «μικροί» έναντι του μεγάλου σωστικού γεγονότος της Εκκλησίας, καταδεχόμενοι να απομονωθούν και αποκλεισθούν από «το όλον» του Σώματος του Χριστού.
Εν τω μεταξύ κατεβλήθησαν συστηματικές και αγωνιώδεις προσπάθειες παραπλάνησης και υποβάθμισης της Μεγάλης Συνόδου από τα κεντρικά και υποστατά Μέσα Ενημέρωσης, τα οποία την αγνόησαν σχεδόν ολοσχερώς, λες και είχε πέσει κάποιο γενικό σύνθημα άνωθεν, τα δε μικρά και άνευ σημασίας αρκέσθηκαν σε μικρονοϊκή συκοφάντηση.
Οταν ομάδα φοιτητών της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης, οι οποίοι εθελοντικώς βοηθούσαν στην ευταξία και διεξαγωγή της Συνόδου βαφτίσθηκαν Αμερικανοί αστυνομικοί ή το εξωφρενικότερο πράκτορες της CIA, είναι ενδεικτικό του κλίματος που καλλιεργείτο, ενώ οι στοχεύσεις δεν ήταν και τόσο δυσδιάκριτες.
Φυσικά δεν λανθάνει της γνώσης μας το επίπεδο της εκκλησιαστικογραφίας στην Ελλάδα, αλλά και στα λοιπά Βαλκάνια. Επειτα υπήρχε κι αυτή η κατά πάντα μικρή κάστα των ενιστάμενων, αποτελούμενη από 3-4 Μητροπολίτες, άλλους τόσους πρεσβυτέρους και μερικούς λαϊκούς, οι οποίοι θορυβοποιούσαν ασύστολα και ακατάπαυστα καταδικάζοντας και απορρίπτοντας τη Μεγάλη Σύνοδο πριν ακόμα συνέλθει. Τραγελαφικές συμπεριφορές.
Από την άλλη μεριά, η στάση και ο ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από αμφίβολος μέχρι και ύποπτος από την αρχή.
Δύο εβδομάδες πριν τη σύγκληση της Συνόδου και συγκεκριμένα στις 28 Μαΐου η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα υποδέχθηκε μετά φανών και λαμπάδων τόσο τον πρόεδρο της Ρωσίας τον κ. Βλαντιμίρ Πούτιν με τη συνοδεία του, όσο και τον Πατριάρχη Μόσχας κ. Κύριλλο, οι οποίοι κατά δαιμονική σύμπτωση επέλεξαν να επισκεφτούν την Ελλάδα και το Αγιον Ορος λίγες μόνο μέρες πριν την Μεγάλη Σύνοδο.
Η υποδοχή που επιφυλάχθηκε στον Πατριάρχη κ. Κύριλλο ήταν εξόχως τιμητική, για δεν τον κ. Πούτιν έφτασε ακόμα και στα όρια του ανίερου, αφού τον έστησαν οι Αγιορείτες επάνω στον Αρχιερατικό Θρόνο. Μαζί του ήταν και συνεργάτες του ανεπιθύμητοι, όπως λόγου χάρη ο Vladislav Surkov, εναντίον του οποίου οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν επιβάλλει κυρώσεις για τον ρόλο του στην εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία και την Ουκρανία.
Ο κ. Vladislav Surkov ήλθε στην Ελλάδα και επισκέφτηκε το Αγιον Ορος γνωρίζοντας η ελληνική κυβέρνηση ότι παραβιάζει τις συμφωνίες της με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά τα όσα συμπεριέλαβε σε εκτενές άρθρο στις 2 Σεπτεμβρίου 2016 το περιοδικό «Time».
Σ’ ένα τέτοιο γεγονός μεγάλου βεληνεκούς όπως ήταν η Μεγάλη Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ούτε ο πρωθυπουργός της χώρας, ο κ. Αλέξης Τσίπρας, ούτε ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός, ο κ. Νικόλαος Φίλης, δεν εμφανίστηκαν έστω για λίγα λεπτά φιλοφρόνως και ευγενικώς να καλωσορίσουν τους Προκαθημένους των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και τις αντιπροσωπείες τους και να φύγουν.
Είχε ανατεθεί στον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών κ. Ιωάννη Αμανατίδη η υποβαθμισμένη εκπροσώπηση της κυβέρνησης. Ο τελευταίος είχε μάλιστα διαδώσει πως στην καταληκτήρια Λειτουργία της Συνόδου στην Κίσσαμο θα παρευρισκόταν και ο υπουργός Επικρατείας κ. Νίκος Παππάς, ο οποίος όμως δεν εμφανίσθηκε.
Είναι διάχυτη η αίσθηση παντού πως η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα δέχτηκε φορτικές πιέσεις από τον κ. Βλαντιμίρ Πούτιν, να «θάψει» τη Μεγάλη Σύνοδο κι εκείνη με τη σειρά της και τον τρόπο της, όπως άλλωστε δείχνουν οι εξελίξεις εν τη πράξει, έριξε μαύρο πέπλο στην προβολή της Συνόδου ακόμα και από αυτή την κρατική και κρατικοδίαιτη ΕΡΤ.
Βέβαια, το παρών έδωσε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Προκόπης Παυλόπουλος, στη Λειτουργία την Κυριακή της Πεντηκοστής στο Ηράκλειο της Κρήτης, στο τέλος της οποίας παρέθεσε γεύμα προς τιμήν του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου και των λοιπών Προκαθημένων.
Πληροφορίες του «Εθνικού Κήρυκα» αναφέρουν ότι ο επικεφαλής του Γραφείου Τύπου του Προέδρου δεν εμφανίστηκε, αλλά έτερος αξιωματούχος είχε σ’ ένα κομμάτι χαρτί την ομιλία του Προέδρου και ο οποίος αρνήθηκε να τη δώσει στο Γραφείο Τύπου της Μεγάλης Συνόδου έστω με εμπάργκο.
Επίσης είχε ζητηθεί από την Προεδρία της Δημοκρατίας η παρουσία ομάδας ευζώνων της Προεδρικής Φρουράς, όπως γίνεται σε άλλες εκδηλώσεις και συγκεκριμένα στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου στη Νέα Υόρκη, πλην όμως το αίτημα αγνοήθηκε παντελώς.
Στο μεταξύ, δύο εβδομάδες πριν την έναρξη της Συνόδου διαφάνηκε ευκρινώς η προσπάθεια και η στόχευση του Πατριαρχείου Μόσχας να τορπιλίσει ολοσχερώς τη Σύνοδο, ζητώντας με διάφορα προσχήματα να αναβληθεί για ευθετώτερο χρόνο τη στιγμή μάλιστα που είχε συμφωνήσει και συνυπογράψει τα προσυνοδικά κείμενα.
Κι ακόμα προς χάρη του Πατριάρχη κ. Κυρίλλου έγινε η αλλαγή του τόπου σύγκλησης της Συνόδου, από την Κωνσταντινούπολη που είχε οριστεί και αποφασιστεί ομοφώνως αρχικά, στην Κρήτη, επειδή ο κ. Κύριλλος δήλωσε αδυναμία να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη λόγω των τότε τεταμένων σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, με αφορμή την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από την Τουρκία.
Το Πατριαρχείο της Μόσχας συμπαρέσυρε και τα Πατριαρχεία Αντιοχείας, Βουλγαρίας και Γεωργίας, αν και με το τελευταίο υπάρχει «ιστορικό μίσος» μεταξύ τους. Η στόχευση ήταν να αναβληθεί η Μεγάλη Σύνοδος, για να δοθεί η δυνατότητα να καταστεί το Πατριαρχείο της Μόσχας «συνδιαχειριστής» και συνυπεύθυνο στην πρωτιά της Ορθοδοξίας, η οποία αποτελεί ιστορικό και κανονικό εκκλησιολογικό προνόμιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Δεν θα ήταν έκπληξη αν αποκαλυφθεί πως όλο αυτό το εκκλησιαστικοπολιτικό παιχνίδι έχει στόχο την άρδην αλλαγή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και καθεστώτος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, με δεδομένη τη βουλιμία της φιλοπρωτίας του Πατριαρχείου της Μόσχας. Και μέσα σ’ αυτή την «εμφυλιοπολεμική» κατάσταση οι πιστοί, και πιο πολύ οι νέοι, ψάχνουν να διακρίνουν τον Χριστό.