THE EXPERIENCE OF UNCREATED LIGHT

  Dr.Ioannis Lotsios, Greek, English, Russia

In the present course of this difficult economical situation, on the Second Sunday of the Fast we are presented with the person of St. Gregory Palamas, as a continuation of the Sunday of Orthodoxy.

We are specifically speaking of the experience of the Uncreated Light. This is of importance to all members of the Church: the ability to experience this and the rejection of the erroneous methods that come from western theology and spirituality. Saint Gregory Palamas says:

"If the God preached by Barlaam is not communicable through His uncreated energies, but is a God who is distant and incommunicable, somewhere above in the sky, people will reject Him and will need another God."

This has to do with the salvation of mankind. Saint Gregory Palamas distinguished between God's essence and His energies. The energies are detected through the results, by the creations. Creation is different from the Uncreated God. Personal communion with God is achieved with the uncreated energies of the Holy Spirit. The Holy Father refers to this in his homily on the Transfiguration:

"This Light was the Light of the Divine Nature, and as such, it was Uncreated and Divine.... This Light is not a light of the senses, and those contemplating it do not simply see with sensual eyes, but rather they are changed by the power of the Divine Spirit."

The grace of God is uncreated, not created (gratia create). God is unknown and known. He is unknown in His essence, yet known through His energies. In this way man attains and communes with God. The deified and saints of our Church show us the method of obtaining this grace. It is exactly this experience that marginalizes the reduction of doctrine and faith to a closed system of truths, as a system of ideas in a certain situation. The binding of God and man occurs exactly in the experience of everyday life, and not in a technical assumption of certain truths.

In the struggle of mankind [during Great Lent], we are offered a reflection of divine grace, not simply to understand the acts of God in history, but to steer the course into contemporary reality, into relationships, into values, and in very simple language into the "what" of human life, that it may be filled with this uncreated grace.

The unknown and incomprehensible God is found precisely in the weakness of mankind to experience the essence of God. What usually prevails is the alienation of God from modern reality, beyond the reach of a person's life, a philosophical search based on emotion, making God's presence into an emotional and philosophical experience, which leads us to a vision of created light.

Meanwhile there are also people who are seekers, and their experiences are not the expression of the acquisition of divine grace. They are either demonic, psychological or emotional experiences, which are driven through some technique to balance the problems of man. But they certainly do not give real solutions and security. They are from a state of illness. Indicative of this are the various techniques learned by seekers as taught from the East.

We are also interested in the spiritual and economic problems ahead of us. Sometimes the overemphasis on one purpose from another corrupts or removes the person from being a psychosomatic being, and we work in two ways. Moreover there is the perception that between these two ways there is no commonality. There is the life "in Christ" and the life "without" in the same daily routine. This leads to the distancing of God from our everyday life, turning the idea into an ideology, or even into an incentive to combat the economic crisis that is spreading.

But St. Gregory Palamas comes forward to invalidate this position: God is knowable and He manifests Himself by His uncreated energies. Not as an abstract relationship, but He comes in compassion and as a friend, a Person who can love and be loved. Otherwise He is an incomprehensible God, essentially nonexistent.

We live in a period where different experiences can be perceived to be known, where someone can see something, such as in yoga or some other method of therapy and seeking after the divine, but not truly known. That which differentiates it is the importance of God, if He is knowable or unknowable, a person or a power.

We can discern the true experience of divine grace from the false. Our contemporary life in its search for answers, economical and spiritual, within our everyday walk, in the form of relations of persons, is enlightened by St. Gregory Palamas who comes to correct many of our perceptions and actions.

Through the hesychastic experience we acquire repentance, humility and self-awareness. God is a Person Who comes into a relationship with humanity. It is precisely the binding of the Divine with man that distances one from the isolation and loneliness of today, and a spiritual guide is needed for this.

