Tου Ιωάννη Λότσιου, Δρ.
Το 628 μ.Χ. μια αντιπροσωπεία της Ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά[1] ζήτησαν από τον Μωάμεθ προστασία[2]. Ο Μωάμεθ ανταποκρινόμενος στο αίτημα των μοναχών χορήγησε ένα Χάρτη δικαιωμάτων για τους χριστιανούς στην Αίγυπτο:
«Το ιδιόγραφη υποχρέωση» /Διαθήκη (Αχτναμέ),
επικυρωμένη με το αποτύπωμα της ίδιας της παλάμης του. Επίσημα
αντίγραφα της Διαθήκης σώζονται σήμερα τόσο στο Σκευοφυλάκιο της Μονής
όσο και σε αρκετά μετόχιά της εκτός Σινά και κυρίως στην Ελλάδα, ακόμη
δε και στο Άγιον Όρος. Όταν το 1517 κατέλαβε την Αίγυπτο ο Σουλτάνος
Σελίμ Α΄, επικύρωσε μεν τα προνόμια της Μονής, όμως κράτησε προς φύλαξη
το πρωτότυπο έγγραφο του Αχτναμέ για το βασιλικό θησαυροφυλάκιο στην
Κωνσταντινούπολη καθώς έφερε την ιδιόχειρη επικύρωση του Μωάμεθ, άφησε
δε στη Μονή επικυρωμένο αντίγραφο» (Ιστοσελίδα. Ι.Μ. Σινά).
Το Φιρμάνι αναφέρει:
«Αυτό
είναι ένα μήνυμα από τον μοχαμπατ ιμπ αμπουλαχ, ως διαθήκη για εκείνους
που ασπάστηκαν το χριστιανισμό, είμαστε μαζί τους.Αληθώς, οι βοηθοί,
και οι οπαδοί μου, να τους υπερασπιστεί, επειδή οι Χριστιανοί είναι
πολίτες μου, και από τον Αλλάχ!
μην τους αναγκάζουν με οποιοιδήποτε τρόπο.
Ούτε οι δικαστές τους να τους απομακρυνθούν από τις θέσεις τους, ούτε τους μοναχούς από τα μοναστήρια τους.
Κανείς
δεν πρέπει να καταστρέψει ένα σπίτι της θρησκείας τους, να του κάνει
ζημιά, ή να μεταφέρει κάτι από αυτό στα σπίτια των μουσουλμάνων ».
Αν κάποιος λαμβάνει κάποιο από αυτά, θα χαλάσει η διαθήκη του Θεού και θα παρακούσει τον προφήτη του.
να μην τους αναγκάσουν να ταξιδέψουν ή να υποχρεωθούν να πολεμήσουν.
Οι μουσουλμάνοι να αγωνιστούν για αυτούς.
Αν
μια γυναίκα χριστιανή είναι παντρεμένη με μουσουλμάνο, Αυτή δεν πρέπει
να εμποδίζετε από το να επισκεφθεί την εκκλησία της για να προσευχηθεί.
Οι εκκλησίες να μην εμποδίζεται η επισκευή τους, ούτε την ιερότητα των διαθηκών τους.
το έθνος (μουσουλμάνους) να μην παρακούσει τη διαθήκη μου μέχρι την τελευταία ημέρα (τέλος του κόσμου) ".
Δύο
σοβαροί σχολιασμοί σχετικά με την κατάσταση της Μέσης Ανατολής και του
διωγμού των χριστιανών από μουσουλμάνους έρχονται να τονίσουν την
σημασία αυτής της ενυπόγραφης υπόσχεσης του Μωάμεθ. Ο John L.
Esposito’s, Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου με σοβαρές μελέτες για το
Ισλάμ σε ένα σημαντικό του άρθρο αναφέρεται για αυτές τις διώξεις των
χριστιανών.
Το θέμα που τονίζει είναι η επιδεινούμενη κατάσταση
των θρησκευτικών δικαιωμάτων, ελευθεριών, ασφαλείας για τις θρησκευτικές
μειονότητες σε μουσουλμανικές χώρες. Για τον ίδιο, οι μουσουλμάνοι
έχον έντονα αμφισβητηθεί αν μπορούν να προχωρήσουν πέραν από την
«ανεκτικότητα» ή την «συνύπαρξη», για ένα αμοιβαίο σεβασμό και κατανόηση
των θρησκευτικών μειονοτήτων στις μουσουλμανικές χώρες.
Η
προσπάθεια της έννοιας της προστατευόμενης» κατάστασης, σύμφωνα με την
οποία χριστιανοί και άλλοι μπορούν να ασκήσουν την πίστη τους με
αντάλλαγμα ένα φόρο, οδηγεί σε πολίτες δευτέρας κατηγορίας. Σε αντίθεση
με αυτήν ομάδα στο μουσουλμανικό κόσμο, μια άλλη ομάδα υποστηρίζει την
πλήρη παροχή στα πολιτικά δικαιώματα, αφού για τους ίδιους το Κοράνι
οραματίζεται μια πλουραλιστική κοινωνία.
Όμως, επισημαίνει ο John
L. Esposito’s, η θρησκευτική ανοχή και η ισότητα του πολίτη είναι
εύθραυστες σε μεγάλο βαθμό σε πολλά μουσουλμανικά κράτη.
Η Sheila Musaji[3]
της Ένωσης των Αμερικανών Μουσουλμάνων επισημαίνοντας τις απόψεις αυτές
του John L. Esposito’s, προχωρά πέραν αυτού να τονίσει ότι η προστασία
των θρησκευτικών μειονοτήτων και η προστασία των ιερών χώρων είναι
καθήκον των μουσουλμάνων. Κάνοντας λόγο για το Φιρμάνι αυτό του Μωάμεθ
προς την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης, που το φυλάει με πολύ προσοχή
εδώ και αιώνες, ως μια λύση για την κατάσταση των χριστιανών της
Αιγύπτου. ‘’Οι μουσουλμάνοι’’, αναφέρεται πάλι η ίδια, ‘’έχουν ξεχάσει
αυτήν την υπόσχεση του Μωάμεθ στην Μονή του Σινά’’.
Ισχυρίζεται
ότι η άγνοια αυτού του εγγράφου από ορισμένους μουσουλμάνους ή ο
περιορισμός των δικαιωμάτων που παρέχει ή αμφισβήτηση του, ή αναφέρεται
μόνο στην συγκεκριμένη Μονή, οδηγεί σε παρεκτροπή εκ μέρους τους.
Προτείνει
βέβαια μια προσπάθεια της αμερικανικής μουσουλμανικής κοινότητας για
αλλαγή νοοτροπίας που οδηγεί σε τέτοιου είδους εγκλήματα. Στόχος της ως
πρόταση είναι οι Εθνικές Μουσουλμανικές Οργανώσεις με βάση το Φιρμάνι
αυτό να εκδώσουν μια Κοινή Δήλωση για τα θρησκευτικά δικαιώματα και τις
ελευθερίες των μειονοτήτων. …….
Το Φιρμάνι αυτό μας θέτει την
σχέση ανάμεσα στην ισλαμική παράδοση και την σύγχρονη πολιτική κατάσταση
στα ισλαμικά κράτη με έναν μάλλον διαχωρισμό Θρησκείας–Κράτους και την
καλύτερη κατανόηση του Ισλάμ στις σύγχρονες πολιτικό-κοινωνικές
εξελίξεις .
[1] George Forsyth, “The Monastery of St. Catherine at Mount Sinai: The Church and Fortress of Justinian,” Dumbarton Oaks Papers, 22 (1968), 1-19. G.I. Davies, “Hagar, el-Hegra and the Location of Mount Sinai: With an Additional Note on Regem”, στο Vetus Testamentum 22, 2(1972), 152-163.
[2] Institute of Arabic and Islamic Studies: A Voice from the Main Stream Islam, ‘’Prophet Muhammad granting protection and other privileges to the monks of Saint Catherine's Monastery, Mount Sinai’’, http://www.islamic-study.org/saint_catherine_monastery.htm
[3] ‘’Egyptian Muslims forget Muhammad’s letter to Christian monks at Mt. Sinai’’ by Craig Considine, http://theamericanmuslim.org/tam.php/features/articles/egyptian-muslims-forget-muhammads-letter-to-christian-monks-at-mt.-sinai/0019989