Ψήφισμα της Ιεράς Συνόδου Ιεραρχίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας της 13ης Νοεμβρίου 2018
Η Σύνοδος Επισκόπων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, η συνελθοῦσα στη Λαύρα της Κοιμήσεως Θεοτόκου των Σπηλαίων του Κιέβου στις 13 Νοεμβρίου 2018, αφού παρακολούθησε την ομιλία του Μακαριωτάτου Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ.κ. Ονουφρίου σχετικά με τις προκλήσεις, τις οποίες αντιμετωπίζει τα τελευταία η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας, απεφάσισε:
- Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας, ως κανονική και ανεγνωρισμένη από τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες, υπηρετώντας τον Θεό και το λαό της Ουκρανίας, στηρίζει αμέριστα την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας έχει παρουσία σε όλες τις περιοχές της Ουκρανίας, ενώνοντας τόσο τα υπό τον έλεγχο, όσο και εκτός του ελέγχου των ουκρανικών αρχών εδάφη, κοινωνός γινομένη όλων των χαρών και των ταλαιπωριών του λαού αυτής.
- Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας απολαμβάνει όλων των δικαιωμάτων ανεξαρτησίας και αυτοτελείας, τα οποία είναι απαραίτητα σήμερα για την καρποφόρα υπηρεσία του Θεού και του λαού της Ουκρανίας.
- Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας πάντα και με συνέπεια τασσόταν υπέρ της θεραπείας του σχίσματος και της αποκαταστάσεως της εκκλησιαστικής ενότητας, δηλαδή υπέρ της ενιαίας Εκκλησίας. Και όμως, η αποκατάσταση της ενότητας της Ουκρανικής Ορθοδοξίας δεν πρέπει να σημαίνει τη μετατροπή της Εκκλησίας σε στοιχείο πολιτικής ή προπαγάνδας, εφόσον τούτο έρχεται σε αντίθεση με τη φύση της Εκκλησίας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η υπέρβαση της εκκλησιαστικής διαιρέσεως οφείλει να γίνεται άνευ παρεμβάσεως κρατικών, πολιτικών και λοιπών εσωτερικών δυνάμεων.
- Η Σύνοδος Επισκόπων τάσσεται κατά οποιασδήποτε απόπειρας αλλαγής της ονομασίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, κάτι το οποίο ήδη δηλώνουν οι άνωτατοι εκπρόσωποι της Πολιτείας, καθώς και κατά κάθε εκδηλώσεως της διακρίσεως σε βάρος των πιστών της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας σε επίπεδο νομοθεσίας. Σε περίπτωση ψηφίσεως των σχετικών νομοσχεδίων η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας, για να προστατεύσει τα συμφέροντά της, θα χρησιμοποιήσει όλα τα ένδικα μέσα, τα οποία προβλέπονται από τις «Αρχές του κοινωνικού δόγματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας», τη νομοθεσια της Ουκρανίας και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
- Η Σύνοδος Επισκόπων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας θεωρεί άκυρες και ουδεμία κανονική ισχύ έχοντας τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως της 11ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με το Ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα. Ειδικότερα δέ, η εγκατάσταση της δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως επί του εδάφους της Ουκρανίας αποτελεί καρπό θεωρητικής ερμηνείας της εκκλησιαστικής ιστορίας. Ενώ η απόφαση άρσεως του αναθεματισμού και των λοιπών εκκλησιαστικών επιτιμίων στους αρχισχισματικούς και η αναγνώριση εγκυρότητας των ψευδοχειροτονιών, τις οποίες είχαν τελέσει σχισματικοί όντες, είναι αποτέλεσμα μιας διεστραμμένης ερμηνείας των ιερών κανόνων. Η ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν γνωρίζει περιπτώσεις αντιμετωπίσεως σχισμάτων με μια απλή νομιμοποίησή της. Με τη λήψη τέτοιων αντικανονικών αποφάσεων, με την αποκατάσταση σχισματικών στον αντίστοιχο αυτών βαθμών, το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, κατά τους κανόνες της Εκκλησίας, το ίδιο προσχώρησε στο σχίσμα. Ως εκ τούτου, η ευχαριστιακή κοινωνία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως κατά το παρόν τυγχάνει αδύνατη και διακόπτεται.
- Απαράδεκτες κρίνουμε την παράνομη παρέμβαση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στα εσωτερικά της άλλης Τοπικής Εκκλησίας καθώς και τις απόπειρες επιλύσεως του Ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος με εμπλοκή των κρατικών αρχών και σχισματικών, ἐν αγνοίᾳ της φωνής της κανονικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας. Αντί αυτού, με λύπη διαπιστώνουμε ότι δεν έτυχαν προσοχής εκατοντάδες χιλιάδες αιτήματα των πιστών της καθ΄ἡμᾶς Εκκλησίας προς τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο με προτροπές να μη νομιμοποιήσει το σχίσμα, με πρόφαση τη συγκρότηση της αυτοκεφαλίας.
- Η Σύνοδος Επισκόπων υπογραμμίζει τον τεχνητό χαρακτήρα της διαδικασίας εκδόσεως του λεγομένου Τόμου της αυτοκεφαλίας, η οποία η διαδικασία επιβλήθηκε έξωθεν, δεν αποτυπώνει την εσωτερική εκκλησιαστική ανάγκη, δεν θα οδηγήσει σε ουσιαστική εκκλησιαστική ενότητα, αλλά θα βαθύνει τη διαίρεση και εντείνει τις συγκρούσεις μέσα στο λαό της Ουκρανίας. Υπό αυτές τις συνθήκες κρίνουμε αδύνατη τη συμμετοχή σε αυτές τις διαδικασίες της Ιεραρχίας, του ιερού κλήρου και του λαού της Ορθοδόξο Εκκλησίας της Ουκρανίας.
- Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας παραμένει προσηλωμένη στην κανονική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της εκκλησιαστικής διαιρέσεως. Στη βάση αυτής της προσεγγείσεως κείται η ανάγκη μετανοίας από όσους επανέρχονται από το σχίσμα. Ουδέποτε έκλεισαν οι θύρες της Εκκλησίας για όσους επιθυμούν να είναι πνευματικά τέλειοι Ορθόδοξοι χριστιανοί.
- Η Σύνοδος Επισκόπων διαπιστώνει ότι οι παράνομες ενέργειες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως οδηγούν σε βαθιά εκκλησιαστική κρίση τόσο στην Ουκρανία, όσο και στην οικουμενική Ορθοδοξία. Η προσευχή μας είναι να εισακουσθεί η φωνή του πολλών εκατομμυρίων ποιμνίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, και να διορθωθούν οι τετελεσμένες μέχρι σήμερα πράξεις του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
- Η Σύνοδος Επισκόπων καλεί το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως σε διάλογο με την Ορθόδοξη Εκκλησίας της Ουκρανίας, με αδελφική συμμετοχή όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, προς συνοδική επίληση αυτού του προβλήματος.
- Η Σύνοδος Επισκόπων ζητεί τον Προκαθήμενο της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριο, να απευθυνθεί στους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών με αφορμή την κρισιακή κατάσταση, στην οποία περιήλθε η εκκλησιαστική ζωή της Ουκρανίας ως αποτέλεσμα της παρανόμου παρεμβάσεως του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
- Η Σύνοδος Επισκόπων καλεί όλα τα τέκνα της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας να εντείνουν τις προσευχές τους, να διαφυλάξουν ενότητα μεταξύ τους και να μείνουν αφοσιωμένοι στην Αγία Εκκλησία του Χριστού, να μην φοβούνται τις ενδεχόμενες δοκιμασίες, έχοντας κατά νου τα του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού: «Θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰω. 16, 33).
13 Νοεμβρίου 2018
Κίεβο