ΜΗΝΥΜΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΜΟΣΧΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ 1030Η ΕΠΕΤΕΙΟ ΑΠΟ ΤΗΣ ΒΑΠΤΙΣΕΩΣ ΤΩΝ ΡΩΣ

 

ΡΩΣΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων 

Greek-English

Μήνυμα του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας προς τους Επισκόπους, τον ιερό κλήρο, τους μονάζοντας και τους λαϊκούς με αφορμή την 1030η επέτειο από της βαπτίσεως των Ρως

 

Το κείμενο υιοθετήθηκε από τη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στις 14^ης Ιουλίου 2018 (Πρακτικά № 42).

Ευλογημένος είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός,

Ο Οποίος αγάπησε τον νέον λαόν, τη Ρωσσική γη

Και φώτισε αυτή με το ιερό βάπτισμα.
(από το Αρχικό Χρονικό)

Πεφιλημένοι ἐν Κυρίῳ Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς, τίμιον πρεσβυτέριον και διακονία, θεοφιλείς μοναχοί και μοναχές, αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, 

Τώρα όλο το Πλήρωμα της καθ’ημάς Εκκλησίας τιμά τον άγιο ισαπόστολο Μεγάλο Πρίγκιπα Βλαδίμηρο και με ευγνωμοσύνη ενθυμάται ότι πριν από τα 1030 χρόνια με προσπάθειες αυτού του εκλεκτού από το Θεό και πνευματικά ισχυρού ανδρός πραγματοποιήθηκε ένα γεγονός-καμπή στην ιστορία των Σλαβικών λαών. Με την πανάγαθη ενέργεια του Αγίου Πνεύματος ο πρίγκιπας εγκατέλειψε την ειδωλολατρική πλάνη και πίστευσε στον Μονογενή Υιό του Θεού Ιησού Χριστό και ομού μετά των συνεργατών του δέχθηκε το Άγιο Βάπτισμα, μεταλαμπαδεύοντας στους Ρως το σωτήριο φως του Ευαγγελίου.

Διατί χαρακτηρίζουμε το Βάπτισμα των Ρως κρίσιμη καμπή στην ιστορία των λαών μας; Διότι τούτο άπαξ και διά παντός άλλαξε όλη τη μορφή του Σλαβικού πολιτισμού και προκαθόρισε την περαιτέρω πορεία του. Ήταν πράγματι μια αποφασιστική στροφή από το σκότος προς το φως, από το περπάτημα μέσα στο ζόφος των εσφαλμένων ιδεών και δοξασιών προς την αποκεκαλυμμένη από το Θεό αλήθεια και τη σωτηρία.

Ο Φιλάνθρωπος και Οικτίρμων Θεός μας χορήγησε ένα ασύγκριτο έλεος και μια μεγάλη επιτυχία να είμαστε μέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, να συγκροτούμε Ένα Σώμα Χριστού και να κοινωνούμε της πηγὴς ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον (Ιω. 4.14). Ἄρα οὖν οὐκέτι ἐσμέν ξένοι καὶ πάροικοι, ἀλλὰ συμπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ, ἐποικοδομηθέντες ἐπὶ τῷ θεμελίῳ τῶν ἀποστόλων καὶ προφητῶν, ὄντος ἀκρογωνιαίου αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ (Εφ. 2:19-20).

Ελάχιστα γνωρίζουμε για τη ζωή των Ρως προ Βαπτίσματος. Οι σωζόμενοι μέχρι σήμερα ιστορικές μαρτυρίες μας μεταφέρουν μια πολύ αντιφατική εικόνα των προγόνων μας ως ανθρώπων αμείλικτων και πονηρών αφενός, και ανδρείων και γενναιοδώρων αφετέρου. Σεβόμενοι τους νόμους του αίματος, οι Σλάβοι παράλληλα διακρίνονταν για τη φιλοξενία και την ανοικτοσύνη  ψυχής. Στις εκστρατείες ο φιλήσυχος Σλάβος μεταβάλλετο σε τρομερό και αδίστακτο πολεμιστή: η μανία του δεν ήξερε όρια και για χάρη μιας πλούσιας λείας ήταν πρόθυμος να πράξει το παν.

Ο Σλαβικός κόσμος ευρίσκετο τρόπον τινά στο σταυροδρόμι μεταξύ καλού και κακού, με τα ευγενή αισθήματα της ψυχής να εναλάσσονται με την τρομερή άβυσσο του σκότους. Χρειαζόταν μια αποφασιστική και σταθερή κίνηση, προκειμένου να πραγματοποιηθεί αυτή η κρίσημη επιλογή. Και αυτή την επιλογή την κάνει ο Άγιος Ισαπόστολος Πρίγκιπας Βλαδίμηρος. Η Ορθόδοξη πίστη, η οποία εμπεδώνετο στη ζωή των προγόνων με τις προσπάθιες του μεγάλου Πρίγκιπα, μεταμόρφωσε το λαό μας, καλλιεργώντας σε αυτό πνεύμα αυτοθυσίας και πραότητος, προσφοράς και υπομονής.

Στο διάβα των αιώνων που μεσολάβησαν μετά το βάπτισμα στα ευλογημένα ύδατα του Δνείπερου η Ρως αγωνιζόταν να θεμελιώνει την ύπαρξή της επί των υψηλών χριστιανικών ιδεωδών και πιστότητας στο Ευαγγέλιο, επεδίωκε να ακολουθήσει μια ζωή, την οποία ο στοχαστής Ivan Ilin χαρακτήρισε ως «ασπασμό του σταυρού», δηλαδή μια ένθερμη αγάπη προς τον Κύριο και την ευλάβεια έναντι της Λυτρωτικής θυσίας, στην οποία προέβη Αυτός. Παρά τις περιπέτειες της ιστορίας, παρά τα όποια σφάλματα, παρεκκλήσεις και πτώσεις ακόμη, ως βασικός γνώμονας του λαού μας απαρεγκλίτως ήταν η διακονία της θείας δικαιοσύνης και η εμμονή στην αλήθεια.

Η κοινωνία στην Ορθόδοξη πνευματικότητα αποτέλεσε ένα ισχυρό κίνητρο και για την εξέλιξη ενός ιδιότυπου ανατολικού Σλαβικού πολιτισμού. Η θρησκευτική επιλογή του πρίγκιπος Βλαδιμηρου ήταν, εκτός των άλλων, και η επιλογή του φρονήματος, του χριστιανικού συστήματος της κοινωνικής ζωής και νοοτροπίας του πολιτισμού. Ήταν η επιλογή μιας πολιτισμένης πορείας. Αδυνατούμε πλέον να φαντασθούμε τη λογοτεχνία μας, τις εικαστικές τέχνες, την αρχιτεκτονική ή τη μουσική εκτός των πλαισίων των Ευαγγελικών μοτίβων. Διαποτισμένα με χριστιανικά ηθικά ιδεώδη και αξίες αυτά τα έργα μας εισάγουν στον πλούσιο πνευματικό κόσμο της Ορθοδόξου πίστεως και καλούν να σκεφθούμε για τα διαχρονικά υπαρξιακά προβλήματα και το νόημα της ανθρώπινης ζωής.

Δεν μας καθιστά χριστιανούς τό γεγονός ότι απλώς από γεννήσεως ανήκουμε στον Ορθόδοξο πολιτισμό. Η ιδιότητα του Ορθοδόξου χριστιανού δεν είναι ένας σεβασμός της παραδόσεως «αγάπη έναντι των πατρώων σορών» και της εθνικής ιστορίας. Η ιδιότητα του χριστιανού ειναι κυρίως μια συνειδητή επιλογή της πορείας ζωής, είναι μια αδιάκοπη αναζήτηση του Χριστού και της δικαιοσύνης Αυτού. Όπως ο ισαπόστολος Βλαδίμηρος, ἀπεκδυσάμενος τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενος τὸν νέον (Κολ. 3.9-10), διά παντός προσέφερε την καρδία αυτού στον Κύριο Ιησού, έτσι και εμείς, ενθυμούμενοι, ποίου πνεύματός ἐσμέν ἡμεῖς (Λουκ. 9.55), καλούμεθα να γίνουμε ποιηταὶ λόγου καὶ μὴ μόνον ἀκροαταί,  (Ἰακ. 1.22), ἐν πλήρει ἐπιγνώσει ότι ἡ ζωὴ ἡμῶν κέκρυπται σὺν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ (Κολ. 3.3).

Η αναζήτηση της αλήθειας του Χριστού και η προστασία αυτής αποτελούν την κύρια παρακαταθήκη του Αγίου Πρίγκιπος Βλαδιμήρου, την οποία άφησε στους λαούς της Αγίας Ρως, τους κληρονόμους της κολυμβήθρας του Δνείπερου. Ολόκληρη η κοινή μας ιστορία και ο πολιτισμός, ολόκληρη η μακραίωνη πνευματική και εκκλησιαστική παράδοση των λαών μας έχει σχέση με την επίγνωση της αλήθειας αυτής. Αυτή αποτελεί τον πυρήνα της υπάρξεως και της αυτοσυνειδησίας μας, αυτή και ενώνει όλους μας, χορηγώντας δυνάμεις να πορευθούμε την οδό των ιστορικών εξελίξεων, παρ’όποιες αντιξοότητες, συμφορές και έχθρες.

Και σήμερα, στην αδελφική μας Ουκρανία, όπου ευρίσκεται η ιερά κολυμβήθρα του Δνείπερου της βαπτίσεως των λαών της Ρως, τα στοιχεία του κόσμου τούτου εγείρονται κατά της Εκκλησίας του Αγίου πρίγκιπος Βλαδιμήρου, προσπαθώντας να διαλύσουν την ενότητα αυτής της αγίας Εκκλησίας. Ο ιερός κλήρος και οι πιστοι δέχονται άδικες κατηγορίες και εξευτελισμούς. Αλλά πιστεύουμε ότι παρ’όποια πίεση έξωθεν ο ιεροί δεσμοί της αγάπης του Χριστού, οι οποίοι μας ενώνουν σε ένα Σώμα της Εκκλησίας, είναι αδύνατο να καταστραφούν. Πιστεύομε ότι η κοινή μας προσευχή θα μας στηρίξει να αντεπεξέλθουμε σ’όλες τις δοκιμασίες, να κρατήσουμε το αλώβητο της Ορθοδόξου πίστεως και την αφοσίωση στην ιστορική αλήθεια.

Ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ δοξολογώντας τον Δημιουργό για το ανέκφραστο έλεος Αυτού ἐνανατί μας, ας αναδειχθούμε αντάξιοι αυτής της πλουσίας εκχυνομένης αγάπης του Θεού και εκείνης της μεγάλης προσφοράς προς το λαό του από τον Ισαπόστολο Πρίγκιπα Βλαδήμιρο.

Με τις πρεσβείες αυτού του θαυμάσιου Αγίου του Θεού ας ευλογεί ο Ουράνιος Δεσπότης τις χώρες της ιστορικής Ρως με ειρήνη, ας να ενδυναμώνει τους ποιμένες και τους πιστούς της Ουκρανίας, οι οποίοι με ανδρεία διατηρούν την πιστότητά τους στην κανονική Εκκλησία, και χορηγεί την ανεξάντλητη βοήθειά Του στην οδό σωτηρίας, προκειμένου να μὴ συσχηματιζόμενοι τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ μεταμορφούμενοι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ἡμῶν (Ρωμ. 12.2), επιτελούμε τη διακονία μας του Θεού και τους συνανθρώπους, επιμαρτυρώντας το αέναο κάλλος και τη δημιουργηκή δύναμη της πίστεως του Χριστού.

Message of His Holiness Patriarch Kirill and the Holy Synod of the Russian Orthodox Church to the Archpastors, Clergy, Monastics and Laypeople on the 1030th Anniversary of the Baptism of Russia

 

The document was adopted at the session of the Holy Synod of the Russian Orthodox Church on 14 July 2018 (Journal No 42).

Blessed is the Lord Jesus Christ

Who came to love new people, the Russian land

and enlightened it with holy baptism

(Tale of Bygone Years)

Beloved in the Lord eminent archpastors, all-honourable presbyters and deacons, God-loving monks and nuns, dear brothers and sisters:

Today the plenitude of our Church is commemorating the Holy Grand Prince Vladimir, Equal-to-the-Apostles, and recalling with gratitude how 1030 years ago, thanks to this chosen man, mighty in spirit, a watershed event in the history of the Slavic peoples took place. By the action of the Omnibenevolent Holy Spirit, the Prince freed himself from pagan delusions, embraced in faith the Only-Begotten Son of God Jesus Christ and, having received the holy Baptism with his brothers-in-arms, brought the salvific light of the Gospel to Rus’.

Why do we call the Baptism of Russia the watershed in the history of our peoples? We do so because it changed forever the entire Slavic civilization and predestined the further course of its development. It was indeed the decisive turn from darkness to light, from wandering in the dark of false ideas to finding the divinely revealed truth and salvation.

The Generous Lord the Lover of mankind granted us the unrivalled mercy and great happiness – the possibility to belong to the Orthodox Church, to make up One Body of Christ and to partake of the inexhaustible “spring of water welling up to eternal life” (Jn 4:14). Thus, we “are no longer strangers and sojourners, but… are fellow citizens with the saints and members of the household of God, built upon the foundation of the apostles and prophets, Christ Jesus Himself being the cornerstone” (Eph 2:19-20).

We know very little about the life of Rus’ before the Baptism. The historical accounts available to us preserved a rather contradictory image of our ancestors as of people, on the one hand, cruel and guileful, and on the other hand, brave and generous. While obeying the laws of blood feud, the Slavs at the same time were people of generous hospitality and greatheartedness. However, during military campaigns a peaceful Slav would turn into a formidable and ruthless warrior: his rage would pass all bounds and for the sake of rich plunder he would stop at nothing.

The Slavic world seemed to stand at a crossroads of good and evil, showing at times either noble qualities of the soul or a dreadful abyss of darkness. A decisive and firm step was needed in order to make the momentous choice. And this choice was made by the Holy Prince Vladimir, Equal-to-the-Apostles. The Orthodox faith implanted in the life our ancestors by the Grand Prince transfigured our people, developing in them the spirit of selflessness and meekness, self-sacrifice and patience.

Over the centuries after the baptism in the blessed waters of Dnieper, Rus’ strived to build up its life on the foundation of the lofty Christian ideals and faithfulness to the Gospel, to base its life on what philosopher Ivan Ilyin called “kissing the Cross,” that is on the ardent love of the Lord and the awe at His Redemptive Sacrifice. Despite all the twists and turns in our history, despite all the mistakes, deviations and even falls, what our people always put above all was serving to and standing in the Divine truth.

Embracing the Orthodox spirituality was also a powerful impetus for developing the unique East Slavic culture. Prince Vladimir’s choice of religion was also the choice of mindset and of the Christian mode of social life and style of the culture. It was the choice of the path that the civilization would embark on. So now we cannot imagine our literature, fine art, architecture or music without the Gospel motives and subjects. Imbued with the Christian moral ideals and values, these works of art lead us to the rich spiritual world of the Orthodox faith, encouraging us to ponder on the eternal questions of human life and its purpose.

However, it is not the belonging to the Orthodox culture by birth only that makes us Christians. Being an Orthodox Christian does not mean paying tribute to the tradition based on the “love for ancestors’ graves” and the national history. Being an Orthodox Christian means, first of all, making a conscious choice of our walk of life, means unceasingly seeking Christ and His truth. Just like Prince Vladimir, Equal-to-the-Apostles, who, having “put off the old man with his deeds <…> and put on the new man” (Col 3:9-10), gave his heart to the Lord Jesus forever, we too, remembering “what manner of spirit” (Lk 9:55) we are, are called to be “doers of the word, and not hearers only” (Jas 1:22), and to be quite aware that our “life is hid with Christ in God” (Col 3:3).

To seek the truth of Christ and to stand for it – this is the main precept given by the Holy Prince Vladimir to the peoples of the Holy Rus’, heirs of the Dnieper font. Our entire common history and culture, the centuries-old spiritual and ecclesiastical tradition of our peoples have been associated with seeking this truth. It is at the core of our life and self-awareness; it unites all of us and gives us strength to follow the path of our historical development, overcoming any hardship, sorrow and hatred.

And now in the brotherly Ukraine – the country where there is the sacred Dnieper font in which the peoples of Rus’ were baptized, the elements of this world are rising against the Church of the Holy Prince Vladimir, trying to destroy the unity of this holy Church. The clergy and laypeople there are being subjected to unjust accusations and revilement. However, we believe that no pressure from outside is able to shatter the sacred bonds of Christ’s love uniting us in one Body of Church. We believe that our common prayer will help us endure all ordeals and preserve the purity of the Orthodox faith and the faithfulness to the canonical truth.

With one mouth and one heart glorifying the Maker for His ineffable mercy to us, let us be worthy of the bountiful love of God and the great spiritual gift which Prince Vladimir, Equal-to-the-Apostles, gave to his people.

By the prayers of this glorious saint, pleasing unto the Lord, may the heavenly Lord bless the countries of the historical Rus’ with peace, may He strengthen pastors and all believers in Ukraine who courageously remain faithful to the canonical Church; and may He grant us His unceasing help in following the path of salvation, so that we, “not conformed to this world: but… transformed by the renewing of… mind” (Rom 12:2), may serve God and men, bearing witness to the unfading beauty and strength of the faith of Christ.