ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, 26 Ἰουλίου 2020, Μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιομάρτυρος Παρασκευῆς (β´ αἰ.), Ἑρμολάου Ἱερομάρτυρος (305) καὶ τῶν σὺν αὐτῷ Ἑρμίππου καὶ Ἑρμοκράτους

Τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας κατὰ τὰ Ἀναγνώσματα τῆς Κυριακῆς καί τινων ἑορτῶν

Δέσπω Ἀθ. Λιάλιου, Ὁμότιμη Καθηγήτρια Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.

ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, 26 Ἰουλίου 2020, Μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιομάρτυρος Παρασκευῆς (β´ αἰ.), Ἑρμολάου Ἱερομάρτυρος (305) καὶ τῶν σὺν αὐτῷ Ἑρμίππου καὶ Ἑρμοκράτους (Αριθμ. 28N)

A. 1. H Ζ´ Κυριακή Ματθαίου φέτος συμπίπτει με τον εορτασμό της μνήμης της Αγίας Παρασκευής, μιας Οσιομάρτυρος του δευτέρου αιώνος, μιας αγιακής μορφής από τις πρώτες της Εκκλησίας και του Ιερομάρτυρος Ερμολάου και των συν αυτώ, που μαρτύρησαν την εποχή του διωγμού του Διοκλητιανού. Επαναλαμβάνω και πάλι ότι όλος ο Ιούλιος είναι ένας μήνας μνήμης των πρώτων Αγίων Μαρτύρων. Πρόκειται ουσιαστικά για την περίοδο μετά την εορτή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και των Δώδεκα Αποστόλων, που η Εκκλησία ξαναεκδιπλώνει το μυστήριο της Θείας Οικονομίας και της σωτηρίας του παλαιού και του νέου Ισραήλ σε ένα συγχρονισμό των γεγονότων από κτίσεως κόσμου, αλλά και ώς της Όγδοης ημέρας του Πνευματικώς ορωμένου Λόγου. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των Αγίων είναι η ομολογία του Ιησού Χριστού ως του αληθινού Θεού, που καθήρεσε τις δαιμονικές δυνάμεις του φαρισαϊκού και του ειδωλολατρικού κόσμου της εξουσιαστικής καταδυνάστευσης του ανθρώπινου γένους. Σχεδόν πάντα οι Άγιοι Μάρτυρες, άνδρες και γυναίκες, συγκρούονται με την αυτοκρατορική εξουσία, που χρησιμοποιούσε τη θρησκευτική εξουσία είτε του παλαιού Ισραήλ, είτε του εθνικού κόσμου για την επιβολή της. Η Εκκλησία αναδύεται σ᾽ ένα κόσμο θρησκευτικού συγκρητισμού, ο οποίος είχε την προστασία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορικής εξουσίας, οπότε και η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη.

2. Η Αθλοφόρος Οσιομάρτυς Παρασκευή ήταν γόνος εύπορης οικογένειας της Ρώμης, σε μία εποχή που η Ρώμη ήταν το κέντρο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το μαρτύριό της συνέβηκε επί Μάρκου Αυριλίου (161-180 μ.Χ), ενώ η υμνολογία της Εκκλησίας αποτυπώνει το περιστατικό με τον αυτοκράτορα Αντωνίνο (138-161) ο οποίος διέταξε να ριφθεί σε καζάνι με καυτό λάδι, καθώς δεν αρνιόταν την πίστη στο Χριστό. Το σώμα της Οσιομάρτυρος έμεινε ανέπαφο. Ο Αντωνίνος ο ίδιος πλησίασε να δει το ανεξήγητο θέαμα και έχασε την όραση. Και πάλι η Αγία τον θεράπευσε, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να πάψει το διωγμό των χριστιανών, εξ ου και το προσωνύμιο Ευσεβής και η προσφυγή των χριστιανών στην Αγία με την ιαματική της μεσιτεία. Το πρώτο Στιχηρό της Αγίας στον Εσπερινό αποτυπώνει ακριβώς το πρώτο μέρος αυτού του περιστατικού, ἦχος πλ. δ´: «Ὤ τοῦ παραδόξου θαύματος! Παρασκευὴ ἡ σοφή, Ἀντωνίνου τὸ φρύαγμα, ἀνδρικῶς κατέβαλες, προθύμως ἐναθλήσασα, καὶ τῶν βραβείων τῆς ἄνω κλήσεως, καὶ τῶν στεφάνων ἀξιωθεῖσα σεμνή, ὑπέρ τῶν δούλων σου, τῶν πιστῶς τιμώντων σε, μνείαν ποιοῦ, πάντοτε πρὸς Κύριον, ἐλεηθῆναι ἡμᾶς», ενώ το Απολιτίκιο και ιδίως το Κοντάκιο τη χαρίτωση της Αγίας με το ιαματικό χάρισμα, ἦχος δ´: «Τὸν ναόν σου πάνσεμνε, ὡς ἰατρεῖον ψυχικὸν εὑράμενοι, ἐν τούτῳ πάντες οἱ πιστοί, μεγαλοφώνως τιμῶμέν σε, Ὁσιομάρτυς Παρασκευὴ ἀοίδιμε».

3. Στην εποχή του Διοκλητιανού (284-305), και ιδιαίτερα την εποχή της Τετραρχίας, μεταφερόμαστε με το μαρτύριο του Ιερομάρτυρος Ερμολάου και των συν αυτώ στη Νικομήδεια της Βιθυνίας, η οποία ήταν η πρωτεύουσα της Τετραρχίας- έδρα του Διοκλητιανού. Ο Ερμόλαος ήταν ιερεύς, όπως και οι συν αυτώ Έρμιππος και Ερμοκράτης. Ο Κανόνας των Αγίων αποδίδει τα κύρια στοιχεία του βίου τους και του αύριο εορταζομένου Μεγαλομάρτυρος και Ιαματικού Παντελεήμονος. Ο Ερμόλαος υπήρξε ο πνευματικός πατέρας του Αγίου Παντελεήμονος, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί στην Ιατρική. Κατά την περίοδο της Τετραρχίας, ίσως και λόγω του συγκρητιστικού πνεύματος που προώθησε η Τετραρχία, φαίνεται ότι υπάρχει μία ραγδαία ένταξη στην Εκκλησία και πολλών επιφανών μελών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η αλλαγή πολιτικής από το Διοκλητιανό μόνο εναντίον των χριστιανών, που τους είδε ως δημόσιο κίνδυνο, καθώς απέρριπταν συλλήβδην τον ειδωλολατρικό κόσμο, είχε ως αποτέλεσμα το μαρτύριο πολλών νέων προερχομένων από τις εύπορες τάξεις της Νικομήδειας, όπως ήταν ο Άγιος Παντελεήμονας αλλά και οι Μεγαλομάρτυρες Βαρβάρα, Κυριακή και Ιουλιανή. Ωστόσο, η χριστιανική πίστη είχε γίνει κτήμα της ευρύτερης κοινωνίας στο ανατολικό τμήμα της Αυτοκρατορίας και δεν αποτελούσε μόνο την παρηγορία των λαϊκών στρωμάτων. Την ανάδυση της νέας δυναμικής του πλήθους των πιστευόντων θα την αξιοποιήσει την επόμενη δεκαετία του διωγμού του Διοκλητιανού με ένα τρόπο πρωτόγνωρο ο Μέγας Κωνσταντίνος, μεταπλάθοντας τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Β. 1. Ως προς το Αποστολικό Ανάγνωσμα ισχύουν κατ᾽ ακέραιο όσα έχουν γραφεί κατά την Κυριακή Δ´ Ματθαίου, 5 Ιουλίου 2020, (Αριθμ. 23Ν) με ένα περαιτέρω μικρό σχόλιο. Παραθέτω τα αυτά:

{«Γ. 1. α) Ως προς το σημερινό Αποστολικό Ανάγνωσμα: Έχουμε ήδη μιλήσει για το περιεχόμενο της Επιστολής Προς Γαλάτας. Υπενθυμίζω ότι αυτή η αποστολική εκκλησία βασανιζόταν από μία εσωτερική διάσταση των μελών της ανάλογα με την προέλευσή τους εξ Ιουδαίων και εξ εθνών, με τους εξ Ιουδαίων είτε να θεωρούν εαυτούς ανώτερους, αφού ήσαν ως προς το «κατά σάρκα» το αυτό με το Χριστό, αλλά κυρίως με τους Προφήτες και το Μωϋσή, είτε γιατί θεωρούσαν ατελείς τους εξ εθνών αδελφούς τους, καθώς δεν είχαν περάσει αυτοί από την εκπλήρωση των τυπικών διατάξεων και πρακτικών του Μωσαϊκού Νόμου, είτε γιατί ήθελαν, με προκάλυμμα τα παραπάνω, να επιβληθούν στην ίδια την οργάνωση της τοπικής εκκλησίας. Ο Απόστολος Παύλος, που ανήκει «κατά σάρκα» στον Ισραήλ, δομεί το κήρυγμα προς τους Γαλάτες με κέντρο την επαγγελία του Αβραάμ, που εκπληρώνεται στο πρόσωπο του Χριστού.

β) Η αναδρομή στον Πατριάρχη Αβραάμ, ο οποίος προηγείται χρονικά της παραδόσεως του Νόμου, του Μωϋσέως και όλων των μεταγενέστερων διατάξεων, που περιγράφονται στην Πεντάτευχο, είναι συγχρόνως αναγωγή όλων των ανθρώπων, και για την περίπτωση των Γαλατών όλων των πιστών αδιακρίτως, στα τέκνα του Αβραάμ, κατονομάζοντάς τους ως «κατ᾽ ἐπαγγελίαν» κληρονόμους, ότι, δηλαδή, οι Θεοφάνειες και υποσχέσεις του Θεού προς τον Αβραάμ αφορούν σε όλους που αποδέχονται την πίστη του Αβραάμ και, επομένως, η ενδιάμεση φάση του Μωσαϊκού Νόμου έχει προπαρακευαστικό χαρακτήρα για την αποδοχή του Χριστού ως του ενός και του αυτού Θεού του παλαιού και νέου Ισραήλ, όπου κυριαρχεί το ζεύγος επαγγελία πατριαρχική (οικουμενική)- πίστη στο Χριστό, και όχι το ζεύγος Νόμος- πίστη ως επιμέρους παιδαγωγική διαδικασία δεκτικότητας των νηπίων. Η υπέρβαση της ενδιάμεσης κατάστασης, που είναι ρήξη με την ιουδαϊκή αποκλειστικότητα και όχι με τις Προφητικές επαγγελίες, εκβάλλει στην ενότητα πάντων στο πρόσωπο του Χριστού. Η υπόμνηση του βαπτίσματος (κατά το «ὁμολογῶ ἓν βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» αργότερα στο Σύμβολο της Πίστεως) και η αποδοχή του κοινού ανακαινισμού παντός του ανθρωπίνου γένους ως κοινής δωρεάς του Ενανθρωπήσαντος και Σταυρωθέντος Υιού και Λόγου του Θεού Πατρός, αίρει όλες τις φυλετικές, κοινωνικές, ακόμη και τις βιολογικές διακρίσεις σε γυναίκα και άνδρα, καθώς η δωρούμενη υπό του Ενανθρωπήσαντος υιοθεσία συνιστά επάνοδο στην προπτωτική κατάσταση. Γι᾽ αυτό λέγεται ότι οι Θεοφάνειες του Ισραήλ εκβάλλουν και ανακεφαλαιώνονται στο Χριστό, ο οποίος συνέχει τα τρία αξιώματα του Ισραήλ, τον οποίο εισάγει στο Μυστικό Δείπνο ολοτελώς, βασιλεύς- δημιουργός, προφήτης/διδάσκαλος, (γι᾽ αυτό χρησιμοποιεί τις παραβολές) και ιερεύς/ θύτης και θύμα, προσφέρων, προσφερόμενος, δεχόμενος τη λογική θυσία, διαδιδόμενος, ορώμενος και μετεχόμενος Πνευματικώς υπό όλων των μελών της Εκκλησίας και ως κλήση προς πάν το ανθρώπινο.

