Εκκλησία της Ελλάδος
Προσφώνηση του Αρχιεπισκόπου στην τακτική σύγκληση της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος
Σεβασμιώτατοι άγιοι Αρχιερείς και αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
«Η
δημιουργική, και συνεκτική των απάντων, Θεού σοφία και δύναμις» μάς
προσφέρει και εφέτος, σύμφωνα με τις προβλέψεις των ιερών Κανόνων, αλλά
και του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος, την ευκαιρία της
συναντήσεως όλων ημών, των αδελφών Επισκόπων του Σώματος της Ιεράς
Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας μας, σε αυτόν τον χώρο, όπου και
συγκροτείται με έκδηλο τόπο ο ιερός συνοδικός θεσμός.
Όπως είναι σε όλους μας γνωστό, στην Ορθόδοξη Εκκλησία το συνοδικό σύστημα αποτελεί τη βάση του Πολιτεύματός Της, αφού δι’ αυτού - του συνοδικού συστήματος -, εγκαταλείπεται η όποια τάση μονοκρατορίας και απολυταρχίας, οφειλόμενη σε ανθρώπινα πάθη, και μπορεί και πραγματώνεται, διά της κοινής εν Αγίω Πνεύματι συσκέψεως και συναναστροφής, η αλληλοπεριχώρησις των προσώπων και η συνεργασία και συμφωνία όλων για το καλό του λαού μας, του περί ημάς ιερού Κλήρου, αλλά και ημών των ιδίων.
Εφέτος, η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας συνέρχεται και πάλι εν μέσω ποικίλων κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία συμπνίγουν την ικμάδα ζωής του λαού μας και του δημιουργούν αισθήματα ανασφάλειας, καθιστώντας έτσι, τουλάχιστον μέσα από μια ανθρώπινη θεώρηση των πραγμάτων, το μέλλον του αβέβαιο.
Ταυτόχρονα, τα νέα δεδομένα που προκύπτουν παγκόσμια, μέσα από την καθημερινά αυξανόμενη χρήση των διαφόρων τεχνολογικών επιτευγμάτων, οδηγούν, δυστυχώς, σε νέες μεθόδους επιβολής των ισχυρών έναντι των αδυνάμων και στην καταδυνάστευση του θεόσδοτου και πολυτιμότατου αρχέγονου δώρου της ανθρώπινης ελευθερίας.
Ως μέλη του συνοδικού συστήματος της Εκκλησίας μας, το προηγούμενο χρονικό διάστημα από την τελευταία τακτική σύγκληση της Ιεραρχίας, εργασθήκαμε όλοι για την προκοπή των μελών της Εκκλησίας, την «αύξηση» του αγίου σώματος του Χριστού και την κατάθεση της μαρτυρίας Αυτού μέσα στον κόσμο. Αυτή τη μαρτυρία, σε ποικίλους τομείς, παρουσιάζουν οι Εκθέσεις Πεπραγμένων των Συνοδικών Επιτροπών για το εκκλησιαστικό έτος 2018-2019, τις οποίες θα εξετάσουμε, ενώ στη συνέχεια θα αποφασίσουμε και για την συγκρότηση αυτών των Επιτροπών για τα προσεχή τέσσερα έτη 2020-2023 από πρόσωπα ικανά και με ζήλο, με τα οποία θα συν-εργασθούμε στον Αμπελώνα του Χριστού και μακάρι, να προκύψουν από αυτή τη συνεργασία «εύχυμοι» καρποί. Η σημερινή ημέρα θα κλείσει με την εγγραφή στον Κατάλογο των προς Αρχιερατείαν εκλογίμων, νέων Κληρικών, κατόπιν προτάσεως των οικείων αυτών Μητροπολιτών και τηρήσεως της προβλεπομένης διαδικασίας.
Ένας φωτισμένος Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο αοίδιμος Μητροπολίτης Χαλκηδόνος κυρός Μελίτων Χατζής είχε πει κατά τις εργασίες της τετάρτης Πανορθοδόξου Διασκέψεως της Γενεύης το έτος 1968 ότι: «Η χθες παρήλθε προ πολλού, ούτε καν την σήμερον ζώμεν, μας προέλαβεν η μεθαύριον». Η διαπίστωση αυτή, η οποία στις ημέρες μας γίνεται όλο και πιο επίκαιρη, κυρίως λόγω της εντάσεως με την οποία συντελούνται ραγδαίες αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, οδήγησε την Διαρκή Ιερά Σύνοδο, να αποφασίσει κατά τον παρελθόντα Ιούνιο, κατά την κατάρτιση της Ημερησίας Διατάξεως της συνάξεώς μας, την ανάπτυξη επικαίρων θεμάτων, τα οποία θα εισηγηθούν ενώπιόν μας αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί.
Έτσι, την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ θα εισηγηθεί το θέμα: «Το φαινόμενον της υπογεννητικότητος ως μείζον Εθνικόν πρόβλημα», ενώ και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος, στην ίδια συνάφεια, θα εισηγηθεί το θέμα: «Η “γενοκτονία” των συγχρόνων Ελλήνων και τα δημιουργηθέντα εξ αυτής: εργασιακόν πρόβλημα (ανεργία των νέων), αδυναμία δημιουργίας νέων οικογενειών, άμβλυνσις των ηθών, μονογονεϊκές οικογένειες, ομόφυλα ζευγάρια». Με αφορμή αυτά τα θέματα θα έχουμε την δυνατότητα και του γόνιμου διαλόγου, προκειμένου να λάβουμε πρακτικές αποφάσεις επ’ αυτού του μείζονος, όπως έχει εξελιχθεί, ζητήματος που απασχολεί την Πατρίδα και το λαό μας.
Την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ. Μάξιμος θα αναγνώσει την Εισήγησή του με θέμα: «Οι συνέπειες της ψηφιακής τεχνολογίας και ευρύτερα του τεχνικού πνεύματος στον ρόλο και στην αποστολή της Εκκλησίας», ενώ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος θα αναπτύξει το θέμα: «Οι προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης». Μετά και από αυτές τις Εισηγήσεις θα ακολουθήσει συζήτηση και, μακάρι, τα συμπεράσματα να αξιοποιηθούν προς την κατεύθυνση της περαιτέρω αναπτύξεως της ποιμαντικής διακονίας μας.
Την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου, θα κληθούμε να επιλέξουμε από τον Κατάλογο των προς Αρχιερατεία Εκλογίμων εκείνους τους Κληρικούς οι οποίοι θα στελεχώσουν τις κενές Ιερές Μητροπόλεις:
α) Φθιώτιδος, μετά την αιφνίδια κοίμηση του μακαριστού αδελφού μας Νικολάου, τον παρελθόντα Ιούλιο,
β) Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, εξ αιτίας της διά λόγους υγείας παραιτήσεως του Σεβασμιωτάτου κ. Αμβροσίου, και
γ) Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου, ένεκα της κοιμήσεως του μακαριστού Ποιμενάρχου αυτής αοιδίμου Ιεροθέου,
ενώ ταυτόχρονα, θα κληθούμε να εκλέξουμε και δύο νέους Επισκόπους για υφιστάμενες κενές θέσεις Βοηθών Επισκόπων παρά τη Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών.
Ευχόμαστε ολόθερμα και προσευχόμαστε, ώστε όλοι όσοι θα εκλεγούν στις παραπάνω Ιερές Μητροπόλεις, να καταστούν άξιοι διάδοχοι, όντως αξίων αγίων αδελφών, τόσο των μακαριστών Νικολάου και Ιεροθέου, όσον και του ζώντος αδελφού Ιεράρχου πρώην Καλαβρύτων κ. Αμβροσίου και να διαποιμάνουν με πιστότητα, αγάπη και διάθεση φιλανθρωπίας τους χριστιανούς, που θα τους εμπιστευθεί ο ίδιος ο Θεός, διά της Ιεράς Συνόδου. Ταυτόχρονα, ευχόμαστε και προσευχόμαστε και για τους εκλεγησομένους νέους Βοηθούς Επισκόπους, ώστε να διακονήσουν με ζήλο και πνεύμα υπακοής τις ανάγκες της πολυανθρώπου Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Τέλος, όπως ήδη έχετε ενημερωθεί από την σχετική Πρόσκληση και την συνημμένη σε αυτήν Ημερησία Διάταξη, την οποία ελάβατε κατά την χθεσινή ημέρα, η Ιεραρχία θα συνεδριάσει εκτάκτως και το Σάββατο 12 Οκτωβρίου σε μία και μοναδική συνεδρίαση με ένα και μοναδικό θέμα, προκειμένου - και σύμφωνα με όσα αποφάσισε η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της 28ης του παρελθόντος Αυγούστου - η ταπεινότης μου να σας παράσχει «Ενημέρωση επί του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας».
Σεβασμιώτατοι άγιοι Αρχιερείς,
Κλείνοντας, θέλω να σας ευχαριστήσω για την προσοχή σας, υπογραμμίζοντας και πάλι αυτό που στην έναρξη της παρούσης προσφωνήσεως είπα: Εκείνος που μας σύναξε είναι «η δημιουργική, και συνεκτική των απάντων, Θεού σοφία και δύναμις», δηλαδή ο Χριστός, ο οποίος «έδωκε τους μεν αποστόλους, τους δε προφήτας, τους δε ευαγγελιστάς, τους δε ποιμένας και διδασκάλους, προς τον καταρτισμόν των αγίων εις έργον διακονίας, εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού» (Εφεσ. 4, 11-13). Ας ευχηθούμε, λοιπόν, και κατ’ αυτήν την ετήσια ιερά σύναξή μας, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, μαζί με τον Άναρχο Πατέρα Του και το Πανάγιο και Τελεταρχικό Πνεύμα, να στηρίξουν «ακλινή (και) ακράδαντον, την Εκκλησίαν» και να φωτίσουν όλους μας για την καλή έκβαση των εργασιών μας.
Όπως είναι σε όλους μας γνωστό, στην Ορθόδοξη Εκκλησία το συνοδικό σύστημα αποτελεί τη βάση του Πολιτεύματός Της, αφού δι’ αυτού - του συνοδικού συστήματος -, εγκαταλείπεται η όποια τάση μονοκρατορίας και απολυταρχίας, οφειλόμενη σε ανθρώπινα πάθη, και μπορεί και πραγματώνεται, διά της κοινής εν Αγίω Πνεύματι συσκέψεως και συναναστροφής, η αλληλοπεριχώρησις των προσώπων και η συνεργασία και συμφωνία όλων για το καλό του λαού μας, του περί ημάς ιερού Κλήρου, αλλά και ημών των ιδίων.
Εφέτος, η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας συνέρχεται και πάλι εν μέσω ποικίλων κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία συμπνίγουν την ικμάδα ζωής του λαού μας και του δημιουργούν αισθήματα ανασφάλειας, καθιστώντας έτσι, τουλάχιστον μέσα από μια ανθρώπινη θεώρηση των πραγμάτων, το μέλλον του αβέβαιο.
Ταυτόχρονα, τα νέα δεδομένα που προκύπτουν παγκόσμια, μέσα από την καθημερινά αυξανόμενη χρήση των διαφόρων τεχνολογικών επιτευγμάτων, οδηγούν, δυστυχώς, σε νέες μεθόδους επιβολής των ισχυρών έναντι των αδυνάμων και στην καταδυνάστευση του θεόσδοτου και πολυτιμότατου αρχέγονου δώρου της ανθρώπινης ελευθερίας.
