Orthodox Autocephalous Church of Albania
24 qershor 1992 – Patriarkana Ekumenike zgjidhte Fortlumturinë
e Tij Anastasin në krye të Kishë sonë
Më
24 qershor 1992, Patriarkana Ekumenike do të zgjidhte Mitropolitin
Anastas, si Kryepiskopin e parë pas ardhjes së demokracisë. Kjo zgjedhje
mund të quhet edhe rinjohje dhe ripërtëritje e Autoqefalisë të Kishës
Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, të vënë në diskutim nga
shkatërrimi total që i bëri Kishës sonë regjimi komunist. Kjo ngjarje
ishte shpallje e lajmit të mirë se Kisha e Shqipërisë ishte e gjallë dhe
plot jetë dhe do mund të vazhdonte veprën shpirtërore të ndriçuar nga
Perëndia në dobi të gjithë shoqërisë shqiptare.
Kryepiskopi
Anastas erdhi në Shqipërisë, në korrik 1991, si Eksark Patriarkal, për
të parë se çkishte mbetur pas gërmadhave ateiste. Shpejt, Fortlumturia e
Tij u bë një emër i dashur dhe i respektuar në Kishën tonë, por ai
gëzonte prej kohësh nderim të veçantë në të gjitha Kishat e tjera
Orthodhokse kudo në botë dhe më gjerë. Emri i tij jo vetëm u bë sinonim i
ringjalljes së Kishës në Shqipëri, por edhe si i një hierapostulli të
ditëve të sotme, i promotorit të dialogut ndërmjet besimeve dhe
kulturave të ndryshme, i paqes dhe dashurisë për të gjithë, i
përkujdesit për të varfrit dhe nevojtarët dhe të respektit, lirisë dhe
dinjitetit të çdo personi, kushdo qoftë ai.
Kishën
tonë e kishte dobësuar shumë periudha e gjatë e pushtimit osman. Pas
Pavarësisë, vetëm dy vjet kishte qenë e lirë të zhvillohej kanonikisht,
që nga shpallja e autoqefalisë, sepse pasuan pushtimi fashist dhe
persekutimi ateist komunist. Kështu, fillimi i demokracisë e gjeti
krejtësisht të shkatërruar, pa asnjë episkop dhe me vetëm 15 klerikë në
moshë të thyer. Ishte vështirë të ishe optimist për të ardhmen. Por, ajo
që nuk është e mundur për njerëzit është e mundur për Perëndinë, i Cili
dërgoi një njeri, i cili bëri të mundur atë që u quajt mrekullia e
Kishës Orthodhokse në Shqipëri.
Rasti
i vendit tonë është unik në historinë botërore. Ishte hera e parë që
një kishë gjendej pa hierarkinë e saj. Prandaj, për të zgjidhur këtë
çështje jetësore, kaq delikate e të rëndësishme duhej patjetër një nismë
ndërkombëtare. Duhej që ai që do të udhëhiqte Kishën tonë në ringritjen
nga gërmadhat të ishte i pranuar nga Komuniteti Orthodhoks, nga
autoritetet shtetërore dhe të ruhej Autoqefalia. Dhe Kryepiskopi Anastas
i bëri këto të gjitha të mundura dhe shumë më tepër. Përpjekjet e tij
të jashtëzakonshme, që në çastet e para, për të arsimuar klerin
orthodhoks në vend, në fillim në një ambient të marrë me qira në plazhin
e Durrësit dhe pastaj ndërtimi i Akademisë Teologjike në Shën Vlash, që
u ngrit me fondet e mbledhura po prej tij, janë përpjekje vendimtare
për konsolidimin e pavarësisë së Kishës sonë.
Ringjallja
e Kishës kishte nevojë për ngritjen e një hierarkie kishtare, për
përgatitjen e kuadrove të duhur për të drejtuar Kishën, pajisjen e saj
me klerikë dhe teologë dhe mbi të gjitha për ringritjen e autoqefalisë
financiare, pasi pronat e grabitura nuk u kthyen në shumicën e tyre. Mbi
150 priftërinj vendas, qindra kisha dhe objekte administrative, të reja
apo të ringritura, dhjetëra kisha monumentale të restauruara, një
sistem ndihme sociale dhe arsimor që nuk ka ekzistuar kurrë më parë,
ringritja nga hiçi e ekonomisë kishtare, janë vetëm disa nga këto
mrekulli.
Kjo
ka marrë edhe njohjen dhe mirënjohjen jo vetëm të besimtarëve
orthodhoksë, por të gjithë shoqërisë shqiptare. Presidenti Ilir Meta, në
letrën që i drejtonte Kryepiskopit Anastas me rastin e marrjes së
nështetësisë shqiptare, do të shkruante ndër të tjera: “Gjatë 25 viteve
si Kryepeshkop i Tiranës, Durrësit dhe të gjithë Shqipërisë, duke
kontribuar me përkushtim në ringritjen e plotë kanonike dhe shpirtërore
të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, në rimëkëmbjen dhe
ngritjen e objekteve të besimit ortodoks, në ringjalljen, kultivimin dhe
ruajtjen e traditës shumëshekullore të besimit ortodoks në Shqipëri dhe
në ndërtimin e veprave në fushën e arsimit, shëndetësisë, mirëqenies
sociale, zhvillimit rural, kulturës dhe mjedisit në Shqipëri, keni
dëshmuar se udhëhiqeni nga besimi, dashuria, paqja, shpresa dhe mësimet e
veprat e shenjta të Zotit...”
Εορτασμοί με την ευκαιρία της 24ης Ιουνίου – την 26η επέτειο της κανονικής ανασύστασης της Εκκλησίας
Στις
24 Ιουνίου 1992, το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης εξέλεξε τον
Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, ως πρώτο Αρχιεπίσκοπο μετά την αποκατάσταση της
δημοκρατίας. Η ημέρα αυτή σημείωσε και την αφετηρία της κανονικής
ανασύστασης μέσα από τα ερείπια της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της
Αλβανίας.
Σ’
αυτά τα πλαίσια, στον Καθεδρικό Ναό της «Αναστάσεως του Χριστού» στα
Τίρανα, έλαβε χώρα η πανηγυρική Θεία Λειτουργία από τον Αρχιεπίσκοπο
Αναστάσιο, μαζί με τον Μητροπολίτη Κορυτσάς, Ιωάννη, τον Μητροπολίτη
Αργυροκάστρου, Δημήτριο, το Μητροπολίτη του Ελμπασάν, Αντώνιο, τον
Μητροπολίτη Αμαντίας, Ναθαναήλ, τον Επίσκοπο Βύλιδος, Άστιο και με
κληρικούς από την Αρχιεπισκοπή και τις Μητροπόλεις.
Ομιλία με την ευκαιρία της γιορτής της Γέννησης του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή έβγαλε ο Σεβασμιότατος Αντώνιος.
Στο
τέλος, εξ ονόματος των ορθόδοξων πιστών, ο Μητροπολίτης Κορυτσάς,
Ιωάννης, ευχήθηκε τον Αρχιεπίσκοπο με την ευκαιρία αυτής της σημαντικής
ημέρας. Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, στην ομιλία του, μνημόνευσε για τους
νεότερους τη ροή εκείνων των ιστορικών ημερών, μέχρι την αποδοχή του
καθήκοντος και ευχαρίστησε θερμά για τις ευχές και για την υποστήριξη
που επέδειξαν.
Twenty-Six Years since the Canonical Revival of our Church
On June 24, 1992, His Beatitude Anastasios was elected as the Head of our Church by the Ecumenical Patriarchate
On
June 24, 1992, after the advent of democracy in Albania, the Ecumenical
Patriarchate elected Metropolitan Anastasius, as the first archbishop
of the Orthodox Church. Such a choice marked the renewal of the
Autocephalous Orthodox Church of Albania, which had suffered total
destruction by the Communist regime. This event was also a revelation of
the good news that the Church of Albania was still alive and full of
life and could continue its spiritual work through the help of God in
order to benefit the entire Albanian society.
Archbishop
Anastasios arrived in Albania in July 1991 as Patriarchal Exarch, and
observed what the atheistic ruins had left behind. Soon, His Beatitude,
who had been specially honored by all the other Orthodox Churches in the
world, became a loving and respected personality of our Church. His
name became synonymous not only with the resurrection of the Church in
Albania, but was also related to a present-day hierapostle, that is a
promoter of dialogue between religions and cultures, a promoter of peace
and love for all, a person who cares for the poor and the people in
need and who also encourages respect, freedom and dignity towards every
one, no matter who they are.
Our
church suffered much under the Ottoman invasion period. After
Independence, it had only two years’ time to develop canonically, since
the declaration of autocephaly, because the fascist invasion and
atheistic communist persecution had followed right after. Thus, the
beginning of democracy found the Orthodox Church totally destroyed, with
no bishops, and with only fifteen old clerics. It was hard to hope for
the future. But what is not possible for people is possible for God, who
sent a man that made possible what is known as the miracle of the
Orthodox Church in Albania.
The
case of our country is unique in world history. It was the first time a
church had remained without hierarchy. Therefore, in order to solve
such a vital, delicate and important issue, an international initiative
was undertaken. And the person who would lead our Church through the
rebuilding process from the ruins should get accepted by the Orthodox
community and state authorities, and Autocephaly should be preserved.
Archbishop Anastasios was the right person in the given circumstances.
Since the very first moments, he made extraordinary efforts to educate
the Orthodox clergy in the country, who initially lived in a rented
environment on the beach of Durres, and then the Theological Academy in
St. Vlash was built with funds collected by our Archbishop, who never
stopped his decisive efforts for the consolidation of our Church's
independence. The Church's resurrection process needed an ecclesiastical
hierarchy to be set up, and the right candidates to be trained in order
to run the Church. The Church needed clerics and theologians, and above
all financial support as most of the church property was not returned
back. In the years to follow, over 150 local priests started to serve,
plenty of administrative facilities were provided, lots of monumental
churches were restored, a system of social and educational assistance
that had never existed before was set up, and the restoration from the
nothingness of the ecclesiastical economy started to flourish.
All
this miraculous work has received high recognition and gratitude not
only by the Orthodox faithful, but also by the whole Albanian society.
President Ilir Meta, in his letter to Archbishop Anastasios on the
occasion of receiving his Albanian citizenship, stated among other words
that: "During the 25 years of serving as Archbishop of Tirana, Durres
and all Albania, you have proven to be led by faith in God, love, peace,
hope and God’s teachings while carrying out your sacred work and
contributed with devotion for the complete canonical and spiritual
revival of the Orthodox Autocephalous Church of Albania in its
restoration and upbringing process; you contributed for the flourishment
of Orthodox faith, the cultivation and preservation of the old
traditions of Orthodox faith in Albania and for the construction of
works in the fields of education, health, social welfare, rural
development, culture, and environment in Albania ... "