ΒΑΡΥΣΗΜΑΝΤΗ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ

 

 Οικουμενικόν Πατριαρχείον

Η Α.Θ.Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος απευθύνθηκε σήμερα, Τετάρτη, 11 Μαΐου 2022, στη “Συνάντηση για την Προώθηση Κοινών Αξιών μεταξύ των πιστών των Θρησκειών”, ένα διεθνές Συνέδριο που διεξάγεται στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, το Ριάντ.

Ακολουθεί η ομιλία του Παναγιωτάτου:

Your Excellencies,

Esteemed religious leaders,

Ladies and gentlemen,

It is a great joy and a unique privilege to address this distinguished gathering here at the Forum for Promoting Common Values among the Followers of Religions in Riyadh, Saudi Arabia on the kind invitation of His Excellency Sheikh Muhammad Al-Issa, Secretary-General of the Muslim World League.

We speak in the name of the Ecumenical Patriarchate, which is devoted to dialogue and rapprochement, building bridges between diverse faiths, cultures and peoples, between humanity and the natural environment, as well as promoting peace and solidarity worldwide, for the sake of the protection of human dignity. The Ecumenical Patriarchate has initiated interfaith dialogues between the three monotheistic religions and has cultivated other interreligious projects. We continue these efforts with sincerity and confidence.

It is impossible to understand the past, analyze the present, or imagine the future of humanity without referring to the role of religion. Religion is not only connected with the deep concerns of the human being; it is also related to the identity of peoples and civilizations. Religion has created and preserved the greatest cultural achievements of humankind, essential moral values, respect for human dignity and the integrity of creation. Our sacred texts include precious anthropological knowledge. Religion is the arc of wisdom and the spiritual inheritance of humanity. Culture has, in general, the impact of religion.

Another essential function of religion is peacemaking. In our times, the credibility of religions largely depends on their commitment to peace. Peace does not result automatically from economic and cultural development, from the progress of science and technology, or from high living standards. It is always a duty, it requires vision, commitment, struggle, sacrifice and patience. We believe that there are potential and inexhaustible reserves of peacemaking in the great religious traditions. Yet, the potential is not enough. We have to implement and cooperate for peace; we have to become effective factors in human progress.

“The Orthodox Church considers it is her duty to encourage all that which genuinely serves the cause of peace and paves the way to justice, fraternity, true freedom, and mutual love among…all peoples who make up the one human family. She suffers with all people who in various parts of the world are deprived of the benefits of peace and justice.” Given the tremendous contemporary challenges, the most appropriate way to peace and reconciliation is sincere interreligious dialogue and mutual respect. As the Holy and Great Council of the Orthodox Church (Crete, 2016) stated: “Honest interfaith dialogue contributes to the development of mutual trust and to the promotion of peace and reconciliation.”

Thus, we can realize the gravity of the error of those modern thinkers who underestimated the religious phenomenon, the fault of those who were blind in front of the dynamism of religion, of the culture it created, of its contribution to peace and its enormous social impact. Progressive intellectuals are, in a way, accused of having indirectly strengthened fundamentalist excesses in religion since they downgraded religious faith and practices. Fundamentalist explosions are often reactions to an offence of faith. Dialogue and openness are the antidotes to fundamentalism. Openness to the “other” does not threaten our particular identity. On the contrary, it deepens and enriches it.

Two of the most passionate concerns during our ministry as Ecumenical Patriarch have been protecting the natural environment and fostering a culture of solidarity. We believe that the ecological crisis reflects an anthropological impasse, the spiritual crisis of contemporary man and contradictions of his rationalism, and the arrogance of his knowledge and technology. This approach cannot only contribute to discovering hidden dimensions of the ecological problem but also reveals new possibilities to face and overcome it.

Solidarity is the core of our vision of a just and sustainable world. This notion dynamically expresses the social and political dimension of “fraternity” and, at the same time, promotes the shared responsibility of all human beings to work for the common good. On the other hand, solidarity refers to the unconditional love and support of our fellow humans in need, irrespective of any political and social conditions.

Nobody – not a nation, a state, religion, science or technology – can face our problems alone. Our future is shared, and the way toward this future is a mutual journey. We need common responsibility, common mobilization, common efforts, and common goals; we truly need one another. We are always closer to one another in more ways than we are distant from or different from one another. We firmly reject the theory of the inevitable “clash of civilizations.” Building bridges between faiths, bridges with nature, and promoting a culture of peace and solidarity are responsibilities that we owe not only to the present generation. Future generations are entitled to a life in dignity, to a world free of hatred and violence, unspoiled by pollution and natural devastation, a society of peace and fraternity. At these crucial moments that the world is experiencing following the war in Ukraine, we appeal to the responsible authorities and international organizations and all people of goodwill to strive for the end of all hostilities and the establishment of just and sustainable peace. 

In all these efforts, we need the spiritual strength and contribution of religions. Their traditions are an inexhaustible source of crucial truths for human beings and the world, for our relation to God, to ourselves, to others and to creation, for our freedom, for the meaning of life and the final destination of all. True faith does not release us from our responsibility to the world. On the contrary, it strengthens us to give witness to our hope.

In this spirit, we express our wholehearted gratitude for this invitation and this encounter, and we wish you all good health and every blessing from Above.

Thank you for your kind attention!

 

 Ολόκληρη την ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου

Εξοχότατε,

Αξιότιμοι θρησκευτικοί ηγέτες,

Κυρίες και κύριοι,

Είναι μεγάλη χαρά και μοναδικό προνόμιο να απευθυνθώ σε αυτήν τη διακεκριμένη συγκέντρωση εδώ στο Φόρουμ για την Προώθηση των Κοινών Αξιών μεταξύ των Οπαδών των Θρησκειών στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας μετά από ευγενική πρόσκληση του Σεΐχη Μουχάμαντ Αλ-Ίσα, Γενικού Γραμματέα του Μουσουλμανικός Παγκόσμιος Σύνδεσμος.

Μιλάμε στο όνομα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο είναι αφιερωμένο στο διάλογο και την προσέγγιση, χτίζοντας γέφυρες μεταξύ διαφορετικών θρησκειών, πολιτισμών και λαών, μεταξύ ανθρωπότητας και φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και προάγοντας την ειρήνη και την αλληλεγγύη παγκοσμίως, για χάρη της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει ξεκινήσει διαθρησκειακούς διαλόγους μεταξύ των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών και έχει καλλιεργήσει άλλα διαθρησκειακά έργα. Συνεχίζουμε αυτές τις προσπάθειες με ειλικρίνεια και αυτοπεποίθηση.

Είναι αδύνατο να κατανοήσουμε το παρελθόν, να αναλύσουμε το παρόν ή να φανταστούμε το μέλλον της ανθρωπότητας χωρίς να αναφερθούμε στον ρόλο της θρησκείας. Η θρησκεία δεν συνδέεται μόνο με τις βαθιές ανησυχίες του ανθρώπου. σχετίζεται και με την ταυτότητα των λαών και των πολιτισμών. Η θρησκεία δημιούργησε και διατήρησε τα μεγαλύτερα πολιτιστικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας, βασικές ηθικές αξίες, σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ακεραιότητα της δημιουργίας. Τα ιερά μας κείμενα περιλαμβάνουν πολύτιμες ανθρωπολογικές γνώσεις. Η θρησκεία είναι το τόξο της σοφίας και η πνευματική κληρονομιά της ανθρωπότητας. Ο πολιτισμός έχει, γενικά, τον αντίκτυπο της θρησκείας.

Μια άλλη ουσιαστική λειτουργία της θρησκείας είναι η ειρήνη. Στην εποχή μας, η αξιοπιστία των θρησκειών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δέσμευσή τους για την ειρήνη. Η ειρήνη δεν προκύπτει αυτόματα από την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, από την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας ή από το υψηλό βιοτικό επίπεδο. Είναι πάντα καθήκον, θέλει όραμα, δέσμευση, αγώνα, θυσίες και υπομονή. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν δυνατότητες και ανεξάντλητα αποθέματα ειρήνης στις μεγάλες θρησκευτικές παραδόσεις. Ωστόσο, οι δυνατότητες δεν είναι αρκετές. Πρέπει να εφαρμόσουμε και να συνεργαστούμε για την ειρήνη. πρέπει να γίνουμε αποτελεσματικοί παράγοντες στην ανθρώπινη πρόοδο.

«Η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί καθήκον της να ενθαρρύνει όλα όσα πραγματικά υπηρετούν την υπόθεση της ειρήνης και ανοίγουν το δρόμο προς τη δικαιοσύνη, την αδελφότητα, την αληθινή ελευθερία και την αμοιβαία αγάπη μεταξύ… όλων των λαών που αποτελούν την ενιαία ανθρώπινη οικογένεια. Υποφέρει με όλους τους ανθρώπους που σε διάφορα μέρη του κόσμου στερούνται τα οφέλη της ειρήνης και της δικαιοσύνης». Δεδομένων των τεράστιων σύγχρονων προκλήσεων, ο καταλληλότερος τρόπος για την ειρήνη και τη συμφιλίωση είναι ο ειλικρινής διαθρησκευτικός διάλογος και ο αμοιβαίος σεβασμός. Όπως δήλωσε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Κρήτη, 2016): «Ο έντιμος διαθρησκειακός διάλογος συμβάλλει στην ανάπτυξη της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και στην προαγωγή της ειρήνης και της συμφιλίωσης».

Έτσι, μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τη σοβαρότητα του λάθους εκείνων των σύγχρονων στοχαστών που υποτίμησαν το θρησκευτικό φαινόμενο, το σφάλμα αυτών που ήταν τυφλοί μπροστά στον δυναμισμό της θρησκείας, στον πολιτισμό που δημιούργησε, στη συμβολή της στην ειρήνη και στην τεράστια κοινωνική της επίπτωση. Οι προοδευτικοί διανοούμενοι κατηγορούνται, κατά κάποιο τρόπο, ότι ενίσχυσαν έμμεσα τις φονταμενταλιστικές υπερβολές στη θρησκεία, καθώς υποβάθμισαν τη θρησκευτική πίστη και πρακτικές. Οι φονταμενταλιστικές εκρήξεις είναι συχνά αντιδράσεις σε μια προσβολή της πίστης. Ο διάλογος και η διαφάνεια είναι τα αντίδοτα στον φονταμενταλισμό. Το άνοιγμα στον «άλλο» δεν απειλεί την ιδιαίτερη ταυτότητά μας. Αντίθετα, το βαθαίνει και το εμπλουτίζει.

Δύο από τις πιο έντονες ανησυχίες κατά τη διάρκεια της διακονίας μας ως Οικουμενικού Πατριάρχη ήταν η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και η καλλιέργεια μιας κουλτούρας αλληλεγγύης. Πιστεύουμε ότι η οικολογική κρίση αντανακλά ένα ανθρωπολογικό αδιέξοδο, την πνευματική κρίση του σύγχρονου ανθρώπου και τις αντιφάσεις του ορθολογισμού του και την αλαζονεία της γνώσης και της τεχνολογίας του. Αυτή η προσέγγιση δεν συμβάλλει μόνο στην ανακάλυψη κρυφών διαστάσεων του οικολογικού προβλήματος αλλά αποκαλύπτει και νέες δυνατότητες αντιμετώπισης και υπέρβασής του.

Η αλληλεγγύη είναι ο πυρήνας του οράματός μας για έναν δίκαιο και βιώσιμο κόσμο. Αυτή η έννοια εκφράζει δυναμικά την κοινωνική και πολιτική διάσταση της «αδελφότητας» και, ταυτόχρονα, προωθεί την κοινή ευθύνη όλων των ανθρώπινων όντων να εργάζονται για το κοινό καλό. Από την άλλη πλευρά, η αλληλεγγύη αναφέρεται στην άνευ όρων αγάπη και στήριξη των συνανθρώπων μας που έχουν ανάγκη, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες.

Κανείς –ούτε ένα έθνος, ένα κράτος, η θρησκεία, η επιστήμη ή η τεχνολογία– δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματά μας μόνος. Το μέλλον μας είναι κοινό και ο δρόμος προς αυτό το μέλλον είναι ένα αμοιβαίο ταξίδι. Χρειαζόμαστε κοινή ευθύνη, κοινή κινητοποίηση, κοινές προσπάθειες και κοινούς στόχους. χρειαζόμαστε πραγματικά ο ένας τον άλλον. Είμαστε πάντα πιο κοντά ο ένας στον άλλο με περισσότερους τρόπους από ό,τι είμαστε απομακρυσμένοι ή διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον. Απορρίπτουμε κατηγορηματικά τη θεωρία της αναπόφευκτης «σύγκρουσης των πολιτισμών». Η οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ των θρησκειών, των γεφυρών με τη φύση και η προώθηση μιας κουλτούρας ειρήνης και αλληλεγγύης είναι ευθύνες που οφείλουμε όχι μόνο στη σημερινή γενιά. Οι μελλοντικές γενιές έχουν δικαίωμα σε μια ζωή με αξιοπρέπεια, σε έναν κόσμο απαλλαγμένο από μίσος και βία, παρθένο από τη ρύπανση και τη φυσική καταστροφή, μια κοινωνία ειρήνης και αδελφοσύνης.

Σε όλες αυτές τις προσπάθειες χρειαζόμαστε την πνευματική δύναμη και τη συμβολή των θρησκειών. Οι παραδόσεις τους είναι μια ανεξάντλητη πηγή κρίσιμων αληθειών για τον άνθρωπο και τον κόσμο, για τη σχέση μας με τον Θεό, τον εαυτό μας, τους άλλους και τη δημιουργία, για την ελευθερία μας, για το νόημα της ζωής και τον τελικό προορισμό όλων. Η αληθινή πίστη δεν μας απαλλάσσει από την ευθύνη μας απέναντι στον κόσμο. Αντίθετα, μας ενισχύει να δίνουμε μαρτυρία για την ελπίδα μας.

Με αυτό το πνεύμα, εκφράζουμε την ολόψυχη ευγνωμοσύνη μας για αυτήν την πρόσκληση και αυτή τη συνάντηση και ευχόμαστε σε όλους σας υγεία και κάθε ευλογία από τα Ανωτέρω.

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας.