μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ θεοῦ κληθήσονται. (Ματ 5:9)
Δεν υπάρχει ίσως δυνατότερος στίχος σε
ολόκληρη τη Βίβλο από τούτον τον μακαρισμό, καθώς συνοψίζει τόσο τον
σκοπό της χριστιανικής ζωής όσο και το συνολικό περιεχόμενο του
μηνύματος και του έργου του Ιησού Χριστού, ο οποίος, όπως αναλυτικά
παρουσιάζεται στην προς Εφεσίους Επιστολή:
... έκανε τους δύο αντιμαχόμενους
κόσμους έναν λαό και γκρέμισε με τον σταυρικό του θάνατο ό,τι σαν τείχος
τούς χώριζε και προκαλούσε έχθρα μεταξύ τους … για να δημιουργήσει με
το έργο του από τα δύο εχθρικά μέρη … μία νέα ανθρωπότητα, φέρνοντας την
ειρήνη. Κι αφού θανάτωσε με τον σταυρό του την έχθρα, ένωσε τους δύο
πρώην εχθρούς σε ένα σώμα και τους συμφιλίωσε με το Θεό (2:14-16).
Αυτόν τον στόχο υπηρετώντας με το έργο
του ο πατριάρχης Αθηναγόρας άνοιξε έναν δρόμο που, παρά τα όποια
προβλήματα αντιμετωπίζει από τους εχθρούς της συμφιλίωσης, έδωσε στην
Ορθοδοξία τη δυνατότητα να ανοιχτεί στον κόσμο, να κάνει σε όλα τα μήκη
και τα πλάτη της γης γνωστό το μήνυμά της και να αναδειχτεί παγκοσμίως
σε παράγοντα ειρήνης και καταλλαγής.
Για να αντιληφθεί κανείς την αναγκαιότητα
του αιτήματος της καταλλαγής για τον σύγχρονο κόσμο, αρκεί να
επισκεφτεί μια σχετικά μικρή πόλη της Θουριγγίας στην πρώην Λαοκρατική
Γερμανία, το Eisenach. Πρόκειται για μια πόλη με μεγάλη ιστορία, καθώς
εκεί βρίσκεται ο πύργο Βάρτμπουργκ, όπου ο Λούθηρος μετέφρασε την Αγία
Γραφή στα γερμανικά και στην πόλη αυτή γεννήθηκε ο μεγαλύτερος ίσως
μουσικός της δυτικής χριστιανοσύνης, ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Και όμως
αυτό που σήμερα έχει να επιδείξει τούτη η πόλη είναι ένα επιβλητικό
κτήριο, στο οποίο φυλάσσεται το αρχείο της Ευαγγελικής Εκκλησίας της
Θουριγγίας, όπου ο υπομονετικός και προσεκτικός επισκέπτης θα βρει να
αποθησαυρίζεται ο “μόχθος” των Deutsche Kristen να «αποϊουδαιοποιήσουν»
τη χριστιανική πίστη για να την κάνουν συμβατή με τον ναζισμό. Όποιος
επισκεφτεί το αρχείο αυτό και αντέξει να το μελετήσει θα αντληφθεί πόσο
αναγκαία ήταν, αμέσως μετά τη λήξη του β΄ παγκοσμίου πολέμου η ίδρυση
του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών, ενός οργανισμού που προέξυψε
κυριολεκτικά μέσα από τα ερείπια που άφησε πίσω του ο πόλεμος αυτός και
τα διδάγματα που αντλήθηκαν από αυτόν.
Δυστυχώς όμως στην ιστορία της Εκκλησίας η
μισαλλοδοξία και η με κάθε τρόπο προσπάθεια ισοπέδωσης ακόμη και των
μικρότερων διαφορών κάθε άλλο παρά ως άγνωστα φαινόμενα θα μπορούσαν να
χαρακτηριστούν. Και είναι ακριβώς η ιστορία αυτού του οργανισμού που
δείχνει το πόσο δύσκολο είναι ακόμη και χριστιανικές Εκκλησίες να
συνεργαστούν μεταξύ τους και, ακόμη χειρότερα, το πόσο επισφαλείς είναι
κάποιες πρόοδοι που φαίνεται να επιτυγχάνονται προς αυτήν την
κατεύθυνση, όταν στηρίζονται όχι σε ουσιαστική θεολογική βάση αλλά σε
διπλωματικές σχέσεις θεσμικών οργάνων.
Έτσι το σημερινό συνέδριο υπερβαίνει τον
χαρακτήρα ενός επετειακού γεγονότος και αποκτά πολύ πιο ουσιαστική
σημασία, καθώς αυτό που περισσότερο από οτιδήποτε έχει σήμερα ανάγκη ο
κόσμος είναι μια νηφάλια και επιστημονικά τεκμηριωμένη φωνή που θα
ευαγγελίζεται την ειρήνη και την καταλλαγή. Με αυτές τις σκέψεις
συγχαίρω ως κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης όσους μόχθησαν
για την οργάνωση και πραγματοποίηση του συνεδρίου αυτού και εύχομαι
επιτυχία στις εργασίες του, ώστε τα πορίσματά του να αποτελέσουν έναν
ασφαλή οδοδείκτη για την πορεία της Εκκλησίας στο μέλλον.
Καθηγητής Μιλτιάδης Κωνσταντίνου
Τῆς τῶν Θεολόγων περισέμνου Σχολῆς Κοσμήτωρ
Ἄρχων Διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου
τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας