Πόσο πιθανό είναι η Εκκλησία της Ελλάδος να αναγνωρίσει τη σχισματική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας; Σ' αυτό και πολλά άλλα, κρίσιμης σημασίας, ερωτήματα απαντάει ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ, Ιλαρίων.
Ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, Βαρθολομαίος, δήλωσε πρόσφατα ότι η Εκκλησία της Ελλάδος θα είναι η πρώτη - από τις ορθόδοξες εκκλησίες στον κόσμο - η οποία θα αναγνωρίσει τη σχισματική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
Το Sputnik συνομίλησε με τον επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ, Ιλάριωνα, ο οποίος επισκέφτηκε πρόσφατα την Ελλάδα.
Σεβασμιώτατε, πρόσφατα επιστρέψατε από την Ελλάδα, όπου συναντήσατε τον Προκαθήμενο της ελληνικής Εκκλησίας και μερικούς μητροπολίτες της. Ποιες είναι οι προοπτικές αναγνώρισης της σχισματικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας από την Εκκλησία της Ελλάδος;
Οι συζητήσεις με τους μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος με έχουν πείσει ότι κατανοούν απόλυτα την πολυπλοκότητα και την αμφισημία της κατάστασης. Συγκεκριμένα, όλοι στην Ελλάδα γνωρίζουν ότι ο Τόμος για την αυτοκεφαλία δεν παραδόθηκε από τα χέρια του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία ενώνει την πλειοψηφία του Ορθόδοξου πληθυσμού της Ουκρανίας, αλλά σε μια ομάδα σχισματικών που δεν έχει λάβει καν χειροτονία. (σ.σ αναφέρεται στη σχισματική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας)
Σε αντίθεση με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, δεν θα ήθελα να κάνω κάποιες προβλέψεις σχετικά με τις αποφάσεις της Εκκλησίας της Ελλάδας. Είναι μία από τις Αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες και πρέπει να αποφασίζει ανεξάρτητα, χωρίς εξωτερική πίεση.
Ωστόσο, θεωρώ ότι η λύση του προβλήματος του σχίσματος των εκκλησιών της Ουκρανίας, πρέπει να βρεθεί από ολόκληρο τον Ορθόδοξο κόσμο. Η μονομερής αναγνώριση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας από κάποιες αυτοκέφαλες ορθόδοξες εκκλησίες θα μπορούσε μόνο να εμβαθύνει τον διχασμό που ήδη υπάρχει. Και το κοινό καθήκον μας είναι να διατηρήσουμε την ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Προσευχόμαστε γι 'αυτό, σε κάθε λειτουργία.
Nομίζετε ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος καταλαβαίνει ότι δεν έχει πετύχει τον επιδιωκόμενο στόχο, να ενωθούν όλοι οι Ορθόδοξοι πιστοί στην Ουκρανία σε μια Εκκλησία;
Θεωρώ ότι δεν μπορεί να μην το καταλαβαίνει. Εξάλλου, υποσχέθηκαν στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ότι μόλις θα εκδοθεί ο Τόμος για την αυτοκεφαλία στην Ουκρανία, οι ιεράρχες της κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (σ.σ. του Πατριαρχείου Μόσχας) θα ενταχθούν στη νεοϊδρυθείσα αποκαλούμενη «Ουκρανική Εκκλησία». Αυτό δεν συνέβη και δεν μπορούσε να συμβεί. Η κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να ενωθεί με το σχίσμα, ακόμα κι αν υπάρχει επίσημο χαρτί του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
Υποσχέθηκαν επίσης, ότι ο Πέτρο Ποροσένκο θα παραμείνει στην εξουσία και θα ολοκληρώσει την υπόθεση των βίαιων ενεργειών της νεοϊδρυθείσας αποκαλούμενης «Ουκρανικής Εκκλησίας» απέναντι σε κληρικούς και πιστούς της κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αλλά ο Πόροσενκο δεν έμεινε στην εξουσία, και ο νέος πρόεδρος της Ουκρανίας δεν παρεμβαίνει στις εκκλησιαστικές υποθέσεις, και αυτό τον τιμάει. Ο καθένας πρέπει να ασχολείται με το κομμάτι του: οι πολιτικοί με την πολιτική και οι ηγέτες των εκκλησιών με τις εκκλησιαστικές υποθέσεις.
Υποσχέθηκαν ακόμη, τη δημιουργία σταυροπηγιακών μοναστηριών που θα υπάγονται απευθείας στο Πατριαρχείο, αλλά κι αυτή η υπόσχεση εκπληρώθηκε μόνο μερικώς. Υπάρχει ένας μισοτελειωμένος Ιερός Ναός που προοριζόταν από τον Ποροσένκο για το εξαρχάτο της Κωνσταντινουπόλεως. Δεν υπάρχουν όμως πιστοί, και ο αποκαλούμενος έξαρχος βαριέται και δεν κάνει τίποτα.
H προσπάθεια του Ποροσένκο και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου να ενώσουν τις μη κανονικές εκκλησίες στην Ουκρανία, επίσης, δεν είχε επιτυχία;
Ήταν αδύνατο να ενώσουν, όχι μόνο όλους τους Ορθόδοξους πιστούς της Ουκρανίας, αλλά και τους σχισματικούς μεταξύ τους. Η αποκαλούμενη «ενωτική σύνοδος» που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο στο Κίεβο, εξασφάλισε τη συγχώνευση δύο ομάδων σχισματικών και αυτό παρουσιάστηκε ως ένα εξαιρετικό επίτευγμα. Οι ηγέτες του σχίσματος «αποκαταστάθηκαν» στον βαθμό ιεροσύνης, αν και οι περισσότεροι από αυτούς, με εξαίρεση τον σχισματικό Πατριάρχη Φιλάρετο Ντενισένκο, δεν είχαν ποτέ τέτοιον (σ.σ. βαθμό).
Τι βλέπουμε μερικούς μήνες αργότερα; Δημιουργήθηκε διάσπαση εντός του σχίσματος. Και ο κύριος ιδεολόγος του σχίσματος, ο οποίος για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα ήταν ο κύριος υποκινητής του, ανακοίνωσε την απόσυρσή του από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας και από την αποκατάσταση του «Πατριαρχείου Κιέβου».
Πώς αξιολογούνται οι ενέργειες του Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως στον Ορθόδοξο κόσμο σήμερα; Έχει αλλάξει κάτι κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών;
Οι πράξεις του Πατριάρχη Βαρθολομαίου προκάλεσαν την απομόνωσή του. Καμία από τις τοπικές εκκλησίες δεν αναγνώρισε την (σ.σ. σχισματική) Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Mερικές μάλιστα, έκαναν έντονες δηλώσεις εναντίον της. Υπάρχει δυσαρέσκεια για τις πράξεις του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και ευρύτερα, μεταξύ των ιεραρχών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, του Αγίου Όρους και των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Ορισμένοι Προκαθήμενοι των Εκκλησιών παρακάλεσαν τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για τη σύγκληση της Σύναξης (σ.σ. Πανορθόδοξης Συνόδου), με στόχο τη συζήτηση της κατάστασης, αλλά αρνήθηκε κατηγορηματικά.αδερφοί μας
Γιατί;
Γιατί καταλαβαίνει ότι δεν θα τον υποστηρίξουν. Η εξουσία του Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως στον Ορθόδοξο κόσμο έχει υπονομευθεί σημαντικά. Και το σχίσμα στην Ουκρανία παραμένει αθεράπευτο
Από την αρχή της δημιουργίας της σχισματικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, ακούμε συνεχώς για κάποια επεισόδια εις βάρος των κληρικών και των ενοριών της κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι οποίοι παραμένουν πιστοί στο Πατριαρχείο Μόσχας. Πρόκειται για απειλές, ξυλοδαρμούς και βίαιη προσάρτηση των εκκλησιών στην σχισματική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Πώς αντέχει η κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία;
Όσο αφορά την κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, οι διώξεις εναντίον της από την προηγούμενη κυβέρνηση και τους σχισματικούς, ενίσχυσαν περισσότερο την ενότητά της. Ένωσαν ακόμα περισσότερο τους επισκόπους, τους κληρικούς, τους μοναχούς και τους λαϊκούς γύρω από τον Προκαθήμενο της, τον Μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο.