(+) ΛΕΝΙΝΓΚΡΑΝΤ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ: ΜΟΝΟ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΑΓΑΠΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΜΟΣΧΑΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Είναι γνωστό ότι ο θεολόγος καθηγητής Αριστείδης Πανώτης, Άρχων Ιερομνήμων της Μ.τ.Χ.Ε. δια χειρών του μακαριστού Πατριάρχου Αθηναγόρου, υπήρξε ο αρχισυντάκτης της μεγαλύτερης ορθόδοξης έκδοσης του 20ού αιώνα, της Θρησκευτικής και Ηθικής Εγκυκλοπαίδειας (1962-1968), με την οποία μορφώνονται ακόμα οι νεώτερες γενεές των κληρικών και των θεολόγων. 

Υπήρξε, όμως, και ο εκδότης του περιοδικού "Ορθόδοξος Παρουσία" (1964-1965), στο οποίο αποτυπώθηκε με ακρίβεια όλη η χριστιανική και διορθόδοξη κίνηση εκείνου του καιρού. 

Στον πρώτο τόμο, το τεύχος 3 & 4 (1964), αποτελεί ένα αφιέρωμα στην Γ’ Πανορθόδοξη Διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο από 1-15 Νοεμβρίου 1964. Πρόκειται για μια πλήρη καταγραφή της Πανορθοδόξου αυτής Διασκέψεως, που σκοπό είχε την προετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν ένα μήνα στην Κρήτη. 

Ο αναγνώστης του τεύχους ασφαλώς θα ωφεληθεί πολλαπλώς από την καταγραφή και ανάλυση λόγων και γεγονότων, τα οποία είναι μάλλον άγνωστα. 

Αναδημοσιεύουμε στη συνέχεια αυτούσιο ένα κείμενο της ενότητας «Απάνθισμα εκ των περί της Γ’ Πανορθοδόξου Διασκέψεως συνεντεύξεων και κρίσεων», που αφορά σε δηλώσεις του μακαριστού μητροπολίτη Λένινγκραντ Νικοδήμου, αρχηγού της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ρωσίας, στο γαλλικό περιοδικό "Informations Catholiques Internationales". 

Εκεί ο μακαριστός ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας διαλύει τα νέφη μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας – που δυστυχώς πάντοτε υπάρχουν – λέγοντας ρητώς και κατηγορηματικώς: 

«Ούτε συναγωνισμός, ούτε ανταγωνισμός τις υπήρξεν ή υπάρχει μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Όσοι ομιλούν δια τούτο δεν θα έχουν ουδέποτε την ευκαιρίαν να το ίδουν. Αι υπάρχουσαι πιθανώς διαφοραί απόψεων συζητούνται και επιλύονται εις τας Διασκέψεις ημών. Είς μόνος συναγωνισμός υπάρχει, ο συναγωνισμός της αγάπης, επί του οποίου και στηρίζονται αι σχέσεις των δύο Πατριαρχείων». 

Ο Λένινγκραντ Νικόδημος – γέροντας του σημερινού Πατριάρχου Μόσχας Κυρίλλου – εκοπίασε πολύ για την προετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στις Προσυνοδικές Διασκέψεις. Άραγε αυτός ο οποίος έλεγε μετ’ εμφάσεως ότι δεν είναι υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας αλλά μόνο συναγωνισμός αγάπης, θα είναι ευχαριστημένος από την αποχή της Ρωσικής Εκκλησίας από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο; 

Το σίγουρο είναι ότι επί των ημερών του – που ήταν και εποχές σκληρού κομμουνισμού – δεν εκτοξεύονταν δηλώσεις σαν κι αυτές των σημερινών εκπροσώπων της Ρωσικής Εκκλησίας.

Ευχαριστούμε θερμά τον ακατάβλητο Άρχοντα Αριστείδη Πανώτη, ο οποίος μας χάρισε το συγκεκριμένο – συλλεκτικό πλέον - τεύχος του περιοδικού «Ορθόδοξος Παρουσία», το οποίο αποτελεί την απάντηση σε πολλά ερωτήματα γύρω από τις Πανορθόδοξες Διασκέψεις που προετοίμασαν την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Ο Λένινγκραντ Νικόδημος το 1964 στην Γ΄ Πανορθόδοξη Διάσκεψη (αρχείο Αρ. Πανώτη)