DOŽIVLJAJ NESTVORENE SVETLOSTI

  traslate in russia by Vladimir Srbljak,

U vreme ove teške ekonomske situacije, druge nedelje posta, upoznajemo se sa ličnošću Svetog Grigorija Palame kao nastavak nedelje Pravoslavlja. Specifično će mo govoriti o doživljaju Nestvorene Svetlosti. Ovo je bitno za sve članove Crkve: sposobnost da se doživi Nestvorena Svetlost i da se odbace pogrešne metode koje dolaze iz zapadne teologije i duhovnosti. Sveti Grigorije Palama kaže:

"Ako po Barlaamu, sa Bogom se nemožemo sjediniti kroz Njegove nestvorene energije i ako je Bog daleko negde iznad neba, ljudi će ga odbaciti i treba će im drugi Bog."

Ovde je u pitanju spasenje ljudi. Sveti Grigorije Palama je razlikovao Božju suštinu i Božje energije. Energije se mogu detektovati kroz rezultate, kroz tvorevinu. Tvorevina je različita u odnosu na Nestvorenog Boga. Individualno sjedinjenje sa Bogom se postiže sa nestvorenim energijama Svetog Duha. Sveti Otac se poziva na ovo u njegovoj besedi na Preobraženje:

"Ova Svetlost je Svetlost Božanske prirode, i kao takva ona je Nestvorena i Božanska… Ova Svetlost nije svetlost za čula, i oni koji je doživljavaju ne vide je njihovim čulnim očima, već oni bivaju izmenjeni silom Božanskog Duha." 

Blagodat Božja je nestvorena (gratia create). Bog je nepoznat i poznat. On je nepoznat po Njegovoj suštini, a poznat po Njegovim energijama. Na ovaj način čovek zadobija i sjedinjuje se sa Bogom. Blaženi i Sveti naše Crkve pokazuju nam način zadobijanja ove blagodati. Sjedinjenje Boga i čoveka se dešava u doživljaju svakoga dana, a ne u tehničkim shvatanjima određenih istina. 

U ljudskom trudu za vreme Velikog Posta, ponuđena nam je božanska blagodat, ne samo da razumemo Božja dela kroz istoriju, već i da upravljavamo sa današnjicom i modernom stvarnošću, pretopljenom u prijateljstva, vrednosti, i u ljudski život koji je ispunjen nestvorenom blagodaću. 

Nepoznati i neistraženi Bog se tačno nalazi u slabostima ljudi da dožive suštinu Boga. Šta se obično dešava je otuđenje Boga iz moderne stvarnosti, iznad dohvata ljudskog života. Tako da Božje prisustvo postaje emocionalni i filozofski doživljaj, zasnovan na filozofskom i emocionalnom traganju. 

Postoje i oni ljudi koji su tražitelji i njihovi doživljaji nisu doživljaji i izraz stečene božanske blagodati. Ti doživljaju su ili demonski ili psihološki koji su rezultat tehnike balansiranja problema čovečanstva. Ali oni sigurno ne dovode do pravog rešenja. Oni su rezultat bolesti. Dokaz ovome su mnogi tražitelji koji su naučili tehnike Istoka.

Takođe smo zainteresovani za duhovne i ekonomske probleme koji dolaze. Ponekad prenaglašavanje jednih nad drugim odvlači čoveka od onoga što jeste, a on je psihosomatsko biće. I onda idemo u dva pravca. Šta više, postoji percepcija da između ova dva pravca nema ničega zajedničkog. Postoji život "u Hristu" i život "van" u svakodnevnoj rutini. Ovo dovodi do udaljavanja Boga iz našeg svakodnevnog života, menjajući ideju u ideologiju, ili čak u podstrek da se borimo sa ekonomskom krizom koja se širi. 

Ali Sveti Grigorije Palama poništava predhodni stav i kaže: Bog se može spoznati i On Sebe manifestuje kroz Svoje nestvorene energije. Ne kao abstraktni odnos između Boga i čoveka, već kao prijatelj, kao Osoba koja može da voli i koja može da se voli. Inače, On bi bio neshvatljiv Bog, suštinski nepostojeći.

Živimo u periodu kada se različiti doživljaji smatraju poznatim, kada neka osoba može da vidi nešto, kao u jogi ili u nekoj drugoj metodi koja traga za "božanstvom". Ono što je osnovno je bitnost Boga, da li se on može spoznati, i da li je On Osoba ili sila. 

Mi možemo da razlikujemo pravi doživljaj božanske blagodati od lažnog. Sveti Grigorije Palama nas ipravlja na našem putu i u našem svakodnevnom životu u kome tražimo odgovore na duhovna i ekonomska pitanja.   

Kroz Isihastički doživljaj mi stičemo pokajanje, pobožnost i spoznaju sebe. Bog je Osoba koja je stupila u vezu sa ljudima. To je tačno to sjedinjenje Božanskog sa čovekom koje nas štiti od izolacije i usamljenosti današnjice, a za sve to je potreban duhovni rukovoditelj.

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΑΚΤΙΣΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

Στην σημερινή πορεία, της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, η Β΄ Κυριακή των Νηστειών μας προβάλλει το πρόσωπο του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, ως συνέχεια της Κυριακής της Ορθοδοξίας.

Και μιλάμε ακριβώς για την εμπειρία του Ακτίστου Φωτός. Αυτό αναφέρεται προς όλα τα μέλη της Εκκλησίας.

Η δυνατότητα της εμπειρίας και η απόρριψη των εσφαλμένων μεθόδων που μας έρχονται από την δυτική θεολογία και πνευματικότητα.

Λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς· «αν ο Θεός που κηρύττει ο Βαρλαάμ δεν κοινωνείται διά των ακτίστων αυτού ενεργειών, αλλά είναι Θεός απόμακρος και ακοινώνητος, κάπου ψηλά στον ουρανό, θα τον απορρίψουν οι άνθρωποι και θα χρειασθούν άλλο Θεό».

Αυτό έχει να κάνει με την σωτηρία του ανθρώπου. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς διέκρινε στον Θεό τις ενέργειες από την ουσία Του.

Οι ενέργειες διακρίνονται από τα αποτελέσματα, δηλαδή τα δημιουργήματα. Η κτίσης είναι διάφορος του Ακτίστου Θεού.

Η προσωπική κοινωνία με τον Θεό επιτυγχάνεται με τις Άκτιστες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος.

Και αναφέρει ο ιερός Πατήρ στην ομιλία του περί της Μεταμορφώσεως: «...τῆς θεότητος ἐστι τό φῶς ἐκεῖνο, καί ἄκτιστόν ἐστι... οὐδέ τό φῶς ἐκεῖνο αἰσθητόν, οὐδέ οἱ ὁρῶντες αἰσθητικοῖς ἁπλῶς ἑώρων ὀφθαλμοῖς, ἀλλά μετασκευασθεῖσι τῇ δυνάμει τοῦ θείου Πνεύματος» (Λόγος 34, Ρ G 151, 433 ΑΒ) .

Η χάρις του Θεού είναι άκτιστη, δεν είναι δημιουργημένη, gratia create. Ο Θεός είναι αμέθεκτος και μεθεκτός. Αμέθεκτος ως προς την ουσία, μεθεκτός ως προς τις ενέργειες.

Έτσι ο άνθρωπος κατορθώνει και έχει κοινωνία με το Θεό. Δηλαδή οι θεούμενοι και οι Άγιοι της Εκκλησίας, μας φανερώνουν τον τρόπο απόκτησης αυτής της χάρις. Ακριβώς αυτή η εμπειρία θέτει στο περιθώριο την αναγωγή του δόγματος και της πίστης ως ένα κλειστό σύστημα αληθειών, ως σύστημα κάποιων ιδεών σε μια κατάσταση.

Το δέσιμο Θεού και ανθρώπου γίνεται ακριβώς στην εμπειρία της καθημερινότητας, και όχι σε μια τεχνική παραδοχή κάποιων αληθειών.

Στο αγώνα του ανθρώπου, προσφέρεται ακριβώς η αντανάκλαση της θείας χάριτος, όχι για να κατανοήσει απλά τις πράξεις του Θεού μέσα στην ιστορία, αλλά για να προσανατολίσει την πορεία στην σύγχρονη πραγματικότητα, στις σχέσεις, στις αξίες, με πολύ απλά λόγια το “ποιόν” της ανθρώπινης βιωτής, να γεμίσει με αυτήν την Άκτιστη χάρη.

Ο άγνωστος, ο ακατάληπτος Θεός βρίσκεται ακριβώς στην αδυναμία των ανθρώπων και της εμπειρίας τους για την ουσία του Θεού. Αυτό που συνήθως επικρατεί είναι η αποξένωσης του Θεού από την σύγχρονη πραγματικότητα, πέρα και μακριά από την ζωή του ανθρώπου, μιας φιλοσοφικής αναζήτησης, που στηρίζεται στο συναίσθημα, μετατρέποντας την παρουσία του Θεού, ως συναισθηματική και φιλοσοφική σχέση, εκεί μας οδηγεί η θεώρηση του κτιστού φωτός.

Συνάμα, υπάρχουν και οι άνθρωποι που αναζητούν, στους οποίους οι εμπειρίες τους δεν είναι εκφράσεις της απόκτησης της θείας χάριτος. Είναι εμπειρίες δαιμονικές, ή ψυχολογικές ή συναισθηματικές, κινούνται μέσα σε μια τεχνική εξισορρόπησης των προβλημάτων του ανθρώπου.

Αλλά οπωσδήποτε δεν δίνουν λύσεις πραγματικές και ασφαλείς. Είναι νοσηρές καταστάσεις.

Ενδεικτικό αυτού είναι και η αναζήτηση σε διάφορες τεχνικές που μας έρχονται από την Ανατολή.

Ενδιαφερόμαστε και για τα πνευματικά και για τα οικονομικά προβλήματα που μας έρχονται. Μερικές φορές ο υπερτονισμός τους ενός σκοπού από τον άλλον διαφθείρει ή απομακρύνει τον άνθρωπο, ως ψυχοσωματική υπόσταση, δηλαδή εργαζόμαστε με δύο τρόπους.

Περισσότερο επικρατεί η αντίληψη ότι μεταξύ των δύο αυτών τρόπων δεν υπάρχει ουδέν κοινόν.

Άλλο η ζωή ‘‘εν Χριστώ’’ και άλλο η ‘‘εκτός’’, στην ίδια την καθημερινότητα. Αυτό μας οδηγεί στην απομάκρυνση του Θεού από την ζωή μας σήμερα, μετατρέποντας τον σε ιδέα και ιδεολογία ή ακόμα σε ένα κίνητρο καταπολέμησης της οικονομικής κρίσης που μας διαχέει.

Εντούτοις ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έρχεται να αναιρέσει αυτήν την θέση: ο Θεός είναι μεθεκτός, φανερώνεται με τις άκτιστες ενέργειες του, και όχι ως αφηρημένη σχέση, έρχεται ως συμπονετικός και φίλος, το άλλο πρόσωπο που αγαπά και αγαπιέται.

Αλλιώς είναι ακατανόητος Θεός, ουσιαστικά ανύπαρκτος. Ζούμε σε μια περίοδο εμπειρίας διαφορετικών αντιλήψεων της μεθέξεως, όπως και εάν το δει κανείς, μέσα από την γιόγκα και άλλες μεθόδους θεραπείας και αναζήτησης του θείου, αλλά όχι όμως της ίδιας μεθέξεως.

Γιατί αυτό που διαφοροποιεί είναι η σημασία του Θεού, εάν είναι μεθεκτός η αμέθεκτος, πρόσωπο ή μια δύναμη.

Να μπορούμε να διακρίνουμε την αληθινή εμπειρία της θείας χάριτος από την κάλπικη.

Ο σύγχρονος βίος μας στην αναζήτηση των απαντήσεων, οικονομικών και πνευματικών, μέσα στην καθημερινή περιπέτεια, υπό μορφή σχέσεων προσώπων, διαφωτίζονται από τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά που έρχεται να διορθώσει πολλές αντιλήψεις και πράξεις μας.

Με την ησυχαστική εμπειρία αποκτούμε μετάνοια, ταπείνωση και αυτογνωσία. Ο Θεός είναι πρόσωπο που έρχεται σε σχέση με τον άνθρωπο.

Είναι ακριβώς το δέσιμο του θείου και του ανθρώπινου παράγοντα, που απομακρύνει από την απομόνωση και την μοναξιά σήμερα και χρειάζεται έναν πνευματικό οδηγό.
romfea.gr