Ως μέλη του συνοδικού συστήματος της Εκκλησίας μας, το προηγούμενο χρονικό διάστημα από την τελευταία τακτική σύγκληση της Ιεραρχίας, εργασθήκαμε όλοι για την προκοπή των μελών της Εκκλησίας, την «αύξηση» του αγίου σώματος του Χριστού και την κατάθεση της μαρτυρίας Αυτού μέσα στον κόσμο. Αυτή τη μαρτυρία, σε ποικίλους τομείς, παρουσιάζουν οι Εκθέσεις Πεπραγμένων των Συνοδικών Επιτροπών για το εκκλησιαστικό έτος 2018-2019, τις οποίες θα εξετάσουμε, ενώ στη συνέχεια θα αποφασίσουμε και για την συγκρότηση αυτών των Επιτροπών για τα προσεχή τέσσερα έτη 2020-2023 από πρόσωπα ικανά και με ζήλο, με τα οποία θα συν-εργασθούμε στον Αμπελώνα του Χριστού και μακάρι, να προκύψουν από αυτή τη συνεργασία «εύχυμοι» καρποί. Η σημερινή ημέρα θα κλείσει με την εγγραφή στον Κατάλογο των προς Αρχιερατείαν εκλογίμων, νέων Κληρικών, κατόπιν προτάσεως των οικείων αυτών Μητροπολιτών και τηρήσεως της προβλεπομένης διαδικασίας.
Ένας φωτισμένος Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο αοίδιμος Μητροπολίτης Χαλκηδόνος κυρός Μελίτων Χατζής είχε πει κατά τις εργασίες της τετάρτης Πανορθοδόξου Διασκέψεως της Γενεύης το έτος 1968 ότι: «Η χθες παρήλθε προ πολλού, ούτε καν την σήμερον ζώμεν, μας προέλαβεν η μεθαύριον». Η διαπίστωση αυτή, η οποία στις ημέρες μας γίνεται όλο και πιο επίκαιρη, κυρίως λόγω της εντάσεως με την οποία συντελούνται ραγδαίες αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, οδήγησε την Διαρκή Ιερά Σύνοδο, να αποφασίσει κατά τον παρελθόντα Ιούνιο, κατά την κατάρτιση της Ημερησίας Διατάξεως της συνάξεώς μας, την ανάπτυξη επικαίρων θεμάτων, τα οποία θα εισηγηθούν ενώπιόν μας αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί.
Έτσι, την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ θα εισηγηθεί το θέμα: «Το φαινόμενον της υπογεννητικότητος ως μείζον Εθνικόν πρόβλημα», ενώ και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος, στην ίδια συνάφεια, θα εισηγηθεί το θέμα: «Η “γενοκτονία” των συγχρόνων Ελλήνων και τα δημιουργηθέντα εξ αυτής: εργασιακόν πρόβλημα (ανεργία των νέων), αδυναμία δημιουργίας νέων οικογενειών, άμβλυνσις των ηθών, μονογονεϊκές οικογένειες, ομόφυλα ζευγάρια». Με αφορμή αυτά τα θέματα θα έχουμε την δυνατότητα και του γόνιμου διαλόγου, προκειμένου να λάβουμε πρακτικές αποφάσεις επ’ αυτού του μείζονος, όπως έχει εξελιχθεί, ζητήματος που απασχολεί την Πατρίδα και το λαό μας.
Την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ. Μάξιμος θα αναγνώσει την Εισήγησή του με θέμα: «Οι συνέπειες της ψηφιακής τεχνολογίας και ευρύτερα του τεχνικού πνεύματος στον ρόλο και στην αποστολή της Εκκλησίας», ενώ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος θα αναπτύξει το θέμα: «Οι προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης». Μετά και από αυτές τις Εισηγήσεις θα ακολουθήσει συζήτηση και, μακάρι, τα συμπεράσματα να αξιοποιηθούν προς την κατεύθυνση της περαιτέρω αναπτύξεως της ποιμαντικής διακονίας μας.
Την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου, θα κληθούμε να επιλέξουμε από τον Κατάλογο των προς Αρχιερατεία Εκλογίμων εκείνους τους Κληρικούς οι οποίοι θα στελεχώσουν τις κενές Ιερές Μητροπόλεις:
α) Φθιώτιδος, μετά την αιφνίδια κοίμηση του μακαριστού αδελφού μας Νικολάου, τον παρελθόντα Ιούλιο,
β) Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, εξ αιτίας της διά λόγους υγείας παραιτήσεως του Σεβασμιωτάτου κ. Αμβροσίου, και
γ) Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου, ένεκα της κοιμήσεως του μακαριστού Ποιμενάρχου αυτής αοιδίμου Ιεροθέου,
ενώ ταυτόχρονα, θα κληθούμε να εκλέξουμε και δύο νέους Επισκόπους για υφιστάμενες κενές θέσεις Βοηθών Επισκόπων παρά τη Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών.
Ευχόμαστε ολόθερμα και προσευχόμαστε, ώστε όλοι όσοι θα εκλεγούν στις παραπάνω Ιερές Μητροπόλεις, να καταστούν άξιοι διάδοχοι, όντως αξίων αγίων αδελφών, τόσο των μακαριστών Νικολάου και Ιεροθέου, όσον και του ζώντος αδελφού Ιεράρχου πρώην Καλαβρύτων κ. Αμβροσίου και να διαποιμάνουν με πιστότητα, αγάπη και διάθεση φιλανθρωπίας τους χριστιανούς, που θα τους εμπιστευθεί ο ίδιος ο Θεός, διά της Ιεράς Συνόδου. Ταυτόχρονα, ευχόμαστε και προσευχόμαστε και για τους εκλεγησομένους νέους Βοηθούς Επισκόπους, ώστε να διακονήσουν με ζήλο και πνεύμα υπακοής τις ανάγκες της πολυανθρώπου Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Τέλος, όπως ήδη έχετε ενημερωθεί από την σχετική Πρόσκληση και την συνημμένη σε αυτήν Ημερησία Διάταξη, την οποία ελάβατε κατά την χθεσινή ημέρα, η Ιεραρχία θα συνεδριάσει εκτάκτως και το Σάββατο 12 Οκτωβρίου σε μία και μοναδική συνεδρίαση με ένα και μοναδικό θέμα, προκειμένου - και σύμφωνα με όσα αποφάσισε η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της 28ης του παρελθόντος Αυγούστου - η ταπεινότης μου να σας παράσχει «Ενημέρωση επί του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας».
Σεβασμιώτατοι άγιοι Αρχιερείς,
Κλείνοντας, θέλω να σας ευχαριστήσω για την προσοχή σας, υπογραμμίζοντας και πάλι αυτό που στην έναρξη της παρούσης προσφωνήσεως είπα: Εκείνος που μας σύναξε είναι «η δημιουργική, και συνεκτική των απάντων, Θεού σοφία και δύναμις», δηλαδή ο Χριστός, ο οποίος «έδωκε τους μεν αποστόλους, τους δε προφήτας, τους δε ευαγγελιστάς, τους δε ποιμένας και διδασκάλους, προς τον καταρτισμόν των αγίων εις έργον διακονίας, εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού» (Εφεσ. 4, 11-13). Ας ευχηθούμε, λοιπόν, και κατ’ αυτήν την ετήσια ιερά σύναξή μας, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, μαζί με τον Άναρχο Πατέρα Του και το Πανάγιο και Τελεταρχικό Πνεύμα, να στηρίξουν «ακλινή (και) ακράδαντον, την Εκκλησίαν» και να φωτίσουν όλους μας για την καλή έκβαση των εργασιών μας.