ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

Ομιλία του Παναγιωτάτου προς την Αντιπροσωπεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας

---

“Η πρόσκλησις προς «διατήρησιν της ενότητος ημών εν Ευχαριστιακή κοινωνία», εκ μέρους του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων, αφορά κατ᾽ ουσίαν εις τον Μακαριώτατον Πατριάρχην Μόσχας και όχι εις ολόκληρον το Εκκλησιαστικόν σώμα της Ορθοδοξίας”, επισήμανεν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στην ομιλία του, μετά την Θεία Λειτουργία, στην οποία χοροστάτησε, σήμερα, Κυριακή προ των Φώτων, 5 Ιανουαρίου, στον Πατριαρχικό Ναό, όπου παρέστη Αντιπροσωπεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, υπό την ηγεσία του Μητροπολίτου Λβιβ Μακαρίου, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως ενός έτους από την υπογραφή και επίδοση του Τόμου Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας.

Ο Παναγιώτατος, σημείωσε ότι “η κανονικώς αστήρικτος και εκκλησιολογικώς έωλος” πρωτοβουλία του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Θεοφίλου προκάλεσε αλγεινή εντύπωση, “εις ημάς, και ουχί μόνον εις ημάς” και υπενθύμισε, μεταξύ άλλων, ότι “η Εκκλησία της Ρωσίας” είναι εκείνη που “διέκοψε το μνημόσυνον των τριών Πρώτων, οι οποίοι ευρίσκονται εις κοινωνίαν με την Αγιωτάτην Εκκλησίαν της Ουκρανίας”.

Τη Θεία Λειτουργία και τον Μ. Αγιασμό της παραμονής των Θεοφανείων τέλεσε, κατά την τάξη, ο Αρχιγραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, Αρχιμ.Ιωακείμ, με τον υπογραμματέρα, διάκονο Γρηγόριο.

Εκκλησιάστηκαν ο Μητροπολίτης Μύρων Χρυσόστομος, ιερείς από την Εκκλησία της Κύπρου, Άρχοντες Οφφικιάλιοι της Μ.τ.Χ.Ε., ο Γενικός Πρόξενος της Ουκρανίας στην Πόλη Ολεκσάντρ Γκαμάν, πιστοί από την Πόλη, καθώς και από την Ελλάδα, την Κύπρο και άλλες χώρες.

Η ομιλία του Παναγιωτάτου

“Εν χαρά και αγαλλιάσει σας υποδεχόμεθα εις το πανίερον Κέντρον της Ορθοδοξίας διά να συμπανηγυρίσωμεν την πρώτην επέτειον της υπογραφής υπό της περί ημάς Αγίας και Ιεράς Συνόδου και επισήμου επιδόσεως του Τόμου Αυτοκεφαλίας της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ουκρανίας”, είπε ο Πατριάρχης στην ομιλία του, εκφράζοντας την ικανοποιησή του για την μέχρι τώρα πορεία, αλλά και την αισιοδοξία του για το μέλλον, της νεοπαγούς Εκκλησίας της Ουκρανίας.

"Γνωρίζομεν τους αγώνας σας και ηκούσαμεν και διά ζώσης περί των δυσφημίσεων και των συκοφαντιών σχετικώς προς την εσωτερικήν εκκλησιαστικήν ζωήν και τας σχέσεις σας με την Μητέρα Εκκλησίαν Κωνσταντινουπόλεως, την οποίαν οι εναντίοι εμφανίζουν όχι ως στοργικήν μητέρα, η οποία εθεράπευσε χρονιζούσας δυσλειτουργίας και αναστατώσεις διά της χορηγήσεως εις την θυγατέρα αυτής εσωτερικής διοικητικής αυτοτελείας, αλλά ως άστοργον και αυταρχικήν μητρυιάν, η οποία παρενέβη διά να την χειραγωγή και να την ελέγχη.

Ως όμως ετονίσατε και υμείς, άγιε αδελφέ, η Αγιωτάτη Εκκλησία της Ουκρανίας ζη εν πλήρει ελευθερία, ενώ οι μη αναγνωρίζοντες αυτήν εν Ουκρανία εμφανώς χειραγωγούνται εκ των εξω εις βάρος του πνευματικού συμφέροντος του ευσεβούς Ουκρανικού λαού”.

Ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στη διαχρονική μέριμνα και διακονία του Οικουμενικού Θρόνου για την ενότητα της Ορθοδοξίας, χωρίς να παραλείψει να αναφερθεί και στις κατηγορίες, τις δυσφημίσεις και τις συκοφαντίες που διατυπώνονται κατά της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και κατά της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ουκρανίας.

“Ποτέ εις την ιστορίαν του, ο Οικουμενικός Θρόνος, ο οποίος έχει εκ των ιερών κανόνων και της καθιερωμένης και καθηγιασμένης πρακτικής την ευθύνην διά την ενότητα και ευστάθειαν της Ορθοδοξίας, δεν παρέμεινεν αδρανής, όταν εις Ορθόδοξος λαός ανεζήτει λύσιν χρονιζόντων εκκλησιαστικών προβλημάτων προσφεύγων εις αυτόν και προσβλέπων εις στήριξιν εκ μέρους του.

Εις όλας τας περιπτώσεις χορηγήσεως αυτοκεφαλίας εκ μέρους της Μητρός Εκκλησίας, μοναδικόν κριτήριον διά την λήψιν της σχετικής αποφάσεως υπό της Αγίας και Ιεράς Συνόδου υπήρξεν η ανύστακτος ποιμαντική μέριμνα διά τον λαόν του Θεού, εν αναφορά πάντοτε προς την προάσπισιν της κανονικής τάξεως και της συνοδικής ταυτότητος της Εκκλησίας.

Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον αποβλέπει διηνεκώς εις την οικοδομήν του Σώματος του Χριστού και όχι εις επίδειξιν ισχύος και δυνάμεως κοσμικής.

Καμμία ενέργεια του Οικουμενικού Θρόνου δεν έθιξε τον θεανδρικόν χαρακτήρα της Εκκλησίας, εν αντιθέσει προς τους ασκούντας κριτικήν εις τας αποφάσεις της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, οι οποίοι είναι εκείνοι που μετατρέπουν την Εκκλησίαν εις κοσμικόν θεσμόν, προσεγγίζοντες εκκλησιαστικά ζητήματα με αλλότρια κριτήρια, στερούμενοι Ορθοδόξου φρονήματος και υγιούς εκκλησιολογίας.

Τελείως απαράδεκτον θεωρούμεν το γεγονός ότι οι τοιαύτα μηχανευόμενοι κατηγορούν το Οικουμενικόν Πατριαρχείον διά άσκησιν κοσμικής εξουσίας και χειραγώγησίν του υπό κέντρων κοσμικής ισχύος, διασπείροντες ανερυθριάστως και άνευ συστολής ακόμη και μυθεύματα περί χρηματισμού της Μητρός Εκκλησίας και αυτού του Οικουμενικού Πατριάρχου, εξ ιδίων κρίνοντες τα αλλότρια.

Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, αίροντας, σύμφωνα με τα λόγια του Άρχοντος Μεγάλου Ρήτορος Καθηγητού Χρήστου Γιανναρά, «τον σταυρό προπηλακισμών και απειλών της επηρμένης οφρύος των αριθμητικά ισχυρών», λοιδορείται σήμερον, πρωτίστως, από τα «κύκλω της τραπέζης» της «έκγονα της πρωτοκάθεδρης εκκλησιαστικής πατρότητας», τα οποία «διολισθαίνουν στην ευτέλεια των θρησκευτικών αποκυημάτων του εθνικισμού»”.

Στη συνέχεια, εξέφρασε και πάλι τα συγχαρητήρια του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρο και προς τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο, για την εναρμόνισή τους με την απόφαση της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας και την αναγραφή στα Δίπτυχα του Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κυρίου Επιφανίου.

“Η ενέργειά των στηρίζει εν τη πράξει την ενότητα της Ορθοδοξίας και αποκαλύπτει την ζωτικήν και αδιάλειπτον λειτουργίαν της κανονικής συνειδήσεως εν τη Εκκλησία.

Τουναντίον, ιδιαιτέρως αλγεινήν εντύπωσιν προεκάλεσεν εις ημάς, και ουχί μόνον εις ημάς, η κανονικώς αστήρικτος και εκκλησιολογικώς έωλος πρωτοβουλία του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων κυρίου Θεοφίλου να καλέση τους Ορθοδόξους Προκαθημένους εις συνάντησιν εις το Αμμάν της Ιορδανίας διά «την διατήρησιν της ενότητος ημών εν Ευχαριστιακή κοινωνία», ως γράφει αγγλιστί εις την σχετικήν πρόσκλησιν.

Οι πάντες γνωρίζουν ότι επί σειράν ετών το Πατριαρχείον Αντιοχείας δεν ευρίσκεται εις Ευχαριστιακήν κοινωνίαν μετά του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, λόγω της διαφιλονικουμένης δικαιοδοσίας επί του Κατάρ.

Είναι, επίσης, παγκοίνως γνωστόν, ότι η Εκκλησία της Ρωσίας διέκοψε το μνημόσυνον των τριών Πρώτων, οι οποίοι ευρίσκονται εις κοινωνίαν με την Αγιωτάτην Εκκλησίαν της Ουκρανίας.

Συνεπώς, επί τη βάσει και μόνον της κοινής λογικής, η πρόσκλησις προς «διατήρησιν της ενότητος ημών εν Ευχαριστιακή κοινωνία», εκ μέρους του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων, αφορά κατ᾽ ουσίαν εις τον Μακαριώτατον Πατριάρχην Μόσχας και όχι εις ολόκληρον το Εκκλησιαστικόν σώμα της Ορθοδοξίας".

Ο Παναγιώτατος εξέφρασε την ευαρέσκειά του προς τον Μητροπολίτη Λβιβ, “διά την στάσιν σας καθ᾽ όλην την πορείαν της Εκκλησίας της Ουκρανίας προς την αυτοκεφαλίαν, και διά την θετικήν συμβολήν σας εις την αντιμετώπισιν των δυσκολιών και των ποικιλομόρφων επιθέσεων και συκοφαντιών, πάντοτε εν τω πνεύματι της εν Χριστώ αγάπης και με φρόνημα Ορθοδόξου επισκόπου, «του κοινού της Εκκλησίας την προστασίαν εγχειρισμένου», κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον”, και του ζήτησε να μεταφέρει “τας ενθέρμους συγχαρητηρίους ευχάς ημών προσωπικώς και συμπάσης της καθ᾽ ημάς Ιεραρχίας προς τον Μακαριώτατον αδελφόν Μητροπολίτην Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κύριον Επιφάνιον επί τη χαρμοσύνω συμπληρώσει ενός έτους αυτοκεφαλίας”.

Η προσφώνηση του Μητροπολίτου Λβιβ

“Για πολλούς αιώνες περιμέναμε την περυσινή ημερομηνία της 5ης Ιανουαρίου 2019! Ο Θεός άργησε να απαντήσει στις προσευχές μας, στα δάκρυά μας, στις παρακλήσεις μας, στους πόνους μας, στα μαρτύριά μας, όμως απάντησε με τον καλύτερο τρόπο!

Περίμενε η ιστορία, ύστερα από το 1686, έναν μεγάλο Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ένα σοφό Πατριάρχη, να ακούσει αυτά όλα που έλεγε η ψυχή μας, και να σκύψει πάνω στα προβλήματά μας, και να μας δώσει την ευλογημένη λύση της Αυτοκεφαλίας”, τόνισε, στην ομιλία του, ο Μητροπολίτης Λβιβ Μακάριος, και με θερμά λόγια αναφέρθηκε στην προσωπικότητα και το έργο του Προκαθημένου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφανίου, τον οποίο, όπως διαβεβαίωσε, αγαπά και στηρίζει στο δύσκολο έργο του.

“Είχαμε μια πολύ δύσκολη χρονιά το 2019! Ακούσαμε πολλά ψέματα για την Εκκλησία μας! Ακούσαμε ότι μας ελέγχει η Κωνσταντινούπολη, ενώ εκείνη μας έδωσε Τόμο Αυτοκεφαλίας!

Αντίθετα, εκείνοι που παρουσιάζονται ως ελεύθεροι και ανεξάρτητοι, παίρνουν εντολές από έξω. Μας κατηγόρησαν για άκυρες χειροτονίες, για αυτοχειροτονίες, για πολλά και άσχημα πράγματα! Όμως εμείς στα ψέματα και στις συκοφαντίες απαντάμε με τη δύναμη της Αλήθειας και της Αγάπης!

Τα έγγραφα της χειροτονίας μου βρίσκονται εδώ και πολύ καιρό στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Βλαδίμηρος του Κιέβου, μας δεχόταν ως Ιεράρχες, ποτέ δεν είπε για να αναχειροτονήσει. Μας χάριζε δώρα εγκόλπια. Εκείνος δεν ήξερε; Σήμερα μόνο ξέρουν; Ποτέ δεν μιλούσαν για αναχειροτονίες! Το μόνο που ζητούσαν ήταν να αφήσουμε την Κωνσταντινούπολη! Να μην έχουμε σχέση μαζί σας! Αλλά ποιο παιδί δεν έχει σχέση με τη μητέρα του;

Κι αν βρεθήκαμε κάποτε στο σχίσμα ήταν διότι δεν ανεχόμασταν ώστε αυτός ο ευλογημένος Ουκρανικός Λαός να γίνεται παιχνίδι στα χέρια άλλων δυνάμεων. Θέλαμε να διοικείται η Εκκλησία μας με τις παραδόσεις της Μητέρας μας Εκκλησίας. Με όσα πήραμε από το Βάπτισμα του Αγίου Βλαδιμήρου.

Θέλαμε η Εκκλησία μας να ευωδιάζει Χριστό και όχι να στηρίζεται επάνω στο χρυσάφι. Θέλαμε την Ουκρανική γλώσσα μας. Την δική μας παράδοση. Γι’ αυτό μας οδήγησαν στο σχίσμα, από όπου εσείς μας λυτρώσατε, μας απαλλάξατε”.

Ο Μητροπολίτης Μακάριος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ουκρανίας προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την απόφασή του να της απονείμει καθεστώς Αυτοκεφαλίας.

“Σας ευχαριστούμε με όλη μας την δύναμη! Και σας λέμε ότι όσο αναπνέουμε θα μιλάμε για το πόσο καλό μας έκανε η Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως. Αυτό θα διδάσκουμε στα παιδιά μας. Στα παιδιά των παιδιών μας. Στις επόμενες γενιές. Στο μέλλον μας. Πάντα στην ιστορία της Ουκρανίας δύο ημερομηνίες θα μένουν με άγια γράμματα σημειωμένες: η μία είναι το Βάπτισμα του Βλαδιμήρου και η άλλη ο Τόμος της Αυτοκεφαλίας μας. Αυτά τα καλά κάνατε για μας. Μας δίνετε το χέρι Σας και εμείς προχωράμε από το σκοτάδι στο φως της αληθινής μας ελευθερίας!”

Ακολούθως, ο Επίσκοπος Βασιλκίβ Λαυρέντιος, ανέγνωσε το Μήνυμα του Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφανίου, του οποίου την ελληνική μετάφραση ανέγνωσε ο Κωδικογράφος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, διάκονος Βοσπόριος.

Στη συνέχεια, κατόπιν προτροπής του Παναγιωτάτου, ο Μητροπολίτης Μακάριος αγίασε με τον Μ. Αγιασμό τους πιστούς, ενώ ο Επίσκοπος Λευρέντιος διένειμε το αντίδωρο.

Το Σάββατο, 4 Ιανουαρίου, ο Παναγιώτατος δέχθηκε την Αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ουκρανίας σε κατ’ ιδίαν ακρόαση στο Πατριαρχικό Γραφείο.

Στην Αντιπροσωπεία, εκτός των δύο Αρχιερέων, συμμετέχουν οι Πρωτοπρεσβύτεροι Βαλέριος Σεμαντσό και Βασίλειος Λίλο, ο Δήμαρχος Ταρασίβκα Βλαδίμηρος Σίζον, και ο Αντιδήμαρχος Λβιβ Ευγένιος Μποούκο.

Φωτογραφίες: Νίκος Μαγγίνας | Οικουμενικό Πατριαρχείο