On June 11, 2018 a public lecture by Prof. Emeritus Charles Taylor
(McGill University, Montreal, Canada) was successfully held in Athens
(National Hellenic Research Foundation, amphitheater “L. Zervas,”) on
the topic: “Christianity in the West’s Secular Age.” The event was co-organized by the Volos Academy for Theological Studies and the Project “Science and Orthodoxy around the World – SOW” of the Institute of Historical Research of the National Hellenic Research Foundation.
The event was briefly greeted by Dr. Pantelis Kalaitzidis (Director, Volos Academy for Theological Studies; Lecturer, Hellenic Open University; Research Fellow, KU Leuven) and Dr. Efthymios Nikolaidis (Director, Project “Science and Orthodoxy around the World – SOW” of the Institute of Historical Research).
In his lecture Charles Taylor referred
to the surrounding secular setting in which modern man lives and
develops, after both the gradual disenchantment of the world by any
transcendent dimension and the unbundling of life from the communal
forms of the past and to the fact that today’s people either belong to a
religious community without believing or believe without feeling
obliged to follow the traditional ritual acts of the community,
announcing thus the decline and eventual dissolution of the
institutional Christendom. As he pointed out, having been studied for
many years the historical evolution of the basic traditions of Western
Christianity (Catholicism and Protestantism), he wanted to see to what
extent his theory of secularization applies also to the context of the
Orthodox tradition. His approach was that of a faithful Catholic thinker
who is looking for ways to revive his own faith. Against the immanent
character of the surrounding reality, Taylor argued that there are still
many who seek for a transcendental foundation of their faith, or in any
way resist this prospect, while others oppose to the cultural and
religious pluralism of the society considering it as a threat. The
eminent philosopher also referred to the various failings of the Western
Christian tradition since Luther, expressing his concern for the
overemphasis given to individual salvation, and also for the particular
tendency of the Roman Catholic Church to create institutions of earthly
power without the necessary spiritual background. At this point, he
further noted the need for a deeper acquaintance with the Orthodox
tradition, which would be able to contribute positively to the
overcoming of the possible impasses of Western Christianity.
At the end of his lecture, Professor
Taylor had the opportunity to address several questions of the audience
(included Professors Emeriti, academics, historians, philosophers,
sociologists, theologians and many students as well as other people
interested in similar topics), dealing inter alia with the relationship
between Christianity and secularism and the possible contribution of
Orthodoxy to their dialogue as well as with the problematic link between
religion and nationalism.
For a detailed presentation of the event click here to read the reportage of the newspaper “I Kathimerini” (in Greek).
The video of the lecture will be available soon on the YouTube channel of the Holy Metropolis of Demetrias.
Ο Χριστιανισμός στις σύγχρονες εκκοσμικευμένες πλουραλιστικές κοινωνίες Διάλεξη του Charles Taylor στην Αθήνα
Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε
στις 11 Ιουνίου 2018 στην Αθήνα (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, αμφιθέατρο
Λεωνίδας Ζέρβας) η δημόσια διάλεξη την οποία έδωσε ο διεθνούς φήμης
φιλόσοφος Charles Taylor, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου McGill (Μόντρεαλ, Καναδάς) με θέμα: «Ο Χριστιανισμός στην κοσμική εποχή της Δύσης». Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου και το Πρόγραμμα «Επιστήμες και Ορθοδοξία ανά τον κόσμο» (SOW) του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Μετά τους σύντομους χαιρετισμούς του Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη
και του Διευθυντή του Προγράμματος «Επιστήμες και Ορθοδοξία ανά τον
κόσμο» (SOW) του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος
Ερευνών Δρ. Ευθύμιου Νικολαΐδη, τον λόγο έλαβε ο προσκεκλημένος ομιλητής.
Το θέμα για το οποίο επέλεξε να μιλήσει ο
διάσημος φιλόσοφος αναφέρεται στην περιρρέουσα κοσμική ατμόσφαιρα μέσα
στην οποία ζει και αναπτύσσεται ο σύγχρονος άνθρωπος, μετά τη βαθμιαία
απομάγευση του κόσμου από κάθε τι υπερβατικό και την αποδέσμευση της
ζωής από τις κοινοτικές μορφές του παρελθόντος, όπως επίσης και στο
φαινόμενο οι σημερινοί άνθρωποι είτε να ανήκουν σε μια θρησκευτική
κοινότητα χωρίς να πιστεύουν, είτε να πιστεύουν χωρίς να νιώθουν την
υποχρέωση να ακολουθούν τις παραδοσιακές τελετουργικές πράξεις της
κοινότητας, αναγγέλλοντας έτσι το τέλος της κυρίαρχης παρουσίας του
θεσμικού χριστιανισμού. Όπως επεσήμανε ο ίδιος, έχοντας ασχοληθεί επί
μακρόν με την ιστορική εξέλιξη των βασικών εκφάνσεων του Χριστιανισμού
της Δύσης (καθολικισμού και προτεσταντισμού), θέλησε να διαπιστώσει σε
ποιο βαθμό η θεωρία του για την εκκοσμίκευση βρίσκει εφαρμογή στο
πλαίσιο της ορθόδοξης παράδοσης. Η προσέγγισή του ήταν εκείνη ενός
πιστού καθολικού διανοητή ο οποίος αναζητά τρόπους αναθέρμανσης της
ίδιας του της πίστης. Ο ομιλητής επεσήμανε επίσης το γεγονός ότι
απέναντι στον έντονα παροντικό και πλουραλιστικό χαρακτήρα της
περιβάλλουσας πραγματικότητας, πολλοί είναι εκείνοι που από τη μια
πλευρά επιζητούν εκ νέου μια υπερβατική θεμελίωση της πίστης ή με κάθε
τρόπο αντιστέκονται στην προοπτική αυτή, ενώ από την άλλη σημαντική
μερίδα ανθρώπων αντιμετωπίζει ως απειλή την κυριαρχία του πλουραλισμού
στο πολιτισμικό και θρησκευτικό πεδίο. Ο επιφανής φιλόσοφος αναφέρθηκε
επίσης και στις ποικίλες αστοχίες της δυτικής χριστιανικής παράδοσης από
την εποχή του Λούθηρου μέχρι σήμερα, εκφράζοντας τον προβληματισμό του
για την προσήλωση στην ατομική σωτηρία, αλλά και για την τάση ιδιαίτερα
της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να δημιουργεί θεσμούς επίγειας εξουσίας
χωρίς το αναγκαίο πνευματικό υπόβαθρο. Στο σημείο αυτό επισήμανε την
ανάγκη βαθύτερης γνωριμίας με την ορθόδοξη παράδοση η οποία θα ήταν σε
θέση να συμβάλει θετικά στην υπέρβαση των αδιεξόδων του δυτικού
χριστιανισμού.
Μετά το πέρας της διάλεξης ο Taylor είχε
την ευκαιρία να απαντήσει σε σημαντικό αριθμό ερωτήσεων του κοινού (στο
οποίο συμμετείχαν ακαδημαϊκοί, καθηγητές πανεπιστημίου, ιστορικοί,
φιλόσοφοι, κοινωνιολόγοι, θεολόγοι και πολλοί φοιτητές και φοιτήτριες
όπως και άλλοι ενδιαφερόμενοι), οι οποίες αναφέρθηκαν στη σχέση
χριστιανισμού και εκκοσμίκευσης και στην ενδεχόμενη συμβολή της
Ορθοδοξίας στον μεταξύ τους διάλογο, καθώς και στη προβληματική
διασύνδεση μεταξύ θρησκείας και εθνικισμού.
Εκτενέστερο ρεπορτάζ για την εκδήλωση στην εφημερίδα Η Καθημερινή
Το βίντεο της εκδήλωσης θα είναι διαθέσιμο εντός των προσεχών ημερών.