Tου π. Βασίλειου Ι. Καλλιακμάνη, Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ, "Το πρόγραμμα και η μεθοδολογία των εργασιών της Αγίας και
Μεγάλης Συνόδου", Ομιλία που πραγματοποιήθηκε στη Μονή Βλατάδων στο πλαίσιο της Ημερίδος για την Αγία και Μεγάλη
Σύνοδο , AMEN
Εισαγωγικά
«Καί προσπορεύονται αὐτῶ Ἰάκωβος καί Ἰωάννης οἱ υἱοί Ζεβεδαίου λέγοντες· διδάσκαλε θέλομεν ἵνα ὅ ἐάν αἰτήσωμεν
ποιήσης ἡμῖν. ὁ δέ εἶπεν αὐτοῖς τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; Οἱ δέ εἶπον αὐτῶ· δός ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καί εἷς ἐξ
εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῆ δόξη σου. ὁ δέ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε…. και προσκαλεσάμενος αὐτούς λέγει αὐτοῖς· οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν και οἱ μεγάλοι αὐτῶν
κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν· οὐχ οὕτω δε ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ’ ὅς ἐάν θέλη γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, και
ὅς ἐάν θέλη ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· καί γάρ ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλά
διακονῆσαι, καί δοῦναι τήν ψυχήν αὐτοῦ λύτρον ἀντί πολλῶν»[1].
Με τους παραπάνω λόγους του Κυρίου προς τους μαθητές του άνοιξαν οι εργασίες των συνεδριών της Αγίας και Μεγάλης
Συνόδου της Κρήτης ύστερα από αίτημα της αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Σερβίας. Η Α. Θ. Παναγιότης, ο
Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ως Πρόεδρος, αποδέχθηκε αμέσως την πρόταση και έδωσε εντολή στον Αρχι‐
γραμματέα να αναγνώσει το κείμενο. Τόσο η πρόταση της Σερβικής Εκκλησίας όσο και ο άμεση ανταπόκριση του
Παναγιωτάτου Προέδρου να αναγνωσθεί το εν λόγω κείμενο πριν την έναρξη των συζητήσεων της Συνόδου έχει
πολλαπλή συμβολική σημασία αφενός για τις σχέσεις των Προκαθημένων των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών μεταξύ
τους και αφετέρου για τον τρόπο που καλούνται να διακονούν το λαό του Θεού κυρίως οι επίσκοποι. Ο καθένας μπορεί να
κάνει και τις δικές του αναγωγές.
Μετά την εισαγωγική αυτή επισήμανση θα αναπτύξω την εισήγησή μου εστιάζοντας συνοπτικά σε επτά σημεία.
1.Η ενότητα των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Κρήτης αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός
με ιδιαίτερη σπουδαιότητα τόσο για την Πανορθόδοξη ενότητα όσο και για το μήνυμα που εκπέμπει η Ορθόδοξη Εκκλησία
προς τον σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Η ενότητα αυτή του Πνεύματος «εν τω συνδέσμω της ειρήνης»[2] έχει
τριπλό χαρακτήρα: α) Ενότητα και κοινωνία στα Μυστήρια, β) ενότητα πίστεως και γ) ενότητα στην κανονική δομή της Εκ‐
κλησίας. Οι τρεις αυτές μορφές ενότητας αλληλοπεριχωρούνται και καμιά από αυτές δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τις
άλλες[3]. Σε κάθε περίπτωση η ενότητα των 14 τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών είναι δεδομένη, παρά το γεγονός, ότι 4
από αυτές δεν προσήλθαν για άλλους λόγους στη Σύνοδο της Κρήτης. Αυτό φαίνεται τόσο από τις ειρηνικές επισκέψεις
μετά τη Σύνοδο όσο και από την αλληλογραφία[4]. Επίσης, τα θέματα, οι ημερομηνίες και ο τόπος σύγκλησης της Αγίας και
Μεγάλης Συνόδου, είχαν καθορισθεί ομοφώνως από τη Σύναξη των Προκαθημένων τον περασμένο Ιανουάριο στη Γενεύη
και επιβεβαιώθηκαν τον Μάιο από τους αντιπροσώπους τους στην Κρήτη. Εάν κρίνουμε από τις ήπιες δηλώσεις των μη
προσελθουσών Εκκλησιών μετά τη Σύνοδο φαίνεται, ότι θα συμφωνήσουν εκ των υστέρων με τις αποφάσεις της.
2.Τόνωση της Ορθόδοξης Συνοδικής αυτοσυνειδησίας. Είναι η πρώτη φορά μετά από πολλούς αιώνες που η Ορθόδοξη
Καθολική Εκκλησία του Χριστού ενεργοποιεί σε πανορθόδοξο επίπεδο το Συνοδικό σύστημα διοικήσεώς της....