Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΩΝ 10 ΠΡΟΚΑΘΗΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

 Αλέξανδρος Στεφανόπουλος, huffingtonpost.gr

Θα χρειασθεί πολύ μελάνι και πολύς χρόνος για να αποτιμηθεί η αξία, το εύρος, αλλά και η ουσία επί των όσων αποφάνθηκε η Μεγάλη Σύνοδος των Δέκα (εκ των δέκα τεσσάρων) Ορθοδόξων Εκκλησιών από τις 19 μέχρι και τις 26 Ιουνίου στο Κολυμβάρι του Δήμου Πλατανιάς των Χανίων Κρήτης.

Τα κείμενα και οι αποφάσεις προφανώς και αποκτούν ιδιαίτερη ιστορική αξία, χωρίς ωστόσο να έχουν να λύσουν ή να αποφανθούν για θέματα πίστεως, δόγματος και άλλων εκκλησιολογικής φύσεως ζητημάτων, όσο να επιχειρήσουν να δώσουν μια ζωντανή μαρτυρία και λόγο αληθείας προς την παγκόσμια κοινότητα και στους Λαούς των Εθνών, των Θρησκειών και των άλλων Χριστιανικών Κοινοτήτων και Ομολογιών αλλά και των κρατών και των οργανισμών.
Ωστόσο, η Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας που αφενός επαναλειτούργησε και επαναθεσμοθέτησε σε πανορθόδοξο επίπεδο τον Συνοδικό Θεσμό, και που αφετέρου τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα στους κόλπους της Ορθόδοξης πραγματικότητας, τέλειωσε!

Όμως τώρα αρχίζει η Μεγάλη, και αυτή τη φορά σε Πανορθόδοξο επίπεδο, Σύνοδος των Ορθοδόξων Πιστών, όπου δια του μυστηρίου της (μη ή όχι) αποδοχής τώρα αρχίζει! Κάτι που επανειλημμένα γράψαμε και υποστηρίξαμε με σθένος και συνέπεια (βλ. σχετικά άρθρα στην Huffngton Post Greece) και τονίσαμε πολλές φορές, με κίνδυνο να γινόμαστε κουραστικοί. Ωστόσο, και παρά αυτά, μεγάλη και ανεκλάλητη είναι η χαρά που νιώθει κανείς όταν αυτό το «μότο» -ο συμβολισμός του οποίου και βάθος έχει και ουσία- που αντλεί από τις παραδόσεις των Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας το «παίρνει» και το επαναλαμβάνει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος -και μάλιστα από Ιερού Βήματος στη θεία Λειτουργία των Αγίων Πάντων, στον Ιερό Ναό Πέτρου και Παύλου Χανίων- το κάνει «σημαία» της Συνόδου προφανώς και βεβαίως όχι γιατί «αναγνωρίζει» κάτι στον γράφοντα -καίτοι η γνωριμία (μας) συμπληρώνει 30ετία- αλλά διότι αντιλαμβανόμενος τις ιστορικές ευθύνες που βαραίνουν στους ώμους του, γνωρίζει πως τελικός κριτής στην Ορθοδοξία είναι ο ίδιος ο Πιστός Λαός και η αυτοσυνειδησία του.

Αντιλαμβάνεται ο Οικουμενικός Πατριάρχης πως με την εμμονή στη σταθερή απόφαση του από αναρρήσεως και ενθρονίσεως του στον Πατριαρχικό Θρόνο (το 1992) ένα στόχο και ένα όραμα είχε! Τη σύγκληση αυτής της Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας που προετοίμαζαν επί ένα αιώνα και πλέον οι ένδεκα προκάτοχοι του από το 1902 μέχρι το 2016, όχι βεβαίως υπό τις παρούσες συνθήκες που συνεκλήθη, και φυσικά όχι υπό το βάρος της βαρύνουσας σημασίας της απουσίας των τεσσάρων πολυπληθέστερων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Οι επιπτώσεις και οι επιδράσεις θα είναι πολλές και σε κάθε επίπεδο. Μακάρι όσο ακούγονται, φημολογούνται και πληροφορούμαστε ως απόηχο από τη Μόσχα να μην επαληθευτούν, μακάρι...

Πάντως καλό θα είναι να γνωρίζουν άπαντες πως οι εξελίξεις θα τρέξουν και μάλιστα με ταχύτητα τους προσεχείς μήνες. Οι απούσες Εκκλησίες δεν είναι εύκολο να αποδεχτούν τα κείμενα και τις αποφάσεις αυτής της Συνόδου, παρόλο που και το μήνυμα και η Μεγάλη Εγκύκλιος προς τον Ορθόδοξο Λαό και την παγκόσμια κοινότητα είναι βέβαιο πως με ελάχιστες λεκτικές και φραστικές τροποποιήσεις θα συνυπογραφόταν και από τις απούσες Εκκλησίες. Σε ό,τι αφορά τα έξι κείμενα που πραγματεύονταν:

1. Τις σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο
2. Την αποστολή της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο
3. Την Ορθόδοξη Διασπορά και τη Διαποίμανση της
4. Την απονομή του Αυτοκεφάλου
5. Το μυστήριο του γάμου και τα κωλύματα αυτού και τέλος
6. Το ζήτημα της νηστείας

η συζήτηση που θα ανοίξει σε πανορθόδοξο επίπεδο θα είναι μεγάλη και σε βάθος χρόνου και μακρά. Η Μεγάλη Σύνοδος των Ορθοδόξων Λαών (Πιστών), και μάλιστα σε Πανορθόδοξο επίπεδο που τώρα ξεκινά, είναι εκείνη που στο διάβα των αιώνων θα αποδεχθεί ή θα απορρίψει την παρούσα -έτσι και αλλιώς ιστορική -Σύνοδο των Δέκα Εκκλησιών. Πολλά θα μπορούσε να πει και να γράψει κανείς, και ίσως τις επόμενες ημέρες μήνες και χρόνια, πολλά να δούμε να γράφονται για νικητές και ηττημένους, για αποδοχή ή μη των αποτελεσμάτων και των κειμένων αυτών, για απώλεια Πρωτείου της Πρωτόθρονης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και άλλα πολλά που ούτε της παρούσης είναι ούτε της ώρας.

Τώρα παράλληλα με την έναρξη των «μυστικών» ορατών και «αοράτων» διεργασιών που ξεκινούν στους κόλπους της Ορθοδοξίας, που εκτείνεται από τα Πατριαρχεία και τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, απούσες και παρούσες, τις Μητροπόλεις και τις ενορίες, τα πανεπιστήμια μέχρι τα μοναστήρια και τα ησυχαστήρια στα πέρατα της Οικουμένης όπου μονάζουν αφιερωμένοι και αφιερωμένες εκατοντάδες χιλιάδες αγίες και οσιακές μορφές, είναι η ώρα της περισυλλογής. Της καταλλαγής. Της προσευχής. Η μεγάλη ώρα έκφρασης της ενότητας των Ορθοδόξων Λαών ανεξαρτήτως όσων μέλλει να (και δυστυχώς θα) συμβούν στους κόλπους της ηγεσίας των Ορθοδόξων Λαών και Εκκλησιών.

Είναι η στιγμή που όλοι μαζί από τον Πρώτο (μεταξύ Πρώτων και Ίσο μεταξύ Ίσων και Ισόκυρο μεταξύ Ισόκυρων) οφείλουν να εργαστούν για την ενότητα της Ορθοδοξίας που δυστυχώς δέχθηκε ένα -ο χρόνος θα δείξει αν και κατά πόσο θα γίνει πληγή και τραύμα βαθύ, και ανεπούλωτο - καίριο πλήγμα. Το λιγότερο, θα επαναλάβω για ακόμα μια φορά, είναι να χαθεί το πρωτείο Τιμής και Σεβασμού προς την Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, αυτό δε θα χαθεί ποτέ από τις ψυχές των Ορθοδόξων, ο μεγάλος κίνδυνος που απειλεί είναι ο διχασμός. Το σχίσμα που πλέον ευχαριστιακά έτσι και αλλιώς υφίσταται, αφού τέσσερις Εκκλησίες δεν μετείχαν των Πατριαρχικών και Αρχιερατικών Συλλείτουργων που έλαβαν χώρα από την ημέρα της Πεντηκοστής, την Κυριακή 19 Ιουνίου, ημέρα έναρξης των εργασιών, μέχρι και την ημέρα της εορτής των Αγίων Πάντων την Κυριακή 26 Ιουνίου με τη λήξη των εργασιών της Συνόδου.

Τώρα είναι η στιγμή που ο γέρων και (ακόμα) Πρώτος τη Τάξη της Ορθοδοξίας, τίτλοι που ουδείς μπορεί να αφαιρέσει όση δύναμη, όσο χρήμα και όση εξουσία και αν διαθέτει καθώς είναι χαραγμένοι στα βάθη και τα μύχια της Ορθοδοξίας, οφείλει και θα πρέπει να κάμνει τον απολογισμό του... Μακριά από τους γνωστούς αυλόκόλακες. Μακράν από λάθη που δυστυχώς επανελήφθησαν... Μακριά από πολιτικούς συσχετισμούς. Μακριά από στοχεύσεις και στρατηγικές που ουδεμία θέση έχουν στην Ορθοδοξία, και Εκείνος το γνωρίζει πολύ καλά, ίσως καλύτερα από κάθε άλλον. Είναι η ώρα που θα πρέπει να μαζέψει κοντά του όλα τα παιδιά. Και ιδίως εκείνα που κακήν κακώς έδιωξε και εξεδίωξε κάποτε ο ίδιος ή άλλοι αντ' αυτού...

Όλα εκείνα τα παιδιά που τον διακόνησαν μυστικώς και με αυτοθυσία, λαϊκούς και κληρικούς όλων των τάξεων και των βαθμίδων, γιατί αυτά όλα του τα παιδιά είναι που θα τον στηρίξουν στις δύσκολες ώρες που έρχονται. Δύσκολες ώρες που θα δοκιμάσουν και τον ίδιο, μα πάνω από όλα την ενότητα της Ορθοδοξίας. Είναι η ώρα που οφείλει και υποχρεούται με ταπείνωση να ακούσει και εκείνες τις φωνές που δεν κολακεύουν. Δε λειαίνουν τα πράγματα. Είναι η ώρα να ακούσει αλήθειες σκληρές και γεμάτες πόνο για τα τραγικά και δυστυχώς ανεπανόρθωτα λάθη που επέφεραν αυτό το αποτέλεσμα. Ουδείς μπορεί να χαίρεται ή να επιχαίρει υποδυόμενος πως όλα πήγαν πολύ καλά!

Πως όλα ήσαν θαυμάσια από τα απλά ζητήματα της όλης διοργάνωσης που έπασχε από την αρχή ως το τέλος, μέχρι την ουσία όσων πραγματεύονταν όλα τα κείμενα, ανεξαρτήτως αν κανείς βλέποντας και κρίνοντας επιφανειακά και χωρίς βάθος, με υστεροβουλία και σκοπιμότητες, ήθελε να θωπεύσει πάθη και ανθρώπινες αδυναμίες, ήθελε να πει και να φωνάξει πως «ένας είναι ο Νικητής ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος», καθώς αυτό θα ήταν όχι μόνο ψέμα αλλά και εξαπάτηση, ύβρεις και βλασφημία προς το Σεπτό Πρόσωπο του Προκαθημένου και πνευματικού ηγέτη της Ορθοδοξίας, αλλά και τον Πανορθοδόξως αναγνωρισμένο, εδώ και αιώνες Θεσμό Πρώτο τη Τάξη και Πρωτόθρονου του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.

Αυτή η Μεγάλη Σύνοδος ας είναι η αρχή και αφορμή για την ορθή εκκλησιολογικώς επαναλειτουργία του Συνοδικού Θεσμού, σε πανορθόδοξο επίπεδο αλλά και η μεγάλη αιτία και αφορμή για γόνιμο και εποικοδομητικό διαρκή διάλογο, στους κόλπους σύμπασας της Ορθόδοξης Εκκλησίας.