γ) Ο Απόστολος Παύλος από την πλαστή αντίθεση Νόμος ή πίστη στο Χριστό των χριστιανών της εκκλησίας στη Γαλατία μεταβαίνει καταρχάς στο Σταυρωθέντα Χριστό και την ελευθερία που χάρισε με την ανάπλαση του ανθρώπινου γένους και ασφαλώς καλεί τους Γαλάτες χριστιανούς, να υπερβούν την αμαρτητική κατάσταση, στην οποία υπόκεινται όλοι οι άνθρωποι, κάνοντας ως ζωή τους τη ζωή του Χριστού, του Υιού του Θεού. Έτσι, από το επιμέρους μεταβαίνει ο Απόστολος Παύλος στο όλο του μυστηρίου της Θείας Οικονομίας, καλώντας τους Γαλάτες να αρνηθούν όλη τη μεταπατορική αμαρτητική κατάσταση και να συσσωματωθούν χάριτι, Πνευματικώς, στο Χριστό με συγκεκριμένη καρποφορία, την οποία περιγράφει στο πέμπτο κεφάλαιο με παράλληλη περιγραφή και των αποτελεσμάτων της μεταπατορικής αμαρτητικής κατάστασης και καταδυνάστευσης των ανθρώπων από τους εμπαθείς λογισμούς και τα αδελφοκτόνα έργα της ιδιοτέλειας.

2. Πρέπει να σημειώσουμε ότι αποστασία, απομάκρυνση από το φωτοδότη Θεό και η κυριαρχία από τους εμπαθείς λογισμούς είναι η μεταπατορική ασθένεια της νοσούσας ανθρώπινης φύσης, που παράγει αντίστοιχους καρπούς, όπως αντίθετα οι θεόπτες Πατριάρχες καταυγάζονται από τη χάρη και τη Δόξα του Θεού και παράγουν έργα δικαιοσύνης για όλο τον Ισραήλ και πέραν αυτού και ζουν εν οράσει την αναμονή της ανακεφαλαιώσεως του σύμπαντος κόσμου. Με τον ίδιο τρόπο στη νηπτική μας παράδοση και τη ζωή της Εκκλησίας η διαρκής θεραπεία προβάλλει την εξαγόρευση των εμπαθών λογισμών, που αποκόπτουν τον άνθρωπο από το κοινό σώμα, ώστε ο νους να αναπαύεται στην έμπρακτη πίστη, καθώς η σωτηρία δεν είναι ατομική υπόθεση, ούτε καν σχέση, γιατί τέτοιες καταστάσεις χαρακτηρίζουν τους εφήμερους οργανισμούς και τις όποιες ομάδες, παρά είναι ενοείδεια νοός, που καταυγάζεται από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Πρόκειται για την ένταξη του ανθρώπου στο κοινό σώμα της Εκκλησίας, όπου κτίση και πορεία ως αναπαυμός νου και έργων μετά πάντων των Αγίων εκβάλλουν στα έσχατα της τελειώσεως.

3. Στο λόγο της Εκκλησίας περί παραιτήσεως από παντός νόμου και δικαιώματος, καθότι η αγάπη «οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς», και αποκτήσεως χάριτι νουν Χριστού Εσταυρωμένου, με τη διαρκή αναφορά του ονόματος του Χριστού μονολογίστως, του Κυρίου της Δόξης, ο όποιος λόγος περί προσώπου και σχέσεων μοιάζει με κοινωνιολογική καρικατούρα και φιλοσοφικό μετεωρισμό, που μένει άνευ καρπών ως παραθεωρία, ή «τεχνολογία». Είναι ένας λόγος πειρασμικός έναντι του λόγου της Εκκλησίας που αγκαλιάζει το σύμπαντα κόσμο, κτίση, ιστορία και έσχατα και γι᾽ αυτό ο λόγος της Εκκλησίας είναι ένας λόγος οικουμενικής αγιοσύνης, επίκαιρος και ανοιχτός στον κάθε άνθρωπο εν τη πράξει, γιατί αίρει τις συμβάσεις του βίου και οδηγεί στην εγρήγορση και την αναμονή της Βασιλείας του Θεού ως παρούσας πραγματικότητας και ασφαλέστατα δεν έχει ουδεμία σχέση με την πειρασμική αγωνία της όποιας ιδιοτέλειας»}.

2. Εις επίρρωση των αμέσως ανωτέρω επισημαίνω το στίχο: «ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε», ο οποίος αποτελεί το ειδικό βαπτιστήριο Κοινωνικό μέχρι σήμερα, διά του οποίου διασώζεται η αρχαία βαπτιστήρια παράδοση της Εκκλησίας προ της καθιερώσεως του νηπιοβαπτισμού και οπωσδήποτε κατά την ακολουθήσασα μεταβατική περίοδο. Ανεξάρτητα από τη φρασεολογία που χρησιμοποιεί ο Απόστολος Παύλος, ειλημμένη από το πολιτιστικό περιβάλλον των λαών της Μεσογείου, αυτό που ενδιαφέρει τον Απόστολο είναι Χριστός και η κλήση να ενταχθούν Ισραήλ και έθνη στη Βασιλεία του Θεού, να αποδεχθούν την εν Χριστώ ανάπλαση, γενόμενοι υιοί και αδελφοί, να αποκτήσουν νουν Χριστοῦ, γιατί η μεταπατορική κατάσταση αφορά όλους ως τέκνα Αβραάμ «κατ᾽ επαγγελίαν». Η προπατορική αποστασία ήταν έκπτωση του νοός των πρωτοπλάστων, διάβρωση της βουλήσεως και ειδωλοποιήσεως του ανθρώπου, απώλεια της κατά το λόγο της δημιουργίας υιοθεσίας. Όθεν η δωρηθείσα ανάπλαση απευθύνεται προς πάντας ως ιατρεία, θεραπεία, είτε είναι δούλοι στους εμπαθείς λογισμούς της πλήρους γυμνότητος, είτε μιας κοινονικότητος μισθίων φόβου, ιδιοτέλειας και αποκλειστικότητος του Νόμου.

Γ. Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα αποτελεί συνέχεια εκείνου της Κυριακής Ε´ Ματθαίου, το οποίο κατακλείεται με τον πρώτο στίχο του ένατου κεφαλαίου: «Καὶ ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασεν καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν». Ακολουθεί μία σειρά θαυμάτων και θεοσημιών του Χριστού προς τον Ισραήλ και τον όχλο αδιακρίτως και η σύγκρουσή του με τους Γραμματείς, τους Τελώνες και τελικά με τους Φαρισαίους, με όλους, δηλαδή, τους φορείς κατεξουσίασης και περιχαράκωσης του Ισραήλ. Κι ενώ εγείρεται  μανιώδης αμφισβήτηση από μέρους των φορέων και ερμηνευτών του Νόμου, η αποδοχή του Χριστού ως του Κυρίου και Θεού έρχεται από τους τυφλούς, που ούτε το Νόμο μπορούσαν να διαβάσουν ούτε να έχουν όραση του ίδιου του Χριστού σωματικά. Ακολουθεί η θεραπεία του κωφού δαιμονιζόμενου, ενός ανθρώπου που, από τη φυσική του αδυναμία, ήταν παντελώς αποκλεισμένος από τη γνώση του Νόμου. Ο Απόστολος Ματθαίος σημειώνει την ομολογία του όχλου, του πλήθους που απετελείτο από Ισραηλίτες της Γαλιλαίας και εθνικούς: «Οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ Ἰσραήλ». Η απόλυτη διαστροφή προέρχεται από τους Φαρισαίους που όχι μόνο δεν αναγνωρίζουν καμία επαγγελία και σημείο της προφητικής παράδοσης αλλά αποδίδουν, μέσα στο σκοτισμό του νου τους από τις φθοροποιές δυνάμεις και το φόβο ότι χάνουν την εξουσιαστική τους δύναμη παραφθοράς των ανθρώπων, το έργο του Χριστού της θεραπείας και ιάσεως των ανθρώπων στη δύναμη του άρχοντος των δαιμονικών δυνάμεων. Η κατακλείδα του Ευαγγελικού Αναγνώσματος θέτει την εξήγηση ότι ο Χριστός ενεργεί τις θεοσημίες, θεραπεύοντας κάθε νόσο ως σημείο της ελεύσεως της Βασιλείας του Θεού. Τούτο σημαίνει ότι η προπατορική αποστασία είναι νόσος, που έχει φθείρει την ανθρώπινη φύση κατ᾽ άμφω. Ο πρωτογενής για τη διάπραξη της αυτοκτόνας και αδελφοκτόνας κίνησης είναι ο νους, που υποφέρει από τους εμπαθείς λογισμούς με συναυτουργό το αισθητό στοιχείο του ανθρώπου που εκτελεί. Γι᾽ αυτό ο Χριστός δρα τις θεοσημίες στους νοσούντες κατ᾽ άμφω.

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Γαλ. γ´, 23-δ´, 5: «23 Πρὸ δὲ τοῦ ἐλθεῖν τὴν πίστιν ὑπὸ νόμον ἐφρουρούμεθα συγκλεκλεισμένοι εἰς τὴν μέλλουσαν πίστιν ἀποκαλυφθῆναι. 24 ὥστε ὁ νόμος παιδαγωγὸς ἡμῶν γέγονεν εἰς Χριστόν, ἵνα ἐκ πίστεως δικαιωθῶμεν· 25 ἐλθούσης δὲ τῆς πίστεως οὐκέτι ὑπὸ παιδαγωγόν ἐσμεν. 26 πάντες γὰρ υἱοὶ Θεοῦ ἐστε διὰ τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· 27 ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε. 28 οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. 29 εἰ δὲ ὑμεῖς Χριστοῦ, ἄρα τοῦ Ἀβραὰμ σπέρμα ἐστὲ καὶ κατ᾽ ἐπαγγελίαν κληρονόμοι.- 1 Λέγω δέ, ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ὁ κληρονόμος νήπιός ἐστιν, οὐδὲν διαφέρει δούλου, κύριος πάντων ὤν, 2 ἀλλὰ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶ καὶ οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας τοῦ πατρός. 3 οὕτω καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἦμεν δεδουλωμένοι· 4 ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, 5 ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν».

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ματθ. θ´, 27-35: «27 Καὶ παράγοντι ἐκεῖθεν τῷ Ἰησοῦ ἠκολούθησαν αὐτῷ δύο τυφλοὶ κράζοντες καὶ λέγοντες· Ἐλέησον ἡμᾶς, υἱὲ Δαυῒδ. 28 ἐλθόντι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν προσῆλθον αὐτῷ οἱ τυφλοί, καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Πιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι; λέγουσιν αὐτῷ· Ναί, Κύριε. 29 τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν λέγων· Κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν. 30 καὶ ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί· καὶ ἐνεβριμήσατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς λέγων· Ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω. 31 οἱ δὲ ἐξελθόντες διεφήμισαν αὐτὸν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ ἐκείνῃ. 32 Αὐτῶν δὲ ἐξερχομένων ἰδοὺ προσήνεγκαν αὐτῷ ἄνθρωπον κωφὸν δαιμονιζόμενον· 33 καὶ ἐκβληθέντος τοῦ δαιμονίου ἐλάλησεν ὁ κωφός. καὶ ἐθαύμασαν οἱ ὄχλοι λέγοντες, Οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ Ἰσραήλ. 34 οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἔλεγον· Ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια. 35 Καὶ περιῆγεν ὁ Ἰησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ τὰς κώμας, διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ».