1. Ἐδιάβασα μέ δυσκολία εἴς τινα σημεῖα (διά τό ἀκατάληπτό της) τήν ἐναντίον μου
ἐπιστολή Σας. Θά ἔπρεπε, Δέσποτα, πρίν προβεῖτε στήν ἀπόφασή Σας νά διακόψετε
ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας τίς ἐκπομπές μου καί πρίν
γράψετε τήν ἐναντίον μου ἐπιστολή Σας, θά ἔπρεπε, λέγω, νά σκεφθεῖτε ὅτι ἐγώ γιά
Σᾶς, γιά τήν ὑπεράσπισή Σας, ἦλθα, ὅπως γνωρίζετε, ἐπανειλημμένως σέ διαμάχη μέ
φιλικά μου πρόσωπα καί ἔγραψα κείμενα ὑπερασπιζόμενα τό ὄνομά Σας. Καί θά
ἔπρεπε ἀκόμη νά σκεφθεῖτε τήν ἀγάπη καί τήν ἐγκάρδιο φιλοξενία πού Σᾶς προσέφερα στήν ταπεινή μου Μητρόπολη καί σέ Σᾶς καί στά ἐκδρομικά Σας πούλμαν. Πόσο
εὔκολα ξεχνᾶτε!..
Ὁ ἅγιος Νεκτάριος στήν Ποιμαντική του λέγει ὅτι καί ἡ δογματική ἀκόμη διαφορά δέν πρέπει νά μειώνει τήν ἀγάπη μας πρός τούς ἄλλους.
Ὁ ἅγιος τό λέγει. Καί τώρα Σεῖς, Δέσποτα, πήρατε τά «ὅπλα», γιά ὑπεράσπιση τάχα τῶν Ὀρθοδόξων δογμάτων, ἐναντίον ποίου; Ἐναντίον ἐμοῦ, ἐχθροῦ πίστεως; Ἀκοῦτε νά σᾶς πῶ, Δέσποτα, ἅγιε Πειραιῶς: Στήν ἱερατική μου ζωή δέν ὑπῆρξα «καλοπερασάκιας», ἀλλά ἔχω λασπωθεῖ σέ περιοδεῖες μου σέ χωριά, μέ ἔχουν γαυγίσει σκυλιά, ἔχω κοιμηθεῖ νηστικός γιά τό Εὐαγγέλιο καί ἀκόμη γιά τήν Πίστη ἔχω καθίσει στό ἐδώλιο τοῦ κατηγορουμένου μηνυθείς ἀπό αἱρετικούς, οἱ ὁποῖοι μέ ἀπειλοῦσαν καί μέ σκοτώσουν!
Καί Σεῖς τώρα ὡς ὁ Ὀρθοδοξότατος ἔρχεσθε νά μέ συντρίψετε ὡς κακόδοξο, τόσο, ὥστε ὁ λόγος μου δέν πρέπει νά ἀκούεται ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Μητροπόλεώς Σας. Καί νά σκεφθεῖτε ὅτι γιά τόν Σταθμό αὐτόν εἶμαι ἐξ ἐκείνων πού, μαζί μέ ἄλλους κληρικούς τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας, συναγωνιοῦσα (ὄχι ὅμως ἐκοπίασα) γιά τήν ἵδρυσή του καί τήν ἔγκρισή του. Καί βεβαίως στίς ἐκπομπές μου ἀπό τον Σταθμό δέν θά ἔλεγα ποτέ γιά τό Οὐκρανικό, γιατί πάντα οἱ ἐκπομπές μου ἦταν ἑρμηνευτικές στά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, θέμα πού ἔλλειπε ἀπό τόν Σταθμό Σας. Νομίζω ὅμως ὅτι λίγο Σᾶς νοιάζει, ἄν οἱ ἀκροατές θά στερηθοῦν τήν ἑρμηνεία στό βιβλίο τοῦ Ἰώβ πού ἀνέπτυσσα. Ἄν σᾶς ἔνοιαζε, δέν θά τό ἐπράττατε.
2. Ἐγώ, Δέσποτα τοῦ Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, ὅ,τι λέγω σχετικά μέ τό Οὐκρανικό εἶναι ἡ θέση τῆς πλειονότητος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Διατί λοιπόν στρέφεστε ἐναντίον ἐμοῦ καί δέν στρέφεστε καί ἐναντίον τῶν τόσων-τόσων Ἱεραρχῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ἐδέχθησαν μετά ἐγκαρδίου συμφωνίας τήν θέση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου μας; Στό θέμα αὐτό, Δέσποτα κ. Σεραφείμ, ἔδωκα πίστη στίς θέσεις τοῦ ἁγίου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου καί ὄχι στήν ἰδική Σας θέση ἐπί τοῦ θέματος, διότι τόν ἅγιο Ναυπάκτου τόν θεωρῶ ὅτι ἔχει πλουσία βιβλική καί πατερική θεολογία, ἐνῶ Ἐσεῖς δέν ἔχετε τοιαύτη θεολογία. Ἔτσι κρίνω ἐγώ, ἀφοῦ μάλιστα μέ θεωρεῖτε καί πανεπιστημιακό. Ἐπείσθην λοιπόν κατά πρῶτον ἀπό τήν θεολογική ἀγόρευση τοῦ ἁγίου Ναυπάκτου, ὅπως καί ὅλων τῶν ἄλλων Ἱεραρχῶν, πλήν τινῶν, καί ἐδέχθην τήν θέση τῶν πλειόνων στό Οὐκρανικό.
Ἀλλά Ἐσεῖς, ὁ ὁποῖος, ἐπαναλαμβάνω, δέν ἔχετε τήν θεολογική παιδεία τοῦ ἁγίου Ναυπάκτου, μοῦ εἴπατε σαφῶς πρό ἡμερῶν περί αὐτοῦ, ἐν τόπῳ ἱερῷ καί ἁγίῳ καί ἐνδεδυμένος ἅπασα τήν ἀρχιερατική Σας στολή, ὅτι σᾶς ἀπογοήτευσε πλήρως ὁ ἅγιος Ναυπάκτου. Μοῦ τό εἴπατε δύο φορές. Ἀλλά τί εἶστε Σεῖς; Εἶστε τό ἀνώτερο κριτήριο, γιά νά κατακρίνετε τόν ἕνα Ἱεράρχη καί νά ἀπογοητεύεστε ἀπ᾽ αὐτόν καί νά ἐγκρίνετε τόν ἄλλο εὐαρε- στούμενοι ἐξ αὐτοῦ; Ἀλήθεια, Δέσποτα, μέ τήν εὐκαιρία πού θυμήθηκα τό γεγονός, τί ἦταν αὐτό πού κάνατε τότε, ὅταν μοῦ εἴπατε αὐτόν τόν λόγο; Θυμηθεῖτε ὅτι ἐγκαταλείψατε τό Πανάγιο Θυσιαστήριο, τό ὁποῖον εἴχατε κυκλώσει μετά τῶν ἄλλων Ἀρχιερέων καί ἤλθατε πρός ἐμένα, πέραν τοῦ Ἱεροῦ Θυσιαστηρίου ἱστάμενον καί μοῦ λέγατε καί μοῦ λέγατε συνέχεια γιά τό Οὐκρανικό.
Ἄν ἤσασταν παπᾶς στόν Πειραιᾶ ἐπί Σεβασμιωτάτου Γέροντος Πειραιῶς κ. Καλλινίκου θά «τρώγατε» φωνές, μήπως καί Σᾶς τράβαγε καί τό αὐτί, γιατί θεωροῦσε ὁ Γέροντας ὡς ἀσέβεια τό νά μετακινοῦνται οἱ Ἱερεῖς ἀπο τό Θυσιαστήριο ἐν ὥρα λατρείας καί νά συζητοῦν μέ ἄλλον ἄλλα θέματα.
3. Σεβασμιώτατε ἅγιε Πειραιῶς, ἀναστενάζω γιά τά ἁμαρτήματά μου, ἀλλά ἀγαπῶ τόν Χριστό καί θέλω νά κηρύττω τήν Πίστη μας τήν Ἁγία, ὅπως μᾶς τήν παρέδωσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Καί ὄχι μόνο θέλω νά τήν κηρύττω, ἀλλά θέλω καί νά πάσχω γι᾽ αὐτήν καί ἄν ὁ Θεός μέ ἀξιώσει, θέλω καί νά πεθάνω γι᾽ αὐτήν. Θέλω νά εἶμαι ἀγωνιστής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως. Ποτέ ὅμως, μά ποτέ, δέν θά ἤθελα νά εἶμαι ἀγωνιστής στόν τύπο τόν δικό Σας! Δέν εἶστε Σεῖς ὁ ἀγωνιστής τῶν ἱερῶν Συναξαρίων μας. Ὅπως τό διαβάζουμε στά Ἱερά Συναξάρια οἱ σωστοί ἀγωνιστές δέν ἐκφράζονται καί δέν ἐνεργοῦν ἔτσι ἀπότομα, ἀποκόπτοντας τούς ἀδελφούς ἀπό ἱερά διακονήματα, ὅπως Σεῖς ἐμένα, πού μοῦ ἀπαγορεύσατε τόν λόγον τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν Σταθμό Σας.
Οἱ ἀγωνιστές τῶν Συναξαρίων ἔχουν ὑψηλή καί βαθειά θεολογία, τήν ὁποία Σεῖς στερεῖστε. Οἱ ἀγωνιστές τῶν Συναξαρίων μας εἶναι γεμάτοι ἀπό ἀγάπη καί ταπείνωση καί ζοῦν ἀσκητικά καί λιτά. Τοιούτων ἀγωνιστῶν ἔχουμε ἀνάγκη καί περί αὐτῶν «τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν», ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς. Ἀνέφερα εἰς τόν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον κ.κ. Ἱερώνυμον δι᾽ ἐγγράφου μου τήν ἀποπομπή τοῦ προσώπου μου ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας καί ὁ Μακαριώτατος ἐφρόντισε τάχιστα νά μοῦ δοθεῖ ἑβδομαδιαία ἐκπομπή στόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Τόν εὐχαριστῶ λίαν. Δέσποτα, ἅγιε Πειραιῶς, μέ ἐλυπήσατε καί μέ ἐπονέσατε. Καί τώρα πού μέ ἀποδιώξατε ἀπό ἄμβωνα τοῦ Σταθμοῦ Σας πεῖτε εὐφραινόμενος καί ἀγαλλόμενος: «Τόν συνέτριψα τόν Ἱερεμίαν»! «Τόν ἐβύθισα»! Μετά τιμῆς, † Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
Ὁ ἅγιος Νεκτάριος στήν Ποιμαντική του λέγει ὅτι καί ἡ δογματική ἀκόμη διαφορά δέν πρέπει νά μειώνει τήν ἀγάπη μας πρός τούς ἄλλους.
Ὁ ἅγιος τό λέγει. Καί τώρα Σεῖς, Δέσποτα, πήρατε τά «ὅπλα», γιά ὑπεράσπιση τάχα τῶν Ὀρθοδόξων δογμάτων, ἐναντίον ποίου; Ἐναντίον ἐμοῦ, ἐχθροῦ πίστεως; Ἀκοῦτε νά σᾶς πῶ, Δέσποτα, ἅγιε Πειραιῶς: Στήν ἱερατική μου ζωή δέν ὑπῆρξα «καλοπερασάκιας», ἀλλά ἔχω λασπωθεῖ σέ περιοδεῖες μου σέ χωριά, μέ ἔχουν γαυγίσει σκυλιά, ἔχω κοιμηθεῖ νηστικός γιά τό Εὐαγγέλιο καί ἀκόμη γιά τήν Πίστη ἔχω καθίσει στό ἐδώλιο τοῦ κατηγορουμένου μηνυθείς ἀπό αἱρετικούς, οἱ ὁποῖοι μέ ἀπειλοῦσαν καί μέ σκοτώσουν!
Καί Σεῖς τώρα ὡς ὁ Ὀρθοδοξότατος ἔρχεσθε νά μέ συντρίψετε ὡς κακόδοξο, τόσο, ὥστε ὁ λόγος μου δέν πρέπει νά ἀκούεται ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Μητροπόλεώς Σας. Καί νά σκεφθεῖτε ὅτι γιά τόν Σταθμό αὐτόν εἶμαι ἐξ ἐκείνων πού, μαζί μέ ἄλλους κληρικούς τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας, συναγωνιοῦσα (ὄχι ὅμως ἐκοπίασα) γιά τήν ἵδρυσή του καί τήν ἔγκρισή του. Καί βεβαίως στίς ἐκπομπές μου ἀπό τον Σταθμό δέν θά ἔλεγα ποτέ γιά τό Οὐκρανικό, γιατί πάντα οἱ ἐκπομπές μου ἦταν ἑρμηνευτικές στά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, θέμα πού ἔλλειπε ἀπό τόν Σταθμό Σας. Νομίζω ὅμως ὅτι λίγο Σᾶς νοιάζει, ἄν οἱ ἀκροατές θά στερηθοῦν τήν ἑρμηνεία στό βιβλίο τοῦ Ἰώβ πού ἀνέπτυσσα. Ἄν σᾶς ἔνοιαζε, δέν θά τό ἐπράττατε.
2. Ἐγώ, Δέσποτα τοῦ Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, ὅ,τι λέγω σχετικά μέ τό Οὐκρανικό εἶναι ἡ θέση τῆς πλειονότητος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Διατί λοιπόν στρέφεστε ἐναντίον ἐμοῦ καί δέν στρέφεστε καί ἐναντίον τῶν τόσων-τόσων Ἱεραρχῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ἐδέχθησαν μετά ἐγκαρδίου συμφωνίας τήν θέση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου μας; Στό θέμα αὐτό, Δέσποτα κ. Σεραφείμ, ἔδωκα πίστη στίς θέσεις τοῦ ἁγίου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου καί ὄχι στήν ἰδική Σας θέση ἐπί τοῦ θέματος, διότι τόν ἅγιο Ναυπάκτου τόν θεωρῶ ὅτι ἔχει πλουσία βιβλική καί πατερική θεολογία, ἐνῶ Ἐσεῖς δέν ἔχετε τοιαύτη θεολογία. Ἔτσι κρίνω ἐγώ, ἀφοῦ μάλιστα μέ θεωρεῖτε καί πανεπιστημιακό. Ἐπείσθην λοιπόν κατά πρῶτον ἀπό τήν θεολογική ἀγόρευση τοῦ ἁγίου Ναυπάκτου, ὅπως καί ὅλων τῶν ἄλλων Ἱεραρχῶν, πλήν τινῶν, καί ἐδέχθην τήν θέση τῶν πλειόνων στό Οὐκρανικό.
Ἀλλά Ἐσεῖς, ὁ ὁποῖος, ἐπαναλαμβάνω, δέν ἔχετε τήν θεολογική παιδεία τοῦ ἁγίου Ναυπάκτου, μοῦ εἴπατε σαφῶς πρό ἡμερῶν περί αὐτοῦ, ἐν τόπῳ ἱερῷ καί ἁγίῳ καί ἐνδεδυμένος ἅπασα τήν ἀρχιερατική Σας στολή, ὅτι σᾶς ἀπογοήτευσε πλήρως ὁ ἅγιος Ναυπάκτου. Μοῦ τό εἴπατε δύο φορές. Ἀλλά τί εἶστε Σεῖς; Εἶστε τό ἀνώτερο κριτήριο, γιά νά κατακρίνετε τόν ἕνα Ἱεράρχη καί νά ἀπογοητεύεστε ἀπ᾽ αὐτόν καί νά ἐγκρίνετε τόν ἄλλο εὐαρε- στούμενοι ἐξ αὐτοῦ; Ἀλήθεια, Δέσποτα, μέ τήν εὐκαιρία πού θυμήθηκα τό γεγονός, τί ἦταν αὐτό πού κάνατε τότε, ὅταν μοῦ εἴπατε αὐτόν τόν λόγο; Θυμηθεῖτε ὅτι ἐγκαταλείψατε τό Πανάγιο Θυσιαστήριο, τό ὁποῖον εἴχατε κυκλώσει μετά τῶν ἄλλων Ἀρχιερέων καί ἤλθατε πρός ἐμένα, πέραν τοῦ Ἱεροῦ Θυσιαστηρίου ἱστάμενον καί μοῦ λέγατε καί μοῦ λέγατε συνέχεια γιά τό Οὐκρανικό.
Ἄν ἤσασταν παπᾶς στόν Πειραιᾶ ἐπί Σεβασμιωτάτου Γέροντος Πειραιῶς κ. Καλλινίκου θά «τρώγατε» φωνές, μήπως καί Σᾶς τράβαγε καί τό αὐτί, γιατί θεωροῦσε ὁ Γέροντας ὡς ἀσέβεια τό νά μετακινοῦνται οἱ Ἱερεῖς ἀπο τό Θυσιαστήριο ἐν ὥρα λατρείας καί νά συζητοῦν μέ ἄλλον ἄλλα θέματα.
3. Σεβασμιώτατε ἅγιε Πειραιῶς, ἀναστενάζω γιά τά ἁμαρτήματά μου, ἀλλά ἀγαπῶ τόν Χριστό καί θέλω νά κηρύττω τήν Πίστη μας τήν Ἁγία, ὅπως μᾶς τήν παρέδωσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Καί ὄχι μόνο θέλω νά τήν κηρύττω, ἀλλά θέλω καί νά πάσχω γι᾽ αὐτήν καί ἄν ὁ Θεός μέ ἀξιώσει, θέλω καί νά πεθάνω γι᾽ αὐτήν. Θέλω νά εἶμαι ἀγωνιστής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως. Ποτέ ὅμως, μά ποτέ, δέν θά ἤθελα νά εἶμαι ἀγωνιστής στόν τύπο τόν δικό Σας! Δέν εἶστε Σεῖς ὁ ἀγωνιστής τῶν ἱερῶν Συναξαρίων μας. Ὅπως τό διαβάζουμε στά Ἱερά Συναξάρια οἱ σωστοί ἀγωνιστές δέν ἐκφράζονται καί δέν ἐνεργοῦν ἔτσι ἀπότομα, ἀποκόπτοντας τούς ἀδελφούς ἀπό ἱερά διακονήματα, ὅπως Σεῖς ἐμένα, πού μοῦ ἀπαγορεύσατε τόν λόγον τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν Σταθμό Σας.
Οἱ ἀγωνιστές τῶν Συναξαρίων ἔχουν ὑψηλή καί βαθειά θεολογία, τήν ὁποία Σεῖς στερεῖστε. Οἱ ἀγωνιστές τῶν Συναξαρίων μας εἶναι γεμάτοι ἀπό ἀγάπη καί ταπείνωση καί ζοῦν ἀσκητικά καί λιτά. Τοιούτων ἀγωνιστῶν ἔχουμε ἀνάγκη καί περί αὐτῶν «τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν», ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς. Ἀνέφερα εἰς τόν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον κ.κ. Ἱερώνυμον δι᾽ ἐγγράφου μου τήν ἀποπομπή τοῦ προσώπου μου ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας καί ὁ Μακαριώτατος ἐφρόντισε τάχιστα νά μοῦ δοθεῖ ἑβδομαδιαία ἐκπομπή στόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Τόν εὐχαριστῶ λίαν. Δέσποτα, ἅγιε Πειραιῶς, μέ ἐλυπήσατε καί μέ ἐπονέσατε. Καί τώρα πού μέ ἀποδιώξατε ἀπό ἄμβωνα τοῦ Σταθμοῦ Σας πεῖτε εὐφραινόμενος καί ἀγαλλόμενος: «Τόν συνέτριψα τόν Ἱερεμίαν»! «Τόν ἐβύθισα»! Μετά τιμῆς, † Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας