Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος ομιλεί στον
Αρχιεπισκοπικό Καθεδρικό Ναό Αγίας Τριάδος Νέας Υόρκης. Φωτογραφία:
«Ε.Κ.»/Ζαφείρης Χαϊτίδης
ΒΟΣΤΩΝΗ.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος σε συνέντευξη του στον «Εθνικό
Κήρυκα» για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εξέφρασε έντονο
προβληματισμό για την πορεία που χαράσσει η Τουρκία. Είπε πως «τώρα θα
πρέπει να αναρωτηθούμε τι σηματοδοτεί αυτή η νέα μετατροπή της Αγίας
Σοφίας για το μέλλον όλων των μειονοτήτων στην Τουρκία. Η
πολυπολιτισμικότητα είναι δύναμη, όχι αδυναμία».
Είπε
ακόμα πως «ελπίζω ότι η κοινότητά μας, η Ομογένεια εδώ στη Διασπορά, θα
λάβει σοβαρά υπ' όψιν της αυτό το πλήγμα. Χρειαζόμαστε επαγρύπνηση και
υποστήριξη σε βαθμό που δεν είχαμε ποτέ φανταστεί στο
παρελθόν».
Όταν
τον ρωτήσαμε αν έχει δυσκολία να εκφρασθεί για τις ενέργειες της
τουρκικής κυβέρνησης επειδή προέρχεται εκ Κωνσταντινουπόλεως, ο
Αρχιεπίσκοπος απάντησε: «Εκφράζομαι όπως επιθυμώ και πάντοτε με την
αίσθηση της διακονίας μου ως Αρχιεπισκόπου και πιστού τέκνου του
Οικουμενικού Θρόνου. Πιστεύω ότι η περίσταση απαιτεί περίσκεψη και
λογική, ακόμη και εν μέσω συναισθηματικής φόρτισης».
«Εθνικός Κήρυκας»: Σεβασμιότατε,
τι σημαίνει για τον χριστιανικό κόσμο γενικότερα και για το Οικουμενικό
Πατριαρχείο ειδικότερα η απόφαση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να
μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί;
Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος:
Ο χριστιανικός κόσμος και ιδίως το Οικουμενικό Πατριαρχείο αισθάνεται
βαθύτατο πόνο εξαιτίας αυτής της κίνησης. Το καθεστώς της Αγίας Σοφίας
ως μνημείου ήταν ένδειξη αποδοχής της ιστορίας, αλλά και της σύγχρονης
πραγματικότητας. Ελπίζαμε ότι τα τελευταία χρόνια θα παρατηρείτο
μεγαλύτερη ενσωμάτωση των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων στην
Τουρκία. Ελπίζαμε στην επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Οπως γνωρίζετε, πριν εκλεγώ Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, ήμουν Ηγούμενος της
Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος και της Σχολής εκεί. Πρόκειται για έναν
μοναστικό θεσμό που υφίσταται από τον ένατο αιώνα. Τώρα θα πρέπει να
αναρωτηθούμε τι σηματοδοτεί αυτή η νέα μετατροπή της Αγίας Σοφίας για το
μέλλον όλων των μειονοτήτων στην Τουρκία. Η πολυπολιτισμικότητα είναι
δύναμη, όχι αδυναμία. Δεν θα πρέπει να υπάρχει χώρος για μονοδιάστατες
απόψεις περί κοινωνίας στη σύγχρονη πραγματικότητα. Κοιτάξτε πώς η
πανδημία μας υπενθύμισε -μ' έναν αρνητικό τρόπο βέβαια- πόσο
αλληλο-συνδεδεμένοι και αλληλο-εξαρτώμενοι είμαστε στην πραγματικότητα.
Πρέπει να αποδεχθούμε ότι δεν ισχύουν σήμερα εκδοχές ενιαίων κοινωνιών,
ούτε για την πλειοψηφία.
«Ε.Κ.»: Τι πιστεύετε ότι μπορεί να κάνει η Ομογένεια της Αμερικής;
Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος:
Αυτό που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε είναι να ενημερώσουμε τους
γείτονές μας και το πολιτικό μας σύστημα για τα δεινά και για την
κατάσταση που επηρεάζει τους αδελφούς και τις αδελφές μας όλων των
θρησκειών. Ήταν κάτι που το βλέπαμε να έρχεται καιρό τώρα, η μετατροπή
του Καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας στο Iznik το 2012 (πρόκειται για τη
Νίκαια, τον τόπο όπου έλαβε χώρα η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος), η μετατροπή
του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα το 2013 και η απόφαση
που μετέτρεψε την Μονή της Χώρας -ένα από τα σημαντικότερα αισθητικά
επιτεύγματα της Ορθόδοξης Πίστης- σε τζαμί πέρυσι. Ελπίζω ότι η
Κοινότητά μας, η Ομογένεια εδώ στη Διασπορά, θα λάβει σοβαρά υπ' όψιν
της αυτό το πλήγμα. Χρειαζόμαστε επαγρύπνηση και υποστήριξη σε βαθμό που
δεν είχαμε ποτέ φανταστεί στο παρελθόν.
«Ε.Κ.»: Τι ενέργειες έχετε κάνει και τι περιμένετε από τις αμερικανικές Αρχές;
Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος:
Τις τελευταίες ημέρες δεν έχω σταματήσει καθόλου. Συγκάλεσα την Ιερά
Επαρχιακή Σύνοδο και δημοσιεύσαμε ένα δελτίο Τύπου και μία Συνοδική
Εγκύκλιο. Το ίδιο κάναμε με την Εκτελεστική Επιτροπή της Συνελεύσεως των
Ορθοδόξων Επισκόπων στην Αμερική. Έχω κατακλυσθεί από τηλεφωνήματα
έκφρασης συμπαράστασης και συμπάθειας, καθώς και από ερωτήματα σχετικά
με τις προεκτάσεις αυτής της ανεξήγητης κίνησης της Τουρκικής
κυβέρνησης. Έχω δώσει συνεντεύξεις σε εθνικά και διεθνή Μέσα και επέλεξα
να χρησιμοποιήσω τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενημερώσω πολλούς
παράγοντες τόσο στις ΗΠΑ όσο και σ' ολόκληρο τον Κόσμο. Και δεν θα
σταματήσω τις προσπάθειές μου. Όσον αφορά την κυβέρνησή μας, μπορούμε να
πούμε ότι η απάντησή της αποδεικνύει την ευαισθησία και την κατανόηση
της πολιτικής ηγεσίας. Αλλά, όπως λέμε στην Αμερική, είναι μάλλον
ανώφελο να κλείσουμε την πόρτα του σταύλου όταν το άλογο έχει ήδη φύγει.
Έχουμε πολλά να κάνουμε για να μάθουμε κι εμείς οι ίδιοι την Ιστορία
μας και στην πορεία αυτή θα έχουμε ενημερώσει και ευαισθητοποιήσει και
την κυβέρνησή μας. Αλλά δεν πρέπει ποτέ να χάνουμε την ελπίδα μας, η
οποία, κατά τον Απόστολο, αποτελεί μία βεβαιότητα για πράγματα που δεν
έχουμε δει ακόμα. Έτσι, πρέπει να επιδείξουμε ακόμη μεγαλύτερο σθένος.
«Ε.Κ.»: Το
γεγονός ότι προέρχεσθε από την Κωνσταντινούπολη σας εμποδίζει να
εκφράζεσθε ελεύθερα σχετικά με τις ενέργειες και τις αποφάσεις της
τουρκικής κυβερνήσεως;
Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος:
Εκφράζομαι όπως επιθυμώ και πάντοτε με την αίσθηση της διακονίας μου ως
Αρχιεπισκόπου και πιστού τέκνου του Οικουμενικού Θρόνου. Πιστεύω ότι η
περίσταση απαιτεί περίσκεψη και λογική, ακόμη και εν μέσω
συναισθηματικής φόρτισης. Ελπίζω ότι όλοι μας μπορούμε να θέσουμε τον
πόνο μας στη διακονία της αποστολής μας και να υπηρετήσουμε τον κόσμο με
αγάπη, συμπόνια και αλήθεια. Το γεγονός ότι είμαι Κωνσταντινουπολίτης
με βοηθάει να διακρίνω ότι απ' όλα όσα θέλουμε να κάνουμε, ορισμένα
μπορεί να φέρουν αποτελέσματα, άλλα μπορεί να πετύχουν και άλλα μπορεί
να κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Το ερώτημα εδώ είναι το εξής: Θέλουμε
απλά να διαμαρτυρηθούμε για να νιώσουμε καλύτερα, για εσωτερική
κατανάλωση ή θέλουμε να έχουμε αποτελέσματα; Υπάρχει ένα γνωμικό που
έμαθα στην Κωνσταντινούπολη: «Θέλετε να φάτε σταφύλια ή απλά να
χτυπήσετε τον αμπελουργό;».