ΦΑΝΑΡΙ - ΜΟΣΧΑ - ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Του Αρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη | Romfea.gr

---

Ὅταν ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἔγινε Πατριαρχεῖο (1589), ἡ Οὐκρανία (πού κατά λέξη σημαίνει τέλος, δηλαδή ἄκρη τῆς Ρωσίας), ἦταν ὡς χώρα ἀκατοκοίτητη.

Σύν τῷ χρόνῳ κατοικήθηκε. Στή συνέχεια, τό Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας ἤθελε νά ἔχει ὑπό τήν δικαιοδοσία του καί αὐτή τή νέα περιοχή.

Ἀπευθύνθηκε πρός τοῦτο στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Καί αὐτό, παρόλες τίς πιέσεις πού δέχθηκε, ἀκόμα καί ἀπό τόν Σουλτάνο, δέν «παρέδωσε» τήν Οὐκρανία στήν ἀπόλυτη δικαιοδοσία τῆς Μόσχας.

Ἁπλά, τῆς ἐπέτρεψε (1686) νά χειροτονεῖ καί νά ἐνθρονίζει τόν Μητροπολίτη Οὐκρανίας (Κιέβου) ὑπό τόν ἀπόλυτο ὅρο, ὁ Μητροπολίτης Κιέβου νά μνημονεύει σέ κάθε Θεία Λειτουργία τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, δηλώνοντας μέ αὐτό τήν πνευματική ἐξάρτηση τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο.

Ὅμως, ὁ Μητροπολίτης Κιέβου, προφανῶς μέ τή συγκατάθεση ἤ καί μέ τήν παρακίνηση τῆς Μόσχας, παρέβη τή συμφωνία, καί ἔπαψε νά μνημονεύει τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη.

Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἀπό τή μεριά του, ἔδεξε σ' αὐτό ἀνοχή, μακροθυμία, χωρίς αὐτό νά σημαίνει πώς ἀποδεχόταν τήν ἀντι-ἐκκλησιαστική αὐτή ἐνέργεια. (Καί ὁ Θεός ἀνέχεται τούς ἁμαρτωλούς, ἀλλά αὐτό δέν σημαίνει πώς ἐγκρίνει καί τίς ἁμαρτίες τους).

Ὅπως ἐπίσης δέν σημαίνει, πώς ἐπειδή ὁ Μητροπολίτης Κιέβου, ἤ καλύτερα ἡ τοπική Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, ἔπαψε τό μνημόσυνο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη, ἔκοψε ταυτόχρονα καί τόν «δεσμό» της ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, καί ἔγινε αὐτοκέφαλη.

Χρειαζόταν καί τή συγκατάθεση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, κάτι πού δέν ἔγινε.

Ἄρα ἡ τοπική Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἐξακό Πατριάρχη, τό κλῖμα στήν Οὐκρανία θά ἦταν ἐντελῶς διαφορετικό...!ρτᾶτο πνευματικά ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, καί ἄρα τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἶχε πάνω της «δικαιώματα», καί γι'αὐτό ἔκανε, αὐτό πού ἔκανε.

Καί ἡ ἀπορία μας εἶναι, γιατί μερικοί ἐπικρίνουν τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη γι' αὐτή του τήν κίνηση, καί δέν ἐπικρίνουν τό Κίεβο ἤ τή Μόσχα γιά τήν ἀθέτηση τῆς συμφωνίας, τουτέστιν γιά τήν σκόπιμη (!) διακοπή τοῦ μνημοσύνου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου.

Γιατί, ἄν δέν γινόταν αὐτό τό «πραξικόπημα», ἄν δηλαδή τό Κίεβο συνέχιζε μέχρι σήμερα νά μνηνονεύει σέ κάθε Θ. Λειτουργία τόν Οἰκουμενι

Τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας θά τό εἶχε ἐμπεδώσει, πώς πνευματικά ἀνήκει στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο.

Αὐτό δέν τό ἤθελαν μερικοί, γι' αὐτό καί φρόντισαν ἐγκαίρως νά πάψουν τό μνημόσυνο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου.

Ὅμως, οἱ εὐθύνες τους ἐνώπιον τοῦ Ἀδέκαστου Κριτοῦ παραμένουν.

Νά εἰποῦμε καί τό ἄλλο; Ἡ Μόσχα (ὑπενθυμίζουμε) πῆρε τήν «ἄδεια» ἀπό τό Φανάρι νά χειροτονεῖ καί νά ἐνθρονίζει τόν Μητροπολίτη Κιέβου, ὑπό τόν ἀπόλυτο ὅρο νά μνημονεύεται ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης. Ὅμως, τή στιγμή πού δέν τηρήθηκε αὐτός ὁ συγκεκριμένος ὅρος, ἰσχύει αὐτή ἡ «ἄδεια;».

Σ' ὅσους ἀρνοῦνται νά ἀναγνωρίσουν τό αὐτοκέφαλο, πού χορήγησε τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στήν Οὐκρανία, (ἐπειδή τάχα τό Φανάρι ἔκανε κάποια παραβίαση!), γνωρίζουν πολύ καλά, πώς στήν Ἐκκλησία μας ὑπάρχει ἡ ἀκρίβεια καί ἡ οἰκονομία.

Ποιός τηρεῖ ἐπακριβῶς ὅλους (!) τούς Ιερούς Κανόνες; Π.χ., ποιός (Ἐπίσκοπος) τηρεῖ τόν ΙΔ΄Κανόνα τῆς Ἁγίας Ἕκτης (Πενθέκτης) Οἰκουμενικῆς Συνόδου, πού ὁρίζει, ὅτι πρεσβύτερος πρέπει νά χειροτονεῖται, αὐτός πού ἔχει συμπληρώσει τόν τριακοστόν ἔτος τῆς ἡλικίας, καί διάκονος τό εἰκοστόν πέμπτον ἔτος;

Ποιός καθαιρεῖ τόν Ἐπίσκοπο πού δέν φροντίζει γιά τήν πνευματική καλλιέργεια τοῦ ποιμνίου του; (Κανών ΝΗ' Ἁγίων Ἀποστόλων) ἤ δέν στηρίζει οἰκονομικά τούς φτωχούς Ἱερεῖς του; (Κανόνας ΝΘ΄ Ἁγίων Ἀποστόλων).

Καί ἄλλα πολλά, καί πιό «σκανδαλιστικά!». Δηλαδή, οἱ Ἱ. Κανόνες, στήν πλειοψηφία τους, ἔχουν τεθεῖ στό «ἀρχεῖο».

Ἐλάχιστοι, ἐλαχιστάτατοι εἶναι ἐν χρήσει....! Ἄρα αὐτό πού σήμερα κυριαρχεῖ στήν Ἐκκλησία μας εἶναι ἡ οἰκονομία! Στήν ἄκρη ἡ ἀκρίβεια!

Καί ὅμως μερικοί στό θέμα τῆς Οὐκρανίας ἐπιμένουν στήν «ἀκρίβεια», ἀρνούμενοι νά ἀναγνωρίσουν (κατ' οἰκονομίαν) τό «αὐτοκέφαλο».

Μά ἄν χρειάζεται κάπου νά γίνει οἰκονομία (γιά νά εἰρηνεύσει ἡ Ἐκκλησία) εἶναι ἐδῶ: Στήν Οὐκρανία!

Ἔχω τόν λογισμό πώς ὁ Κύριος ἐν ἡμέρᾳ Κρίσεως, θά τούς ρωτήσει: «Γιατί σέ τόσες καί τόσες περιπτώσεις κάνατε μέ ἄνεση οἰκονομία (ἤ καί αὐθαιρεσία...!), ἐνῶ στό θέμα τῆς Οὐκρανίας, ἐπιμένατε στήν ἀκρίβεια; Γιατί;».