Τὸ Μυστήριο τῆς Θείας
Οἰκονομίας κατὰ τὰ Ἀναγνώσματα τῆς Κυριακῆς καί τινων ἑορτῶν
Δέσπω Ἀθ. Λιάλιου,
Ὁμότιμη Καθηγήτρια Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
Πέτρου καὶ Παύλου τῶν Πρωτοκορυφαίων, Παρασκευή,
29 Ἰουνίου 2018 (Αριθμ. 24)
Τιμά σήμερα η Εκκλησία τη
μνήμη των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου αναδεικνύοντας την
καρποφορία των Μαθητών του Χριστού στην Εκκλησία της χάριτος. Η προβολή των δύο
Αποστόλων ως προοίμιο της αυριανής εορτής της Συνάξεως τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Δώδεκα Ἀποστόλων δεν έχει γίνει τυχαία,
καθώς ο ένας αυτόπτης μάρτυρας, ως ο πρεσβύτερος των Μαθητών του Χριστού,
ομιλούσε εκ μέρους όλων, ενώ ο Απόστολος Παύλος κατέστη θεόπτης εν Αγίω
Πνεύματι του Αναστάντος Χριστού.
Τρεις επισημάνσεις για τη
σημερινή εορτή:
1. Στο Μεγάλο Εσπερινό τα Αγιογραφικά
Αναγνώσματα, που συνήθως τα λέμε Προφητικά, γιατί η Παλαιά Διαθήκη, η καταγραφή, δηλαδή, για την Αποκάλυψη του Άσαρκου
Λόγου, διαβαζόταν στον Εσπερινό, ως προοίμιο της ἐν σαρκί, δι᾽ ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν Αποκαλύψεως του ένσαρκου
Υιού και Λόγου, που είναι τα της Θείας Λειτουργίας, προέρχονται κατεξαίρεση από
την α´ Καθολική Επιστολή του Πέτρου
(κεφ. α´, 3-9: α´, 13-19, β´, 11-24). Πρόκειται για μία άκρως ισχυρά
λειτουργική υπόμνηση ότι βρισκόμαστε ενώπιον της συνεχιζόμενης Πεντηκοστής, δηλ.
του αυτού Πνευματικώς ορωμένου Λόγου,
πράγμα το οποίο απηχούν τα τρία Αναγνώσματα. Κατεξαίρεση, δηλαδή, ήδη από τον
Εσπερινό της σημερινής εορτής, συμπεριλαμβανομένης και της αυριανής, είναι σα
να πλημμυρίζεται η Εκκλησιαστική κοινότητα από τη χάρη του ενδημούντος στην
Εκκλησία Αγίου Πνεύματος γευόμενη την παρουσία τού εν δεξιά του Πατρός
καθημένου Χριστού ως ενιαίο γεγονός, γι᾽ αυτό ο Απόστολος Πέτρος ομιλεί περί της τιμής του Βασιλέως Χριστού, περί της ημέρας
της επισκοπής και περί της κλήσεως των χριστιανών, ανεξαρτήτως
κοινωνικών και φυλετικών συμβάσεων, και γι᾽ αυτό η πίστη ταυτίζεται με τη χάρη,
επειδή είναι η πίστη της Εκκλησίας της χάριτος.
2. α. Διασαφηνίζω ότι δεν
μπορούμε να ομιλούμε περί της χάριτος του Χριστού και παράλληλα περί της
χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Αυτά γράφονται από τεχνολόγους της
Πνευματικοκεντρικότητας, Χριστοκεντρικότητας, Εκκλησιοκεντρικότητας και
ποικίλων άλλων ανοησιών, με τις οποίες βασανίζονται οι φοιτητές, και παράγονται
ημιμαθείς θεολόγοι. Μία είναι η χάρη, διαφορετικό το
έργο των προσώπων της Αγίας Τριάδος. Το λέω όσο πιο απλά γίνεται: Στην
Εκκλησία της χάριτος το έργο του Αγίου Πνεύματος είναι η συναγωγή στην Εκκλησία
και η συσσωμάτωση όλων των ανθρώπων μετά την Πεντηκοστή, που ο Χριστός είναι
απών σωματικά, ώστε να αναχθούν κι αυτοί, όπως ο παλαιός Ισραήλ στο Μυστικό
Δείπνο, στο αυτό γεγονός της οράσεως και ομολογίας του Χριστού, ο οποίος τώρα είναι
Πνευματικώς ορώμενος, εξού και η
αναγκαιότητα της ευχής της Επικλήσεως
κατά τη Θεία Λειτουργία, ως συνεχιζόμενη Πεντηκοστή και κέντρο του Μυστηρίου
της Θείας Οικονομίας, που διενεργεί ο Λόγος ασάρκως,
ενσάρκως και Πνευματικώς. Μία και η αυτή είναι η
χάρη της ομοούσιας Αγίας Τριάδος, διαφορετικό το έργο των προσώπων. Η
αναφορά μας οικονομείται στο πρόσωπο
του Χριστού, γιατί Αυτός εποίησε, (δι᾽ οὗ
τὰ πάντα ἐγένετο) ενηνθρώπησε και ανήγαγε το ανθρώπινο στη ζωή της Αγίας
Τριάδος. Αυτόν, δηλ. που είδαν οι Προφήτες άσαρκο, αυτόν που άγγιξαν και είδαν
με τα μάτια τους ένσαρκο οι Μαθητές, αυτόν και βλέπουν και γεύονται τώρα οι
χριστιανοί μετά πάντων των Αγίων, εξαιρέτως δε της Υπεραγίας Θεοτόκου, Πνευματικά με τη μία και την αυτήν
άκτιστη χάρη εν τη βασιλεία του «νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων!».
Οι θεολόγοι μιλούν ενπολλοίς για τη χάρη και τη χάρη των μυστηρίων τελείως θεωρητικά,
σαν μάγοι, γιατί ομιλούν για τη χάρη ανεξάρτητα από το πρόσωπο του
οικονομήσαντος την υπέρ ημών σωτηρία, του αεί παρόντα Πνευματικώς ορωμένου Λόγου. Οι ησυχαστές μοναχοί με τη μονολόγιστη ευχή αυτό κάνουν πράξη, γι᾽
αυτό επικαλούνται το όνομα του Χριστού, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην
κατάσταση της θεωρίας -θεώσεως, ώστε
να έχουν Πνευματικώς όραση διαρκή του
Λόγου, όπως οι Προφήτες και οι Απόστολοι. Οι άκτιστες ενέργειες ανεξάρτητες από
το πρόσωπο του Χριστού είναι στα κεφάλια των τεχνολόγων θεολόγων.
2. β. Οι δύο Απόστολοι,
οι οποίοι καταλήγουν στη Ρώμη, έχουν κατά την υμνολογία της Εκκλησίας δύο κοινά
χαρακτηριστικά: Ο ένας, ο Πέτρος, αρνήθηκε τρις το Χριστό, ο Παύλος υπήρξε
διώκτης (Κανών α', ᾨδὴ ε', τῶν Κορυφαίων, Ἦχος δ´, τροπάριο β´, «Πέτρος ἀρνησάμενος, ἐκ τρίτου τὸν
διδάσκαλον, τριττῇ τοῦ φιλεῖν συγκαταθέσει, προσῳκειώθη, Παῦλος δ᾽ ὁ πρὶν
βλασφημῶν, σοβαρῶς τε θλίβων τοὺς πιστούς, ὕστερον ἐκήρυττεν, ὃν ἐδίωκε
πρότερον». Και οι δύο μετενόησαν και είναι θεόπτες,
ο ένας παρών στη Μεταμόρφωση και πρώτος που είδε τον Αναστάντα Χριστό, ο
δεύτερος στη θεοπτία του αρπαγμού
στον τρίτο ουρανό ορά το Χριστό Πνευματικώς,
όπως και οι άλλοι Απόστολοι, «9 καὶ
εἴρηκέ μοι· ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου» (Β´ Κορ. 21-ιβ´, 9). Η θεοπτία του
Αποστόλου Παύλου είναι το βάπτισμά του στην Πεντηκοστή ως κλήση, με ολοκλήρωση
του βαπτίσματος κατά τις Πράξεις των
Αποστόλων: «Σαοὺλ ἀδελφέ, ὁ Κύριος
ἀπέσταλκέ με, Ἰησοῦς ὁ ὀφθείς σοι ἐν τῇ ὁδῷ ᾗ ἤρχου, ὅπως ἀναβλέψῃς καὶ πλησθῇς
Πνεύματος ἁγίου. καὶ εὐθέως ἀπέπεσον ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ὡσεὶ λεπίδες,
ἀνέβλεψέ τε, καὶ ἀναστὰς ἐβαπτίσθη, καὶ λαβὼν τροφὴν ἐνίσχυσεν».
γ. Σύμφωνα με την
υμνολογία της Εκκλησίας, όπως θα φανεί και με την αυριανή εορτή, ουδόλως
αποδεικνύονται οι αξιώσεις περί της καθέδρας Πέτρου από τη Ρωμαιοκαθολική
Εκκλησία. Και οι δύο Απόστολοι μαρτύρησαν στη Ρώμη. Τον Απόστολο Παύλο,
μάλιστα, που αποδεδειγμένα μαρτύρησε στη Ρώμη, τον ξέχασαν..., γιατί δεν
«βοηθάει» στα του πρωτείου...
ΣΗΜ.: Τώρα, η μελέτη του
έργου του Αποστόλου Παύλου ως εργολαβία από τους βιβλικούς θεολόγους, που έχει
γίνει αποδεκτή και από την ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, αποδεικνύει μόνο
ανεπάρκεια κειμενική και θεολογική, διάσπαση της ερμηνευτικής συνέχειας, και
αυτονόμηση της μελέτης της Αγίας Γραφής από τη ζωή του εκκλησιαστικού σώματος
πάντων των Αγίων του Θεού, Πατριαρχών, Αποστόλων, Μαρτύρων, Ομολογητών,
Εγκρατευτών και παντός πνεύματος Δικαίου εν πίστει τετελειωμένου.
Αποστολικό Ανάγνωσμα: Β´ Κορ. ια´, 21-ιβ´, 9: «21 κατὰ ἀτιμίαν
λέγω, ὡς ὅτι ἡμεῖς ἠσθενήσαμεν. ἐν ᾧ δ᾽ ἄν τις τολμᾷ,
ἐν ἀφροσύνῃ λέγω, τολμῶ κἀγώ. 22 Ἑβραῖοί εἰσι; κἀγώ· Ἰσραηλῖταί εἰσι;
κἀγώ· σπέρμα Ἀβραάμ εἰσι; κἀγώ· 23 διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; παραφρονῶν λαλῶ, ὑπὲρ
ἐγώ· ἐν κόποις περισσοτέρως, ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως, ἐν φυλακαῖς
περισσοτέρως, ἐν θανάτοις πολλάκις· 24 ὑπὸ Ἰουδαίων πεντάκις τεσσαράκοντα παρὰ
μίαν ἔλαβον, 25 τρὶς ἐραβδίσθην, ἅπαξ ἐλιθάσθην, τρὶς ἐναυάγησα, νυχθήμερον ἐν
τῷ βυθῷ πεποίηκα· 26 ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμῶν, κινδύνοις λῃστῶν,
κινδύνοις ἐκ γένους, κινδύνοις ἐξ ἐθνῶν, κινδύνοις ἐν πόλει, κινδύνοις ἐν
ἐρημίᾳ, κινδύνοις ἐν θαλάσσῃ, κινδύνοις ἐν ψευδαδέλφοις· 27 ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ,
ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν λιμῷ καὶ δίψει, ἐν νηστείαις πολλάκις, ἐν ψύχει καὶ
γυμνότητι· 28 χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπίστασίς μου ἡ καθ' ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν
τῶν ἐκκλησιῶν. 29 Τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ; τίς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ
πυροῦμαι; 30 εἰ καυχᾶσθαι δεῖ, τὰ τῆς ἀσθενείας μου καυχήσομαι. 31 Ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ οἶδεν, ὁ ὢν
εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ὅτι οὐ ψεύδομαι. 32 ἐν Δαμασκῷ ὁ ἐθνάρχης
Ἀρέτα τοῦ βασιλέως ἐφρούρει τὴν Δαμασκηνῶν πόλιν πιάσαι με θέλων, 33 καὶ διὰ
θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους καὶ ἐξέφυγον τὰς χεῖρας αὐτοῦ- 1
Καυχᾶσθαι δὴ οὐ συμφέρει μοι· ἐλεύσομαι γὰρ εἰς ὀπτασίας καὶ ἀποκαλύψεις
Κυρίου. 2 Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν
δεκατεσσάρων· εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς
οἶδεν· ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ. 3 καὶ οἶδα τὸν
τοιοῦτον ἄνθρωπον· εἴτε ἐν σώματι εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς
οἶδεν· 4 ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν
ἀνθρώπῳ λαλῆσαι. 5 ὑπὲρ τοῦ τοιούτου καυχήσομαι, ὑπὲρ δὲ ἐμαυτοῦ οὐ καυχήσομαι
εἰ μὴ ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου. 6 ἐὰν γὰρ θελήσω καυχήσασθαι, οὐκ ἔσομαι ἄφρων·
ἀλήθειαν γὰρ ἐρῶ· φείδομαι δὲ μή τις εἰς ἐμὲ λογίσηται ὑπὲρ ὃ βλέπει με ἢ
ἀκούει τι ἐξ ἐμοῦ. 7 Καὶ τῇ ὑπερβολῇ τῶν ἀποκαλύψεων ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι, ἐδόθη
μοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος σατᾶν, ἵνα με κολαφίζῃ ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι. 8 ὑπὲρ
τούτου τρὶς τὸν Κύριον παρεκάλεσα, ἵνα ἀποστῇ ἀπ' ἐμοῦ· 9 καὶ εἴρηκέ μοι· ἀρκεῖ
σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται. ἥδιστα οὖν μᾶλλον
καυχήσομαι ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου, ἵνα ἐπισκηνώσῃ ἐπ' ἐμὲ ἡ δύναμις τοῦ
Χριστοῦ».
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ματθ. ιστ´, 13-19: «13 Ἐλθὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς εἰς
τὰ μέρη Καισαρείας τῆς Φιλίππου ἠρώτα τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ λέγων· Τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου;
14 οἱ δὲ εἶπον· Οἱ μὲν Ἰωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ Ἠλίαν, ἕτεροι δὲ Ἰερεμίαν
ἢ ἕνα τῶν προφητῶν. 15 λέγει αὐτοῖς· Ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι; 16
ἀποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπε· Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς
τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. 17 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Μακάριος εἶ,
Σίμων Βαριωνᾶ, ὅτι σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ' ὁ πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς
οὐρανοῖς. 18 κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ
ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν
αὐτῆς. 19 καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, καὶ ὃ ἐὰν
δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς
γῆς, ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς».