Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, Δημήτριος. Φωτογραφία αρχείου "Ε.Κ.".
ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΛΜΟΥΚΟΥ|ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο Αρχιεπίσκοπος Γέρων Αμερικής κ. Δημήτριος με συνέντευξη του στον «Εθνικό Κήρυκα» για την αφιερωματική έκδοση στην εικοσιπενταετία της Πατριαρχίας του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, ομιλεί για την πρώτη γνωριμία τους το 1969 από τότε που ήταν ακόμα Αρχιμανδρίτης και αργότερα όταν έγινε Μητροπολίτης Φιλαδελφείας και στη συνέχεια Χαλκηδόνος.
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος ομιλεί για τα επιτεύγματα της εικοσιπενταετούς Πατριαρχίας, του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, ενώ τονίζει το ανύσταχτο ενδιαφέρον του για την Αρχιεπισκοπή Αμερικής.
Εξαιρετική τιμή
Στην επισήμανση πως πέρασαν κι όλας 25 χρόνια από την εκλογή, του από Χαλκηδόνος Βαρθολομαίου στον Οικουμενικό Θρόνο, θαρρεί κανείς πως ήταν χτες. Τι σκέψεις περνούν από το μυαλό σας, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος είπε, πως, «ευχαριστώ πολύ για την ειδική ευκαιρία και εξαιρετική τιμή να χαράξω λίγες ευλαβείς εορταστικές γραμμές επί τη συμπληρώσει εικοσαπενταετίας λαμπράς πράγματι Πατριαρχίας του Οικουμενικού μας Πατριάρχου Κυρίου κ. Βαρθολομαίου.
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο πλαισιώνουν οι δέκα Προκαθήμενοι των Τοπικών Ορθόδοξων Εκκλησιών οι οποίοι συμμετείχαν στη Μεγάλη Σύνοδο στην Κρήτη. Φωτογραφία: Sean Hawkey/ Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Οντως τα 25 πρώτα χρόνια της Πατριαρχίας του πέρασαν πολύ γρήγορα διότι, του Θεού αφθόνως ευλογούντος, ήταν χρόνια γεμάτα με συνεχείς δραστηριότητες σε πολλά επίπεδα που δεν άφηναν περιθώρια για να συνειδητοποιήσει κανείς ότι ο χρόνος έτρεξε με τόσο μεγάλη ταχύτητα».
Οταν τον ρωτήσαμε θυμάστε πού ήσαστε εκείνη την ημέρα της εκλογής του, είπε, «ασφαλώς ενθυμούμαι ότι την ημέρα της εκλογής του Πατριάρχου ευρισκόμουν στην Αμερική, στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης, στην οποία την εποχή εκείνη, με απόσπαση από την Εκκλησία της Ελλάδος, διακονούσα ως Καθηγητής του Βιβλικού Κλάδου.
Επί τω ακούσματι της εκλογής, ευθύς θερμή ανεπέμφθη η δέηση υπέρ αφθόνου παρά Θεού ευλογίας στον νεοεκλεγέντα Οικουμενικό Πατριάρχη, και στο ιερώτατο και μέγα έργο το οποίο εκαλείτο να πραγματοποιήσει».
Αναμενόμενο
Αναφορικά αν περίμενε να εκλεγεί Πατριάρχης ο Χαλκηδόνος Βαρθολομαίος και αν ναι, γιατί, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος είπε πως «ο τότε Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Βαρθολομαίος ήτο πρόσωπο χαίρον ευρείας εκτιμήσεως και ασυνήθων ικανοτήτων, δαψιλούς εκκλησιαστικής παιδείας, και απολύτου αφοσιώσεως στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, γι’αυτό και θα μπορούσε κάλλιστα να εκλεγεί στον Πατριαρχικό Θρόνο».
Στην ερώτηση πότε και πού γνωρισθήκατε για πρώτη φορά με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τί σας έκανε εντύπωση, είπε, πως, «με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη, προτού ανέλθη στον Οικουμενικό θρόνο, συναντηθήκαμε αρκετές φορές στη διάρκεια της περιόδου από το 1969 μέχρι το 1999, όταν ήτο Αρχιμανδρίτης, και εν συνεχεία Μητροπολίτης Φιλαδελφείας, καί τέλος Μητροπολίτης Χαλκηδόνος. Η σπουδαιότερη, όμως, συνάντηση και ευκαιρία μακράς επικοινωνίας και πραγματικής γνωριμίας συνέβη όταν επισκέφθηκα προσκυνηματικά την Κωνσταντινούπολη τον Ιούλιο του 1987 (20-23 Ιουλίου 1987).
Στην περίπτωση εκείνη των τριών ημερών στην Βασιλεύουσα, ο αείμνηστος Οικουμενικός Πατριάρχης κυρός Δημήτριος είχε παρακαλέσει τον τότε ιδιαίτερο Γραμματέα του, Μητροπολίτη Φιλαδελφείας κ. Βαρθολομαίο να είναι μαζί μου για να με διευκολύνει στην επίσκεψη σπουδαίων ιερών προσκυνημάτων καθώς και αξιολόγων πολιτιστικών χώρων και μουσείων.
Στο τριήμερο εκείνο μου δόθηκε η ευκαιρία να εκτιμήσω μεγάλως και να θαυμάσω την προσωπικότητα του τότε Μητροπολίτου Φιλαδελφείας και νυν Οικουμενικού Πατριάρχου μας. Παραθέτω αυτολεξεί την επιστολή την οποία του απηύθυνα τότε, μόλις επανέκαμψα στη Βοστώνη, η οποία δεν χρήζει περαιτέρω σχολιασμού:
Βοστώνη, 3 Αυγούστου 1987 Σεβασμιώτατε και αγαπητέ εν Χριστώ
Αδελφέ, Αγιε Φιλαδελφείας,
Σας γράφω από την Βοστώνην όπου μόλις επέστρεψα, διά να εκφράσω τας θερμοτάτας των ευχαριστιών μου διά την μοναδικήν συμβολήν σας εις την επιτυχή πραγματοποίησιν της προσφάτου προσκυνηματικής επισκέψεώς μου εις το Κέντρον της Ορθοδοξίας.
Δεν ευρίσκω λόγους ικανούς να διατυπώσουν το πλήθος και το μέγεθος των αισθημάτων μου. Η εγκαρδιότης και προθυμία σας, η θαυμασία οργάνωσις του προγράμματος, η ευγένεια και η μέριμνά σας προς κάλυψιν όλων των πλευρών της επισκέψεώς μου, η εκπληκτική φιλοξενία, η διάθεσις τεραστίου ποσού χρόνου παρά τα πολλαπλά σας καθήκοντα, τα υπέροχα δείπνα και οι ουσιαστικές συζητήσεις συνιστούν αποφασιστικά στοιχεία, τα οποία κατέστησαν την τριήμερον παραμονήν μου εις Κωνσταντινούπολιν υπέροχον όντως και αλησμόνητον γεγονός. Η ευγνωμοσύνη μου είναι βαθυτάτη.
Εφυγα από το Πατριαρχείον και την Πόλιν με την ψυχήν πλημμυρισμένην από δέος και εμπειρίας πνευματικάς ασυνήθους εντάσεως και εκτάσεως. Παραλλάσσων φραστικά και ερμηνευτικά το Γ΄ Βασιλειών 19,8 θα μπορούσα να ειπώ «πορεύσομαι εν τη ισχύι της βρώσεως ταύτης τεσσαράκοντα ημέρας και τεσσαράκοντα νύκτας…».
Και πάλιν σας ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά, δεόμενος του Κυρίου να σας χαρίζη άφθονα τα ουράνια δώρα Του και να πληροί την τιμίαν αρχιερατικήν διακονίαν σας εν τω σεπτώ Οικουμενικώ Πατριαρχείω με απέραντον ευλογίαν.
Σας ασπάζομαι με πολλήν αγάπην
και τιμήν εν Κυρίω
αδελφός εν Αυτώ
† ο Βρεσθένης Δημήτριος»
Καμία αλλοτρίωση
Οταν τον ρωτήσαμε πόσο νομίζετε έχει αλλάξει από τότε σε ποίο βαθμό τον έχει αλλοτριώσει ή κι ακόμα μεταλλάξει το αξίωμα, η εξουσία, η παγκόσμια προβολή και η επιφάνεια, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος τόνισε πως «νομίζω ότι ο Πατριάρχης μας είναι ακριβώς ο ίδιος, φυσικά με την αναμενόμενη εμπλουτισμένη αλλαγή λόγω προσθήκης πρωτοφανών εμπειριών σε πολλούς τομείς.
Κατ’ ουσίαν δεν τον έχει αλλάξει η λεγόμενη εξουσία, το ύψιστο αξίωμα, και η παγκόσμια προβολή. Απλούστατα, η ιερωτάτη και πολυδιάστατη ιδιότης του Οικουμενικού Πατριάρχου παρέσχε την δυνατότητα να φανεί η οξύνοια, η ευφυΐα, η αποφασιστικότητα και η ανεξάντλητη ενεργητικότητά του».
Στην επερώτηση σ’ αυτά τα 25 χρόνια της Πατριαρχίας του θα ξεχωρίζατε μερικά από τα πλέον ουσιώδη επιτεύγματα του, τα οποία έκαναν τομή στην ιστορία της Εκκλησίας, ποία θα ήταν αυτά, είπε, «αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα για το οποίο μπορούν να γραφούν περισσότερα από ένα βιβλίο. Εκτός άλλων, προσφάτως δημοσιεύθηκε μια πολύ μελετημένη βιογραφία του Παναγιωτάτου από τον Αρχιδιάκονο και Καθηγητή π. Ιωάννη Χρυσαυγή, στην οποία μπορεί κανείς να δει πολλά στοιχεία που απαντούν στο ερώτημά σας. Συνοπτικά και επιγραμματικά, θα μπορούσα να σημειώσω με βάση και την προσωπική μου γνώση και πείρα, μεταξύ των πλέον ουσιωδών επιτευγμάτων του Παναγιωτάτου τα ακόλουθα:
α) Την αναδιοργάνωση του σπουδαιοτάτου θεσμού της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Την έκανε σε τρεις διαδοχικές φάσεις. Στην αρχή της Πατριαρχείας του αντί της μονίμου και διαρκείας πολλών ετών θητείας των Ιεραρχών της Δωδεκαμελούς Συνόδου, επέτυχε την εισαγωγή της εναλλασσομένης μονοετούς θητείας.
Στη δεύτερη φάση που έγινε τον Μάρτιο του 2004 είσήγαγε ένα νέο σύστημα συνθέσεως της Συνόδου. Σύμφωνα με αυτό, για πρώτη φορά τα έξι από τα δώδεκα μέλη της Συνόδου θα προήρχοντο στο εξής από τις Αρχιεπισκοπές και Μητροπόλεις του Θρόνου εκτός Τουρκίας. Είχα την μεγάλη τιμή να κληθώ στην Σύνοδο αυτή και δεν θα ξεχάσω την πρώτη όντως ιστορική συνεδρίασή της την Τρίτη, 9 Μαρτίου, 2004, στο Πατριαρχείο.
Την τρίτη φάση ουσιαστικής αλλαγής της συνθέσεως της Συνόδου, ο Παναγιώτατος την πραγματοποίησε τον Σεπτέμβριο του 2013. Βάσει αυτής, η Αγία και Ιερά Σύνοδος θα απετελείτο κατ’ έτος από δώδεκα Επαρχιούχους Αρχιερείς από τον κατάλογο όλων των Ιεραρχών του Πατριαρχείου. Έξι εκ των Ιεραρχών αυτών θα ελαμβάνοντο από τους κατά πρεσβεία αρχαιοτέρους και έξι από τους κατά πρεσβεία νεωτέρους. Με τον τρόπο αυτό η Ιερά και Αγία Σύνοδος είναι αντιπροσωπευτική του συνόλου των απανταχού της γης Επαρχιών του Οικουμενικού Θρόνου. Το επίτευγμα είναι μέγα.
β) Την όλη προσπάθεια και προσφορά του, από την πρώτη στιγμή της ανόδου του στον Πατριαρχικό θρόνο, προς προαγωγή της ενότητος μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Συνεκάλεσε κατ’ επανάληψη συνάξεις των Προκαθημένων των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών που δεν είχαν γίνει για πολλά χρόνια. Σ’αυτές, κατά τα τελευταία ιδιαιτέρως έτη, εζήτησε να είναι παρόντες δύο ειδήμονες Αρχιερείς, συνοδοί εκάστου των Προκαθημένων. Είχα την ιδιαίτερη τιμή να είμαι στη συνοδεία αυτή του Παναγιωτάτου στις τρεις τελευταίες συνάξεις αυτού του είδους (2008 και 2014 στην Κωνσταντινούπολη και 2016 στη Γενεύη της Ελβετίας).
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο Πατριάρχης διηύθυνε με εντυπωσιακό τρόπο τις εργασίες, δίδοντας την δυνατότητα της πλήρους και ελευθέρας εκφράσεως γνωμών, προτάσεων και λήψεως αποφάσεων που οικοδομούν την ενότητα των Εκκλησιών. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Κρήτης υπήρξε το αποκορύφωμα αυτής της προσπαθείας. Παρά την απουσία τεσσάρων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, στη Μεγάλη αυτή Σύνοδο έλαμψε και πάλι, ως αδιαμφισβήτητη ενωτική ηγετική μορφή της συγχρόνου Ορθοδοξίας, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης, διευθύνων τις δύσκολες και περίπλοκες συνεδριάσεις κατά το Παύλειο «ευσχημόνως και κατά τάξιν» (Α΄ Κορ. 14,40), και πράγματι εν Πνεύματι Αγίω.
γ) Ενα επίσης μεγάλο επίτευγμα του Πατριάρχου υπήρξε η προαγωγή των διαλόγων μετά των ετεροδόξων Εκκλησιών, ιδιαιτέρως της Ρωμαιοκαθολικής. Πέραν της καλλιεργείας του θεολογικού διαλόγου, ο Παναγιώτατος εδημιούργησε προσωπική σχέση κυρίως με τους τελευταίους τρεις Πάπες της Ρώμης.
Είχα και πάλι την ιδιάζουσα τιμή να είμαι μαζί του σε πολλές περιπτώσεις συναντήσεών του με τους Προκαθημένους της Ρώμης και σημείωσα τον σεβασμό και την γνήσια εκτίμηση την οποίαν έδειξαν διαδοχικά ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ΙΙ, ο Πάπας Βενέδικτος XVI και ο νυν Πάπας Φραγκίσκος. Εσημείωσα επίσης την παρρησία και άνεση, την αδιάλλακτη προβολή της Ορθοδοξίας, και την ελευθερία κινήσεων του Παναγιωτάτου στις συναντήσεις αυτές στις οποίες κινείται με οδηγό τον θεόπνευστο λόγο του Αποστόλου Παύλου, “αληθεύοντες δε εν αγάπη αυξήσωμεν εις αυτόν τα πάντα, ος έστεν η κεφαλή ο Χριστός (Εφ. 4,15) και λογισμούς καθαιρούντες και παν ύψωμα επαιρόμενον κατά της γνώσεως του Θεού, και αιχμαλωτίζοντες παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού” (Β΄Κορ. 10, 4-5).
Η σημασία της καλλιεργείας των παραπάνω σχέσεων έγκειται στο γεγονός ότι αποτελούν ισχυρό μέσο αντιμετωπίσεως αφ’ενός μεν των απειλητικών κοινωνικο-οικονομικών φαινομένων όπως η φτώχεια, η βία, η παντοειδής αδικία και οι συνεχιζόμενες πολεμικές συγκρούσεις, αφ’ετέρου δε της καλπάζουσας κοσμικοποιήσεως και των επιθέσεων κατά της Χριστιανικής πίστεως, ηθικής και ζωής,
δ) Eχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως η αποφασιστική συμβολή του Οικουμενικού μας Πατριάρχου σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Δεν περιορίσθηκε μόνο σε διακηρύξεις και εμπνευσμένες εγκυκλίους, αλλά κατά κυριολεξία έτρεξε από το ένα άκρο της γης στο άλλο προκειμένου να συντελέσει θετικά στο δύσκολο έργο της διασώσεως του περιβάλλοντος. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να αναφερθεί η όντως ασυνήθης πρωτοβουλία του να οργανώσει επί έτη, σειρά εβδομαδιαίων συνελεύσεων κορυφαίων περιβαλλοντολόγων εν πλω σε θαλάσσια και ποτάμια σημεία, τα οποία είχαν τραυματισθεί από πλευράς περιβάλλοντος,
ε) Θα πρέπει να αναφέρω επίσης την εξαιρετικά θετική συμβολή του Πατριάρχου στο θέμα της ειρηνικής συνυπάρξεως των λαών που πραγματοποιήθηκε με τις πολλές πρωτοβουλίες που ανέπτυξε είτε με δημιουργία διαλόγων είτε με προσωπικές επισκέψεις σε διάφορες χώρες στις οποίες κυριαρχούσα θρησκεία δεν είναι ο Χριστιανισμός,
στ) Eνα επί πλέον πολύ σημαντικό επίτευγμα του Παναγιωτάτου είναι η μέσω του Οικουμενικού Πατριάρχου προβολή της Ορθοδοξίας σε υψηλά πολιτειακά περιβάλλοντα διεθνώς. Eτσι εκλήθη και απηύθυνε βαρυσήμαντες διακηρύξεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε Κοινοβούλια διαφόρων Ευρωπαϊκών Κρατών και στο Κογκρέσσο των ΗΠΑ, ενώ είχε κατ’ επανάληψη προσωπικές συνομιλίες τόσο με τους κατά καιρούς Προέδρους και Υπουργούς των ΗΠΑ, όσο και με Προέδρους και Πρωθυπουργούς πλείστων Ευρωπαϊκών και άλλων χωρών στις έδρες των και στην έδρα του Πατριαρχείου εν Κωνσταντινουπόλει.
Η περαιτέρω προβολή της Ορθοδοξίας από τον Πατριάρχη έγινε και με την πρωτοβουλία του της οργανώσεως των πράγματι αξιολόγων συνεδρίων της ειδικής επιτροπής μελών του Ευρωκοινοβουλίου και της Επιτροπής Ιεραρχών αρχικώς του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αργότερα και άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Εδώ πρέπει να επισημανθούν δύο ουσιώδη σημεία. Το πρώτο είναι ότι όλη η παραπάνω τεραστία και πολύμορφη δραστηριότητα του Πατριάρχου γίνεται χωρίς να έχει την πλουσιοπάροχη και πολυπρόσωπη βοήθεια των υλικών και ανθρωπίνων μέσων τα οποία διαθέτουν ετερόδοξες εκκλησίες, και χωρίς την άνεση της πλήρους θρησκευτικής ελευθερίας.
Το δεύτερο ουσιώδες σημείο είναι ότι η εκπληκτική αυτή δραστηριότητα, η οποία απορροφά τεράστια ποσά χρόνου, συνυπάρχει με έντονη ζωή προσευχής και λατρείας. Ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης είναι ως Ιεράρχης άκρως λειτουργικός, ακούραστος στις θείες Λειτουργίες και τις καθημερινές ιερές ακολουθίες. Ο εντονότατος ρυθμός των δραστηριοτήτων του δεν διέκοψε, σε καμμιά περίπτωση, τον ρυθμό της αδιαλείπτου προσευχής του και λατρείας του Θεού εν Εκκλησία και κατ’ ιδίαν. Θα μπορούσα να συνεχίσω με αναφορά πολλών άλλων αλλά πρόκειται για περίπτωση η οποία είναι αδύνατον να καλυφθεί έστω και αν ο λόγος επεκταθεί επ’ άπειρον».
Στην ερώτηση, σέβεται και τιμά τους συνεργάτες του όσο πρέπει ή κάποιες φορές δεν μπορεί να ξεφύγει από τα ανθρώπινα; Πώς συμπεριφέρθηκε σε σας όλα αυτά τα 17 χρόνια της Αρχιεπισκοπία σας; Eχετε διαφωνήσει έντονα και για ποία ζητήματα, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος είπε, πως, «στο μακρό αυτό διάστημα της 25ετίας και σε συνδυασμό με την εμπειρία μου των δεκαεπτά ετών ως Αρχιεπισκόπου, θα πρέπει να πω ότι ο Παναγιώτατος καθ’ όλη τη διαδρομή της Πατριαρχίας του υπήρξε άνθρωπος εκπληκτικής καλωσύνης, κατανοήσεως, και ευγενείας προς τους συνεργάτες του. Υπήρξε άνθρωπος ο οποίος δεν έχει δυσκολία να ακούσει γνώμες διαφορετικές από τις δικές του. Ιδιαίτερα η όλη συνεργασία μαζί του σε τρέχοντα θέματα της Αρχιεπισκοπής υπήρξε άριστη και πάντοτε συντελεστική της προόδου της Αρχιεπισκοπής και προβολής της Ορθοδοξίας».
Αναφορικά πόσο νοιάζεται ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος για την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, είπε, πως «ενθυμούμαι πολύ καλά ότι ήδη από την εποχή που ήτο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας και έπειτα Μητροπολίτης Χαλκηδόνος και είχε επισκεφθεί την Αμερική, είχε δείξει αμέσως το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του τόσο γενικώς για την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής όσο ειδικώς και για την Ελληνική Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού και το Ελληνικό Κολλέγιο Βοστώνης. Το ισχυρότατο ενδιαφέρον του και η απέραντη στοργή του για την εδώ Εκκλησία υπήρξε συνεχές φαινόμενο όλα αυτά τα χρόνια.
Ο Πατριάρχης έχει εκτιμήσει ιδιαιτέρως ορισμένους τομείς δραστηριοτήτων και οργανώσεις της Αρχιεπισκοπής όπως είναι, το Τάγμα του Αγίου Ανδρέου των Αρχόντων, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών, η «Ηγεσία των 100», το «Ταμείο Πίστις», η Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού κ.α. Ενδεικτική έκφραση του ενδιαφέροντός του αποτελεί το γεγονός ότι είχε καλέσει στην προσφάτως εν Κρήτη Αγία και Μεγάλη Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σημαντικό αριθμό Αρχιερέων εξ Αμερικής. Χαρακτηριστικό σημείο αυτής της ιδιαιτέρας ευνοίας είναι το ότι στην εν λόγω Σύνοδο, επί συνόλου 24 Αρχιερέων του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκλήθησαν 8 Αρχιερείς εξ Αμερικής.
Η αμεσότης της οργανικής σχέσεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής με το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποτελεί όντως παράγοντα ουσιώδους ενισχύσεως μιας δυναμικής πορείας κατά την οποία επιδιώκεται η λειτουργία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής ως Εκκλησίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου προαγωγικής της Ορθοδοξίας στο Δυτικό Ημισφαίριο.
Τα 25 χρόνια του Παναγιωτάτου Πατριάρχου μας υπήρξαν πράγματι εξαίρετη ευλογία για ολόκληρη την Ορθοδοξία και ιδιαίτερα για την Ιερά Ελληνορθόδοξο Αρχιεπισκοπή Αμερικής.
Γι’ αυτό και εν ενί στόματι και μια καρδία προσφέρουμε διάπυρη την ευχή:
Του Παναγιωτάτου και Θεοπροβλήτου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικού ημών Πατριάρχου Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου, πολλά, θεοκίνητα, και ευλογημένα τα έτη, εις σωτηρίαν του λαού, και προς αγλαόκαρπο συνέχιση διακονίας όντως αποστολικής προς δόξαν του εν Τριάδι προσκυνητού Θεού».