Ιωάννου Λότσιου Δρ.Θ.
Tο σχέδιο του Καταστατικού Χάρτου της
Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, είναι ένα πρωταρχικό κείμενο συγκροτήσεως
και λειτουργίας της νέας Αυτοκέφαλης Εκκλησίας στην Ουκρανία.
Η Ενωτική Σύνοδο
στο Κίεβο στόχευε στην έκκριση του και στην εκλογή του νέου Προκαθημένου. Ο
Καταστατικός Χάρτης είναι διάφορος της Εκδόσεως του Πατριαρχικού και Συνοδικού
Τόμου Ανακηρύξεως της Αυτοκεφάλου Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Προηγούνται
δηλαδή οι διατάξεις του Πατριαρχικού και Συνοδικού Τόμου, έναντι του Σχεδίου
του Σχεδίου του Καταστατικού Χάρτου. Οποιαδήποτε τροποποίηση εις το μέλλον του
Καταστατικού θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν τις διατάξεις του εκδοθέντος
Πατριαρχικού Τόμου Ανακηρύξεως της Αυτοκεφαλίας. Σε περίπτωση δυσερμηνειών των
διατάξεων του Καταστατικού Χάρτου, αναφέρεται στο Σχέδιο, υπερτερούν οι
Διατάξεις του Πατριαρχικού και Συνοδικού Τόμου, σύμφωνα με το Άρθρο Α,
Παράγραφος 2.
Το Σχέδιο του Καταστατικού Χάρτου ομιλεί για την ‘’Ορθόδοξη
Εκκλησία στην Ουκρανία’’, πού είναι μέρος της Μιας, αγίας καθολικής Εκκλησίας
και ενωμένη με την Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, και μετ’ αυτής με κάθε άλλη
ομόδοξη Εκκλησία, σύμφωνα με το Άρθρο Α, Παράγραφος 1. Αυτή η νέα Εκκλησία
περιλαμβάνει όλους ανεξαιρέτως τους τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, σε όποια
εθνικότητα και αν ανήκουν, Ουκρανοί, Ρώσοι κ.α., σύμφωνα με το άρθρο Α, παραγρ.
3. Επάνω στην σχέση Εκκλησίας και Έθνους, συμπεριλαμβανομένου και του πολιτειακού
θεσμού, η Εκκλησία της Ουκρανίας ξεπερνά τα ιστορικά διαμορφωμένα πλαίσια της ουκρανικής
ταυτότητας. Η έννοια του Έθνους για την Εκκλησία της Ουκρανίας έχει πλέων
μυσταγωγική αναφορά (πρβλ. Πραξ, 2,4) ως Λαός του Θεού και Σώμα Χριστού στην
κατά τόπον φανέρωση του.
Αυτομάτως οι έννοιες που υπήρχαν ‘’Πατριαρχείο
Κιέβου’’ και ‘’Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας’’, εξαφανίζονται και ενώνονται
πλέων σε μια Εκκλησία την ‘’Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας’’. Επιπλέον, χωρίς
να προσδιορίζει τόπο της κανονικής της δικαιοδοσίας, πράγμα που θα αναφερθεί
στην Έκδοση του Πατριαρχικού και Συνοδικού Τόμου. Εκεί θα δούμε ένα τα
γεωγραφικά ή εκκλησιαστικά όρια ταυτίζονται με τα εθνικά.
Η εκκλησία
στην Ουκρανία αναφέρεται ως "Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας'' και όχι
''Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία’’. Η αναφορά αυτή προσδιορίζει την Ορθόδοξη
Εκκλησία στην τοπική της φανέρωση, χωρίς να περιορίζεται σε ένα εθνικό επίπεδο.
Επιπλέον, οι Ουκρανοί το γένος ορθόδοξοι χριστιανοί, στην διασπορά υπάγονται
στους Επαρχιούχους Μητροπολίτες του Οικουμενικού Θρόνου. Τούτο δεν προσδίδει το
δικαίωμα να προβεί η νέα αυτοκέφαλος Εκκλησία της Ουκρανίας στην ίδρυση
μητροπόλεων στη διασπορά, υπαγομένων στην δικαιοδοσία της, σύμφωνα με το Άρθρο
Α, παράγραφος 3.
Το
νομικό πλαίσιο λειτουργίας της Ορθόδοξης
Εκκλησίας της Ουκρανίας σχετίζεται άμεσα με το Σύνταγμα και τις διατάξεις του
Νόμου του Κράτους της Ουκρανίας, σύμφωνα με το Άρθρο Α, παράγραφος 4..
Από τα μέχρι
συνοπτικά αυτά στοιχεία παρατηρούμε την προτεραιότητα της Κανονικής έναντι της
εθνικής δομής της νέας εκκλησίας.