ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΥ: Ο ΟΡΟΣ «ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ» ΩΣ «ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΟΡΟΣ»

Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος: Ὁ ὅρος «Ἐκκλησίες» ὡς «τεχνικὸς ὅρος»

 Τώρα τελευταῖα κατά κόρον ἔχει ὑποστηριχθῆ ἀπό µερικούς ὅτι ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία εἶναι «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική» καί αὐτή εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅµως µποροῦµε νά χρησιµοποιήσουµε τόν ὅρο «Ἐκκλησίες» καί γιά τούς ἑτεροδόξους καί στήν περίπτωση αὐτή πρόκειται γιά «τεχνικό ὅρο (terminus technicus)». Ἡ ἄποψη αὐτή προκαλεῖ ἰδιαίτερη ἐντύπωση, γιατί δέν γράφεται µόνον σέ κείµενα, ἀλλά ὑποστηρίζεται καί ἀπό Ἐπισκόπους καί µάλιστα σέ Συνοδικά Ὄργανα, γιά νά ὑποστηριχθῆ ἡ ἀπόφαση τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου» τῆς Κρήτης ὅτι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀποδέχεται τήν ἱστορικήν ὀνοµασίαν τῶν  µή εὑρισκοµένων ἐν κοινωνίᾳ µετ’ αὐτῆς ἄλλων ἑτεροδόξων χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁµολογιῶν».
Φυσικά ἔχω διαφορετική ἄποψη, τήν ὁποία θά ἤθελα νά διατυπώσω στό κείµενο αὐτό. 

 1. Τι σηµαίνει «τεχνικός όρος» 1 
«Τεχνικός ὅρος» (terminus technicus), σύµφωνα µέ τό Λεξικό τοῦ Γ. Μπαµπινιώτη, εἶναι «ὅρος τόν ὁποῖον χρησιµοποιεῖ µιά τέχνη, µιά ἐπιστήµη ἤ µιά ἐπαγγελµατική εἰδικότητα».  Ἄν ἀνατρέξουµε στήν Πύλη γιά τήν Ἑλληνική Γλώσσα καί στήν ἀναφορά στίς εἰδικές γλῶσσες2 θά συµπεράνουµε ὅτι τεχνικός ὅρος (terminus technicus) εἶναι ὁ ὅρος πού χρησιµοποιεῖται στό πλαίσιο µιά τεχνικῆς γλώσσας, τῶν ἐπιστηµόνων κάθε εἰδικότητας, ὅταν ἐξετάζουν ζητήµατα τῆς εἰδικότητάς τους. Τεχνικός ὅρος, δηλαδή, εἶναι ὁ ὅρος πού χρησιµοποιεῖται γιά νά περιγραφοῦν ἀντικείµενα ἢ ἔννοιες πού εἴτε δέν ἔχουν ὄνοµα στήν τρέχουσα χρήση εἴτε καλύπτουν τήν ἀνάγκη νά περιγράψουν µέ ἕναν ὅρο πιό συγκεκριµένο, ἀποκλείοντας κάθε ἀµφισηµία, ἀντικείµενα τά ὁποῖα ἡ κανονική γλώσσα (τό κοινό λεξιλόγιο) ἤδη περιγράφει. Μέ ἄλλα λόγια τεχνικός ὅρος µπορεῖ νά εἶναι µιά νέα δηµιουργηµένη λέξη ἢ µιά λέξη ὑπαρκτή στό κοινό λεξιλόγιο μέ πιό συγκεκριμένη σημασία, λίγο ἢ πολύ διαφορετική ἀπό τήν σημασία πού ἔχει στό κοινό λεξιλόγιο. Στήν συγκεκριμένη περίπτωση, δηλαδή, στό κείμενο τῆς Μεγάλης Συνόδου, ἡ ἔκφραση «τεχνικός ὅρος» σημαίνει ὅτι δέν ἀναγνωρίζεται ὅτι αὐτές οἱ «Χριστιανικές κοινότητες καί ὁμολογίες» εἶναι Ἐκκλησία, ἀλλά χρησιμοποιεῖται ἡ λέξη Ἐκκλησία γιά τίς Χριστιανικές αὐτές ὁμάδες συμβατικά, χάριν συνεννοήσεως μεταξύ μας. Μέ βάση τόν ὁρισμό τοῦ τεχνικοῦ ὅρου στόν ὁποῖο καταλήξαμε βασιζόμενοι σέ ὑλικό πού ἀντλήσαμε ἀπό τήν Πύλη γιά τήν Ἑλληνική Γλώσσα,θά μπορούσαμε νά ἐπισημάνουμε τά ἀκόλουθα σχετικά μέ τήν χρήση τοῦ ὅρου Ἐκκλησία ὡς τεχνικοῦ ὅρου:Οἱ τεχνικοί ὅροι ἀποτελοῦν προϊόν συμφωνίας μεταξύ  τῶν ἐπιστημόνων,  ἡ σημασία τους προσδιορίζεται  μέ ἀπόλυτη ἀκρίβεια καί σαφήνεια καί χρησιμοποιοῦνται  ἀπό  τούς  εἰδικούς  κάθε  τομέα  γιά  λόγους  συνεννόησης προκειμένου  νά  ἀποφευχθῆ  ἡ ἀμφισημία

 Ἀπό  τήν  στιγμή  ὅμως  πού  τό περιεχόμενο  μιᾶς  λέξης  τίθεται  ἐν  ἀμφιβόλῳ  καί  ἐγείρει  συζητήσεις,  εἶναι προφανές ὅτι ἡ χρήση της δέν προσδιορίζεται μέ ἀκρίβεια καί δέν ἀποτελεῖ προϊόν συμφωνίας, αὐτοκαταργεῖται  ὡς τεχνικός ὅρος.
Οἱ τεχνικοί ὅροι ἐξάλλου καταχωρίζονται σέ εἰδικά λεξικά ὁρολογίας καί  καθιερώνονται.  Ἑπομένως δέν  χρησιμοποιοῦνται  εὐκαιριακά  καί συμβατικά χάριν  συνεννοήσεως  γιά  νά  ἐξυπηρετήσουν  μιά  συγκεκριμένη περίσταση. Στήν περίπτωση δηλαδή τῆς Μεγάλης Συνόδου, ἡ χρήση τῆς λέξης Ἐκκλησία καί γιά τίς ἑτερόδοξες ὁμολογίες προτείνεται γιά νά ἐξυπηρετήση μιά  σύμβαση  καί  μιά  ἀνάγκη  ἐπικοινωνίας  μέ  τήν  ἐπίγνωση  ὅτι,  στήν συγκεκριμένη  περίπτωση,  καταχρηστικά,  χρησιμοποιεῖται  ἡ  λέξη  μέ διαφορετική  σημασία  ἀπό  αὐτή  στήν  ὁποία  εἶχε  συμφωνηθῆ  ἀρχικά.  Στήν προκειμένη  περίπτωση  ὅμως δέν ἔχουμε νά κάνουμε μέ τεχνικό ὅρο, ἀλλά μέ ἐπιλογή μιᾶς ἀπό τίς σημασίες τῆς λέξης
. 

 

 

clik here:

Ὁ ὅρος «Ἐκκλησίες» ὡς «τεχνικός ὅρος» Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέο