ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ 2020

Αρχιεπισκοπική Εγκύκλιος για το Άγιον Πάσχα 2020

†ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

ἐλέῳ Θεοῦ, Ἀρχιεπίσκοπος Νέας Ἰουστινιανῆς

καί πάσης Κύπρου,

Παντί τῷ Χριστεπωνύμῳ Πληρώματι τῆς Ἁγιωτάτης Ἀποστολικῆς

Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου,

Χάριν, εἰρήνην καί εὐλογίαν παρά τοῦ ἐνδόξως ἐκ νεκρῶν

Ἀναστάντος Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Χριστὸς Ἀνέστη!

Κανένας δὲν περίμενε, τότε, τὸ μήνυμα τῆς Ἀνάστασης. Οὔτε οἱ ἔντρομοι μαθητές, οἱ ὁποῖοι «διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων» (Ἰω. κ΄, 19) εἶχαν κλειστεῖ στὸ ὑπερῷο τῆς Ἱερουσαλήμ, οὔτε οἱ εὐσεβεῖς μυροφόρες πού, πηγαίνοντας στὸ μνημεῖο, διερωτῶντο «τίς ἀποκυλίσει αὐταῖς τὸν λίθον» (πρβλ. Μκ. ιστ΄, 3), οὔτε καὶ οἱ ἐχθροὶ τοῦ Χριστοῦ, οἱ ὁποῖοι «ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον» (Μτ. κζ΄, 66), νομίζοντας ὅτι εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὴν ἐνοχλητικὴ παρουσία Του. Ὅμως, «οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι ὑπὸ τῆς φθορᾶς τὸν ἀρχηγὸν τῆς ζωῆς» (Πρ. β΄, 24). Γι’ αὐτὸ καὶ ὡς μόνος κραταιὸς Θεὸς καὶ Δεσπότης ἀνέστη τριήμερος».

Τὸ κήρυγμα τῆς Ἀναστάσεως, παρόλο ποὺ ἀκούστηκε, ἀρχικά, «ὡσεὶ λῆρος» (Λκ. κδ΄, 11), ἐνεύρωσε, ἀνὰ τοὺς αἰῶνες, τοὺς πιστοὺς καὶ ἐχαλύβδωσε τὴν εἰς Χριστὸν πίστη τους. Ἔγινε ὁ συνεκτικὸς ἱστὸς τῆς ζωῆς καὶ τῆς ὑπόστασης τῆς Ἐκκλησίας.

Μέσα στὴν καταθλιπτικὴ ἀτμόσφαιρα τῶν πολέμων καὶ τῶν ἀκαταστασιῶν, ὅπου ὁ ἄνθρωπος ἔρχεται καθημερινὰ σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸν θάνατο, μέσα στὶς ποικίλες ἀσθένειες, μὲ τὶς ὁποῖες βιώνει τὴν ἐμπειρία τοῦ πεπερασμένου καὶ τὴν ἀδυσώπητη ἐπίδραση τῆς φθορᾶς, ἔρχεται σήμερα ὁ Χριστός, μὲ τὴν Ἀνάστασή Του, νὰ δώσει μιὰ νέα πρόταση ζωῆς. Μιὰν πρόταση ζωῆς στηριγμένη στὴν ἀκράδαντη βεβαιότητα ὅτι δὲν εἶναι πιὰ ὁ θάνατος ποὺ καθορίζει τὰ οὐσιώδη τοῦ βίου, οὔτε καὶ ἀποτελεῖ αὐτός, τὸ σύνορο τῆς ζωῆς μας.

Μὲ τὸν Σταυρὸ καὶ τὴν Ἀνάστασή Του, ὁ Χριστὸς θέτει τέρμα στὴν ἀνερμάτιστη περιπλάνηση τοῦ ἀνθρώπου καὶ διδάσκει ἔμπρακτα ὅτι ἡ Ἱστορία ἐκπληρώνει θείους σκοποὺς καὶ ἔχει θεῖον τέλος: τὴ μεταμόρφωση τοῦ κόσμου καὶ τὴν ἐγκαθίδρυση τῆς αἰώνιας βασιλείας τοῦ Θεοῦ «ἐπὶ πάντων».

Εὔλογα, λοιπόν, σκιρτοῦν σήμερα ἀπὸ ἀγαλλίαση τὰ σύμπαντα, «ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια». Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ μόνη νίκη ποὺ δὲν χωρίζει τοὺς ἀνθρώπους σὲ νικητὲς καὶ ἡττημένους, ἀλλὰ χαρίζεται σὲ ὅλους ἀδιακρίτως. Κι εἶναι τὸ μήνυμά της πάντα ἐπίκαιρο. Πάντοτε θὰ δονεῖ τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ συγκλονίζει τὸ εἶναι τους. Μπροστὰ στὰ ἀμείλικτα ἐρωτήματα περὶ τοῦ «πόθεν ἔρχεται καὶ ποῦ ὑπάγει» ὁ ἄνθρωπος, ἡ λογική του, ἡ λογικὴ τῶν τεραστίων καὶ καταπληκτικῶν ἐπιτευγμάτων τῆς προηγμένης τεχνολογίας, καταρρέει. Ἀποδεικνύεται ἀνίκανη νὰ δώσει ἀπαντήσεις. Πῶς νὰ συμβιβάσει τὸν πόθο τῆς ἀθανασίας μὲ τὸν θάνατο; Πῶς νὰ ἐναρμονίσει τὴν ἰδέα τοῦ κυρίαρχου ἀνθρώπου μὲ τὸ εὐτελὲς παίγνιο τῆς φθορᾶς; Μόνον ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ δίνει τὴν ἀπάντηση· «Ἀπαρχὴ Χριστός, ἔπειτα οἱ Χριστοῦ» (Α΄ Κορ. ιε΄, 23). «Καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ», (Α΄ Κορ. ιε΄, 49) θὰ φορέσουμε καὶ «τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου» (Α΄ Κορ. ιε΄, 49). Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εὐαγγελίζεται καὶ τὴ δική μας ἀνάσταση. Μὲ τὸν πρῶτο Ἀδὰμ ντυθήκαμε τὴ φθορά. Μὲ τὸν δεύτερο Ἀδάμ, τὸν Ἰησοῦ Χριστό, θὰ ντυθοῦμε τὴν ἀφθαρσία.

Μὰ καὶ τὴν πληρότητα ζωῆς παρέχει ὁ Χριστός, μὲ τὴν Ἀνάστασή Του, στὸν καθένα μας. Στὴν πρώτη μετὰ τὴν Ἀνάσταση, ἐμφάνισή Του στοὺς Μαθητές, ὁ Χριστὸς ἐνεφύσησε σ’ αὐτοὺς καὶ τοὺς εἶπε «λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον» (Ἰω. κ΄, 22). Αὐτὸ τὸ Πνεῦμα ποὺ ἔδωσε ὁ Ἀναστὰς Κύριος, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ὡς «ζωοποιὸν» δίδει τὴν ζωήν. Ὡς «εὐθὲς» ὁδηγεῖ πρὸς τὴν ἀλήθειαν. Ὡς «ἡγεμονικὸν» στηρίζει στὴν ἀρετή. Ὡς «Παράκλητος» παρηγορεῖ στὶς θλίψεις. Αὐτὸ τὸ Πνεῦμα ἀνιστᾶ τοὺς νεκρούς, τοὺς «ἐσκοτισμένους» τὴν διάνοιαν, τοὺς ἡττημένους ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, τοὺς ἀπεγνωσμένους ποὺ λέγουν «ἀπώλωλεν ἡ ἐλπὶς ἡμῶν» (Ἰεζ. λζ΄, 11). Πρὸς ὅλους αὐτοὺς καὶ σ’ ἐμᾶς, φωνάζει ὁ Ἀναστὰς Κύριος: «Ἰδοὺ ἐγὼ φέρω εἰς ὑμᾶς πνεῦμα ζωῆς» ( Ἰεζ. λζ´, 5).

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Γιορτάζοντας, φέτος, τὸ Πάσχα σὲ συνθῆκες ἔκτακτης ἀνάγκης καὶ ἰδιαίτερης ἀνησυχίας, μακρυὰ ἀπὸ τοὺς ναοὺς καὶ τὴν ἄμεση συμμετοχὴ στὶς ἱερὲς ἀκολουθίες, λόγῳ τῆς λοιμικῆς νόσου ποὺ ἐνέσκηψε καὶ στὴν πατρίδα μας, καλούμαστε νὰ ἀντλήσουμε θάρρος καὶ δύναμη ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου.

Ὡς Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ πνευματικὸς πατέρας τῶν πιστῶν μας, συνέχομαι ἀπὸ θλίψη καὶ πόνο ψυχῆς διότι ἀφενός, ἀντιλαμβάνομαι τὸ τεράστιο κενὸ ποὺ ὅλοι αἰσθάνεσθε ἐντός σας ἀπὸ τὴ στέρηση τῆς «ἐπὶ τὸ αὐτό» σύναξης καὶ κυρίως, ἀπὸ τὴ μὴ συμμετοχὴ στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Μεταλήψεως τοῦ Ἀχράντου Σώματος καὶ τοῦ Τιμίου Αἵματος τοῦ Κυρίου μας. Ἀφετέρου, τονίζουμε ὅτι ἡ στέρηση τῆς παρουσίας μας στὸν ναό, θὰ πρέπει νὰ κάνει τὴν πίστη μας πιὸ δυνατὴ καὶ τὶς προσευχὲς μας ὑπὲρ πάντων τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν, ἐντονότερες, ὥστε ἡ ἀσθένεια καὶ ὁ πειρασμὸς νὰ παρέλθουν καὶ σύντομα κλῆρος καὶ λαὸς «ὁμοθυμαδόν», «ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ» νὰ δοξάσουμε καὶ ἐν Ἐκκλησίαις τὸν Τριαδικό μας Θεό.

Ὁ πόνος καὶ οἱ ταλαιπωρίες ἀντέχονται καὶ ἀντιμετωπίζονται εὐκολότερα ἂν υπάρχει στήριγμα ποὺ ὑπερβαίνει τὴν καταστροφικότητά τους καὶ φωτίζει τὸ βαθύτερο νόημά τους. Στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ θὰ βροῦμε αὐτὸ τὸ στήριγμα καὶ τὸ βαθύτερο νόημα τῶν θλίψεων καὶ τῶν ταλαιπωριῶν μας.

Ταυτόχρονα, δὲν θὰ πρέπει οὔτε γιὰ μιὰ στιγμὴ νὰ ἀποσπάσουμε τὴν προσοχή μας ἀπὸ τὸ ἐθνικό μας θέμα, τὴν γιὰ σαράντα ἕξι, τώρα, χρόνια κατοχὴ τῆς μισῆς πατρίδας μας καὶ τὸν ἐντεινόμενο κίνδυνο γιὰ κατάληψη καὶ τουρκοποίηση ὁλόκληρης τῆς Κύπρου. Ἡ πατρίδα εἶναι, χωρὶς ἀμφιβολία, τὸ ἀπαραίτητο πλαίσιο τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Τὸ ὅτι ἐρχόμαστε στὸν κόσμο τοῦτο ἐφήμεροι, δὲν σημαίνει ὅτι ἐρχόμαστε καὶ μετέωροι. Γι’ αὐτὸ καὶ ὀφείλουμε νὰ συνειδητοποιήσουμε τοὺς κινδύνους ποὺ ἀπειλοῦν τὴν πατρίδα μας καὶ νὰ μελετήσουμε τρόπους διάσωσής της.

Ἡ Τουρκία φρόντισε νὰ καταστήσει ξεκάθαρες τὶς τελικὲς ἐπιδιώξεις της στὴν Κύπρο· καὶ μὲ τὶς πρόσφατες ἐνέργειές της φανερώνει ὅτι ἡ ἐπιθετικότητά της σὲ βάρος τῆς Κύπρου βρίσκεται, σήμερα, σὲ ἔξαρση. Θὰ πρέπει, ὡς ἐκ τούτου, ἔστω καὶ ἀργά, νὰ ἀνανήψουμε. Νὰ ἀποτρέψουμε τοὺς σημερινοὺς κινδύνους, μέχρις ὅτου δημιουργηθοῦν οἱ κατάλληλες συνθῆκες γιὰ ἀπελευθέρωση τῆς κατεχόμενης γῆς μας.

Θὰ πρέπει πρώτα νὰ προχωρήσουμε, ἐπειγόντως, στὴν ἀμυντικὴ θωράκιση τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας. Ἡ Κύπρος, κατὰ τοὺς εἰδικούς, χρειάζεται ἕνα μικρό, ἀλλὰ σύγχρονο καὶ ἀποτελεσματικὸ στρατό, μὲ ἀγωνιστικὸ φρόνημα, ὄχι γιὰ νὰ ἀνταγωνιστεῖ τὸν τουρκικὸ στρατό, αὐτὸ εἶναι ἀδύνατο καὶ οὐτοπικό, ἀλλὰ γιὰ νὰ λειτουργεῖ ἀποτρεπτικὰ στὴν τουρκικὴ ἐπιθετικότητα. Ἡ Τουρκία νὰ γνωρίζει ὅτι θὰ ἔχει κόστος καὶ θὰ συναντᾶ τὴ διεθνὴ κατακραυγὴ σὲ κάθε ἐνέργειά της. Αὐτὸς ὁ στρατός, ποὺ θὰ πρέπει νὰ ἐφοδιαστεῖ μὲ σύγχρονα ὁπλικὰ συστήματα, θὰ ἐμπεδώνει καὶ τὸ αἴσθημα ἀσφάλειας τοῦ λαοῦ. Κι ἀκόμα, θὰ ἐνισχύει τὴν ἱκανότητα τοῦ Κράτους μας καὶ τὴ δυνατότητά του νὰ συνάπτει ἀμυντικὲς συμμαχίες μὲ ἄλλα κράτη, οἱ ὁποῖες ἀπαιτοῦν ὕπαρξη κοινῶν συμφερόντων, ἀλλὰ καὶ προϋποθέτουν κοινὴ συνεισφορὰ στὴν ἀσφάλεια.

Ἡ ἀμυντική μας θωράκιση δὲν εἶναι ἀντίθετη πρὸς τὴ Χριστιανική μας πίστη. Ὁ Θεὸς δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο ἐλεύθερο, κατὰ τὴν εἰκόνα Του. Ὅποιος ἀποδέχεται στέρηση τῆς ἐλευθερίας του καὶ δὲν φροντίζει γιὰ τὴν ἀνάκτησή της, προσβάλλει τὸν ἴδιο τὸν Θεό, ἀποποιεῖται τὴν ἰδιότητα τοῦ ἀνθρώπου.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Μὲ τὸ βλέμμα στραμμένο στὴν πάσχουσα ἀπὸ τὴν ἐδῶ και 46 ἔτη συνεχιζόμενη κατοχή ἀπο τα τουρκικά στρατεύματα πατρίδα μας καὶ στοὺς κινδύνους ποὺ ἐκ νέου τὴν ἀπειλοῦν, γιορτάζουμε καὶ φέτος, κάτω ἀπὸ ἰδιαίτερα δύσκολες συνθῆκες, τὸ Πάσχα. Ἐνεργώντας μὲ ὑπευθυνότητα καὶ πράττοντας ὅσα ἐξαρτῶνται ἀπὸ μᾶς, ἂς ἐναποθέσουμε τὰ ὑπόλοιπα στὸν Ἀναστάντα Κύριο. Ἐκεῖνος, ὁ Ὁποῖος μὲ τὴ θεϊκὴ δύναμή Του ἔλυσε τὰ δεσμὰ τοῦ ᾍδου καὶ συνέτριψε τὸ κράτος τοῦ θανάτου, θὰ λύσει καὶ τὰ δεσμὰ τῆς δουλείας μας καὶ θὰ χαρίσει τὴν ἐλευθερία στὴν πατρίδα μας.

Μὲ αὐτὲς τὶς σκέψεις, ἀπευθύνουμε καὶ πάλι, πρὸς ὅλους, τὸν ἀναστάσιμο καὶ κατὰ πάντα ἐλπιδοφόρο χαιρετισμὸ «Χριστὸς Ἀνέστη»! Χαιρετίζουμε, ἰδιαίτερα, τοὺς ἐμπερίστατους: τοὺς φοιτητὲς καὶ ὁμογενεῖς μας στὸ ἐξωτερικό, τοὺς ἀσθενεῖς, τοὺς πρόσφυγες, τοὺς συγγενεῖς τῶν πεσόντων καὶ τῶν ἀγνοουμένων μας καὶ ὅσους ταλαιπωροῦνται, ἀπὸ τὴ λοιμικὴ νόσο ποὺ πλήττει τελευταίως καὶ τὸν τόπο μας. Ἐπιπλέον, ὀφείλουμε νὰ ἐκφράσουμε τὰ βαθιὰ αἰσθήματα τῆς ἐκτίμησης καὶ τῆς εὐγνωμοσύνης μας πρὸς τοὺς ἱατροὺς καὶ νοσηλευτές μας ἀλλὰ καὶ πρὸς ὅλους ὅσοι ἐργάζονται, ὑπερβαίνοντας ἑαυτούς, γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς φοβερῆς πανδημίας.

Ἐπαναλαμβάνουμε πρὸς ὅλους ὅτι τὸ μεγάλο μήνυμα τῆς σημερινῆς ἡμέρας εἶναι ὅτι πέραν ἀπὸ τὶς θλίψεις, τὶς κακουχίες καὶ τὸν πόνο, ὑπάρχει ὁ Ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ἀληθινὸς Θεός, ἀπὸ τὸν ὁποῖο καὶ ἀναμένουμε ἐνίσχυση στὸν ἀγώνα μας καὶ λύση τῶν δεινῶν μας.

Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν!

Διάπυρος ἐν Χριστῷ Ἀναστάντι εὐχέτης

Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Κύπρου,
Ἅγιον Πάσχα 2020.